ШАҒЫМ АРҚЫЛЫ ЖАНЖАЛДЫ ЖАҒДАЙЛАРДЫ ШЕШУ

ШАҒЫМ АРҚЫЛЫ ЖАНЖАЛДЫ ЖАҒДАЙЛАРДЫ ШЕШУ

«Тұтынушылардың құқықтарын қорғау туралы» Қазақстан Республикасының Заңында (бұдан әрі – заң) құқықтары бұзылған тұтынушы тауарды (жұмысты, көрсетілетін қызметті) өз еркімен бұзу салдарынан құқықтарды бұзушылықтарды жою және осы бұзушылықтардан келтірілген залалды (зиянды) өтеу туралы кінә қойып сатушыға (дайындаушыға, орындаушыға) жүгінуге құқылы екендігі көзделген.

Шағым-бұл бизнес субъектісінің әрекеттеріне наразылықтың көрінісі, мысалы, сатып алынған сапасыз тауар немесе сапасыз қызмет (орындалған жұмыс).

Шағым берудің негізгі мақсаты-сотқа жүгінбей, сапасыз тауарларды сатып алуға (сатуға) немесе сапасыз қызметтерді алуға (көрсетуге) байланысты әртүрлі жанжалды жағдайларды шешу. Ақмола облысы Тұтынушылардың құқықтарын қорғау департаментінің басшысы Занегина Светалана Ивановна тұтынушыға шағымды қалай сауатты жасау туралы толығырақ бізбен бөлісті.

«Талапты оның құқықтары бұзылған деп санайтын кез-келген тұтынушы қоя алады. Бұл ретте тұтынушы – жеке, отбасында, үй ішінде немесе кәсіпкерлік қызметпен байланысты емес өзге де пайдалануға ғана арналған тауарға (жұмысқа, көрсетілетін қызметке) тапсырыс беру немесе сатып алу ниеті бар не тапсырыс беретін, сатып алатын және (немесе) пайдаланатын жеке тұлға екенін білу қажет. Ал талап тауарды сатқан сатушыға емес, сапасыз қызмет көрсеткен компания қызметкеріне емес, заңды тұлғаға немесе жеке кәсіпкерге қойылуы керек.

Сонымен қатар, талаптың маңызды бөлігі - қолданыстағы заңнамаға сәйкес нақты тұжырымдалуы керек талаптың мәлімдемесі. Басшының айтуынша, «шағым мәтінінде, егер шағым қабылданбаса немесе еленбесе, оның келесі қадамдары туралы шағым жасалған адамға хабарлау керек. Шағымда оның жасалған күнін көрсетіңіз және қол қойыңыз. Жасалған шағымға барлық қол жетімді құжаттардың көшірмелерін қоса берген жөн. Түпнұсқа құжаттарды өзіңізде қалдыру қажет. Жасалған шағымды шағым берілген заңды тұлғаның немесе жеке кәсіпкердің атынан өкілдік ететін кез келген қызметкерге беруге болады. Жасалған талаптың тек бір данасы ғана беріледі. Екінші данасы талап-арыздың бірінші данасы кімге тапсырылатынына куәландырылуы (күні мен қолын қоюды сұрауы) қажет.

Тәжірибе көрсеткендей, әдетте жеке кәсіпкердің немесе заңды тұлғаның қызметкерлері шағымдарды қабылдаудан бас тартады, әсіресе оларға қол қоюға келіспейді. Мұндай жағдайда жасалған шағымды пошта арқылы тапсыру туралы хабарламасы бар тапсырыс хатпен жіберу керек. Тапсыру туралы хабарламасы бар тапсырысты хаттың жіберілгенін растайтын чекті сақтау қажет. Егер 10 күнтізбелік күн өткеннен кейін бұл заңмен белгіленген мерзім болса, шағым еленбейді немесе жасалған және тапсырылған шағымға теріс жауап алынады, онда бұл жағдайда тұтынушы құқығын сот тәртібімен қорғау керек».

Сатушының (дайындаушының, орындаушының) Қазақстан Республикасының «Тұтынушылардың құқықтарын қорғау туралы» заңнамасында белгіленген мерзімде тұтынушының наразылығына жазбаша жауап беру жөніндегі міндеттерді орындамағаны үшін «Әкімшілік құқық бұзушылық туралы» кодекстің 190-бабы 5-бөлігінің 3)-тармақшасына, 6-бөлігіне сәйкес ескертуден бастап 10-нан 50 АЕК-ке дейінгі мөлшерде айыппұл салуға дейін әкімшілік жауапкершілік көзделген субъектінің санатына тәуелділік.

Тұтынушылардың құқықтарын қорғау Комитетіне @Kzpp_bot деген Telegram-бот арқылы, Тұтынушылардың құқықтарын қорғау комитетінің басшысының блогына, электрондық үкімет тұтынушылардың құқықтарын қорғау бойынша шағымдарды қабылдайтын www.e-tutynushy.kz        платформасына өтініштерді жолдауға болады.