Қазақстандық делегация Бішкекте сауда-экономикалық келіссөздер жүргізуде
Қазақстан Президенті Қасым-Жомарт Тоқаевтың тапсырмасы бойынша Сауда және интеграция министрі Бақыт Сұлтанов бастаған үкіметтік делегация Қырғыз Республикасының үкіметімен бірқатар кездесулер өткізді.
Сауда-экономикалық ынтымақтастық мәселелері Вице-Премьер-Министр - Қырғыз Республикасының Экономика және қаржы министрі Улукбек Кармышаковпен келіссөздерде талқыланды.
Қазақстандық делегацияның басшысы Бақыт Сұлтанов: «Наурыз айының басында өткен Қырғыз Республикасы Президентінің Қазақстанға алғашқы ресми сапары аясында қол жеткізілген уағдаластықтар біздің елдеріміз арасындағы ынтымақтастықты одан әрі дамытудың көкжиегін айқындады. Біз өзара қызығушылық тудыратын жаңа бастамаларды әзірлеу және жүзеге асыру бойынша бірлескен сындарлы жұмыстарды ұстанамыз,» - деді.
Тараптар 2020 жылы карантиндік тыйымдар нәтижесінде төмендеген өзара сауда көлемін қалпына келтіру және жақын арада тауар айналымын 1 миллиард $ дейін арттыру бойынша күш-жігерді біріктіру қажеттігін атап өтті.
Қазақстандық делегация басшысы: «Біз тауар айналымын арттыру міндетін қысқа мерзімде жүзеге асыруға болады деп санаймыз,» - деді.
Министр Сұлтанов қырғыз тарапына машина жасау, металлургия, тамақ өнеркәсібі, құрылыс материалдары, химия өнімдері және басқа салалардағы құны 230 миллион доллардан асатын 190 тауарлық тауарлардың тізімін ұсынды.
Атап айтқанда, қазіргі уақытта Бішкек әкімдігі арнайы техника мен автобустар сатып алуға мүдделі. Қазақстан қазірдің өзінде қырғыз нарығына автомобиль өнімін экспорттайтын ел ретінде Бішкекке қажетті жабдықтар мен автобустардың жеткізілімін қамтамасыз етуге дайын («СарыарқаАвтоПром» ЖШС шығарады).
Сонымен қатар, Қазақстан Қырғызстанның Төтенше жағдайлар министрлігіне медициналық қондырғылар орнату мүмкіндігі бар жеңіл Airbus тікұшақтарын жеткізу бойынша келіссөздерді қайта бастауға қызығушылық білдірді. (Қырғыз Республикасы Төтенше жағдайлар министрлігі мен «Еврокоптер Қазақстан Инжиниринг» ЖШС арасындағы серіктестік туралы меморандум және авиациялық техниканы алу және ұшу персоналын оқытуды өткізу мүмкіндігін қарастыру 2018 жылы жасалған).
Өндірістік кооперация тауар айналымын ұлғайтуға үлкен мүмкіндіктер береді.
Қазақстандық делегация Бішкекке «жемістер мен көкөністерді, сүт өнімдерін өндіру және қайта өңдеу бойынша бірлескен кәсіпорындар құру бойынша маңызды жұмысты бастауды» ұсынды, сондай-ақ болашақ Сауда-логистикалық орталықтың өндірістік қызметін құру мүмкіндігін қарастыра отырып, оның қызметін кеңейтуді ұсынды ынтымақтастық нысандары.
Сонымен қатар, Қазақстан мен Қырғызстанның тауар ағындарын синхрондау екі елге маусым аралықта өздерінің нарықтарын қанықтыруға және үшінші елдердің нарықтарына шығарған кезде тауарлардың кедергісіз ағынын қамтамасыз етуге мүмкіндік береді.
Сауданың кеңеюіне кедергі болатын өзара саудадағы кедергілер келіссөздердің маңызды тақырыбына айналды.
Атап айтқанда, қырғыз тарапының ЕАЭО-ға мүше мемлекеттердің аумақтарынан импортталатын тауарларға «бақылау бағасының минималды деңгейі» механизмін (ББМД) қолдануы. ББМД Еуразиялық экономикалық комиссия Кеңесінің шешімімен кедергі ретінде жіктелді. Бұл механизм екі мемлекет басшыларының тауар айналымын 1 миллиард долларға дейін ұлғайту мақсатына жету жолында маңызды кедергі болып табылады, өйткені ол дәстүрлі қазақстандық экспорттық тауарларды нарықта тең емес жағдайда қалдырады.
Анықтама: ББМД тетігі: көмірге, портландцементке және тамақ өнімдеріне (ұн, қант, күріш, ұсақталған күріш, жұмыртқа, сыра, маргарин, макарон өнімдері, күнбағыс майы, қарақұмық) қолданылады.
Бақыт Сұлтанов қырғыз тарапын Еуразиялық экономикалық одақ ережелерін сақтауға және бұл кедергіні тезірек жою шараларын қабылдауға шақырды.
Қазақстандық делегация сонымен бірге тауарлардың жекелеген түрлерімен (терілер мен жүндер, қара және түсті металдар сынықтары және олардан жасалған бұйымдар) сауда жасау мәселесін көтерді, оларға қатысты Қазақстанның үшінші елдерге экспорттық баждары немесе экспортына шектеулер бар.
Тараптар бұл мәселелерді сәуір айының басына жоспарланған Қазақстан-Қырғызстан үкіметаралық кеңесінің (ҮАК) келесі отырысының күн тәртібіне енгізуге уағдаласты.
Қайта жаңартылған «Қордай - Ақжол» өткізу пунктінің ашылу салтанатында ҮАК-ның тең төрағалары да қатысады (Қазақстан тарапынан ҮАК-ның тең төраға - Қазақстан Республикасының Премьер-Министрі, қырғыз жағынан - Қырғыз Республикасының Премьер-Министрі).
Анықтама: Қордай ӨП қайта құру жолаушылар ағынын тәулігіне 6 мыңнан 25 мың адамға дейін және көлік құралдарын 1 мыңнан 2,5 мыңға дейін арттыруға мүмкіндік береді. Бұл сондай-ақ екі ел арасындағы шекара саудаларын арттыруда оң рөл атқарады.