Батыс Қазақстан облысында бірқатар кәсіпкер жеткізу шарттарына жергілікті тауар өндірушіні сауда желісіне жеткізілген өнім құнының 10 пайызы көлемінде сыйақы төлеуге міндеттейтін тармақ енгізген. Алайда шарттың нысаны – әлеуметтік маңызы бар азық-түлік тізіміне кіретін сары май өнімі болғандықтан, мұндай талап заңға қайшы.
Аталған дерек бойынша ақпарат түскеннен кейін БҚО Сауда және тұтынушылардың құқығын қорғау департаменті тексеру жүргізіп, құқық бұзушылық фактісін растады. Тексеру нәтижесінде сауда желісінің заң талаптарын біле тұра, әлеуметтік маңызы бар тауарға қатысты сыйақы төлеу міндетін шартқа енгізгені анықталды.
Қазақстан Республикасының «Сауда қызметін реттеу туралы» Заңына сәйкес, кейбір жағдайларда азық-түлік тауарларының бағасына сыйақыны енгізуге рұқсат беріледі. Дегенмен мұндай сыйақы мөлшері өнім құнының 5 пайызынан аспауы тиіс және ол тек әлеуметтік маңызы жоқ тауарларға ғана қолданылуы мүмкін. Ал әлеуметтік маңызы бар азық-түлік тауарлары бойынша кез келген сыйақы төлеуге заң жүзінде толық тыйым салынған.
Жалпы, 2025 жылдың өткен кезеңінде Департамент 192 кәсіпкерлік субъектісіне қатысты әкімшілік іс қозғады. Бұл көрсеткіш ведомствоның сауда саласында мемлекеттік бақылауды қатаң әрі жүйелі түрде жүргізіп отырғанын, сондай-ақ әлеуметтік маңызы бар тауарлар мен баға реттеу мәселелерінде заң талаптарының орындалуына ерекше назар аударатынын көрсетеді.
БҚО-да сауда желісі әлеуметтік маңызы бар тауар үшін 10% заңсыз сыйақы талап еткен
