Үкіметте тұтынушылардың құқықтарын қорғау мәселелері талқыланды

23 қарашада премьер-министр Асқар Маминнің төрағалығымен тұтынушылардың құқықтарын қорғау мәселелері бойынша ҚР Үкіметінің отырысы өтті.
Осыған байланысты атқарылған жұмыстар туралы сауда және интеграция министрі Бақыт Сұлтанов баяндама жасады. Ол мемлекеттің басымдығы – азаматтардың әл-ауқатын арттыру екенін атап өтті. Бұл ретте тұтынушылардың құқықтарын қорғау және ішкі нарықты қауіпсіз және сапалы тауарлармен және қызметтермен қамтамасыз ету осы міндетті іске асырудың пәрменді құралы болып табылады.
"Тұтынушылық құқықтарды қорғау жүйесінің дамуы динамикада байқалады. Өткен жылы қабылданған заңнамаға түзетулердің арқасында Үкімет жанынан ведомствоаралық кеңес құрылды. Уәкілетті органға мемлекеттік бақылау функциялары берілген. Тұтынушылардың құқықтарын бұзғаны үшін әкімшілік жауапкершілік енгізілді. Шағымдарды қараудың 3 сатылы жүйесі құрылды", - деді Бақыт Тұрлыханұлы.
Сондай - ақ, ол ағымдағы жылдың 1 қаңтарынан бастап "бір терезе"-e-tutynushy қағидаты бойынша тұтынушылардың өтініштерін қабылдаудың бірыңғай ақпараттық жүйесі іске қосылғанын айтты. Бұл платформа халықтың құқықтарын қорғаудың барлық шараларын бір жерде шоғырландыруға және азаматтық мүдделерді тиімді қорғау үшін кез-келген ақпаратқа жылдам қол жеткізуге мүмкіндік береді.
Министр жыл сайын ел тұрғындарының тауарлар мен қызметтер нарығындағы құқықтары жиі бұзылатынын атап өтті.
"Егер министрлік 2019 жылы 6 мыңға жуық шағымды қараса, 2020 жылы олардың саны 21 мыңға дейін өсті, ал ағымдағы жылдың 10 айында өткен жылғы жылдық көлемнен асып түсті", - деп хабарлады ведомство басшысы.
Оның айтуынша, мұндай жағдай осы саладағы проблемалардың болуын ғана емес, сонымен бірге тұтынушылық мәдениеттің біртіндеп жоғарылауын да көрсетеді.
Өзге мемлекеттік органдар бойынша да өтініштердің осындай өсуі байқалады, оған 2019 жылы шамамен 30 мың өтініш келіп түсті, 2020 жылы – 49 мың, 2021 жылдың 6 айында 26 мың өтініш қаралды.
Қазақстандықтардың наразылығы негізінен ТКШ, бөлшек сауда, медициналық, туристік қызметтер, байланыс, көлік салаларындағы қанағаттанғысыз сервиске байланысты. Мұны 2020 жылы жүргізілген өтініштердің талдауы да, халықтың әлеуметтік сауалнамасы да көрсетті.
Бақыт Сұлтанов тұтынушылар құқығын қорғау жүйесін трансформациялау басталған қоғам мен бизнес мүдделері арасындағы теңгерім тақырыбын қозғады.
"Бұл реформада Техникалық реттеу мен стандарттау маңызды рөл атқарады, олар тұтынушылардың құқықтарын қорғау жүйесімен тығыз байланысты. Өйткені, бұл екі бағыт тұтынушыларға ұсынылатын өнімдер мен қызметтердің қауіпсіздігі мен сапасын қамтамасыз етуге бағытталған", - деді министр.
Қазіргі уақытта барлық салаларда өнімдер мен көрсетілетін қызметтердің сапасы, қауіпсіздігі көрсеткіштеріне 3 мыңға жуық ұлттық стандарт әзірленіп, қолданыста. Алайда, олардың белгілі бір салаларда төмен қолданылуы байқалды. Бұл жаңа стандарттарды әзірлеу және қолданыстағы ұлттық стандарттарды өзектендіру қажеттілігін көрсетеді, оларды сақтау тауарлар мен қызметтердің сапасы мен қауіпсіздігі бойынша тұтынушылардың қанағаттануын қамтамасыз етеді.
Сөз сөйлеуші Мемлекет басшысының ұлттық қоғамдық сенім кеңесінің отырысында оның тиімділігін қамтамасыз ету үшін тұтыну құқықтарын қорғау жөніндегі заңнамаға түзетулер енгізуді тапсырғанын еске салды. Осы мақсатта министрлік "тұтынушылардың құқықтарын қорғау туралы"заңға түзетулердің 2-пакетін әзірлеуді жүргізеді.
"Коммерциялық емес ұйым нысанында" Тұтынушылардың ұлттық қауымдастығы " мәртебесін заңнамалық бекіту мәселесі пысықталуда. Омбудсмен институты пайда болады, ол азаматтардың құқықтарының жүйелі бұзылуын мемлекеттің бірінші тұлғаларына тікелей жеткізеді", - деді баяндамашы.
Айта кету керек, әлеуметтік сауалнама нәтижелері бойынша 20 мың респонденттің 56% - ы ұлттық тұтынушылар қауымдастығы мен омбудсмен институтын құру мәселесін қолдады. Сонымен қатар, Германия, Швейцария, Швеция, АҚШ және басқа елдерде ұқсас институттар бар.
Инновациялар аясында жүйенің негізгі қағидаттары салалық заңнамаға қолданылады. Қоғамдық бірлестіктерге тұтынушыға өтелетін сомадан сыйақы есептеу туралы заңның нормалары жаңартылады. Электрондық сауда сегментінде құқықтық реттеуге ерекше назар аударылатын болады.
Үкімет мүшелері заң жобасының ережелерін қолдап, оның ҚР әрбір тұрғынына қатысты өзекті мәселелерді шешудегі әлеуметтік маңыздылығы мен өзектілігін атап өтті.
Қатысушылар отырыстың күн тәртібін талқылады, оның соңында премьер-министр министрліктерге қазақстандықтардың игілігі үшін тұтынушылардың құқықтарын қорғау жүйесін одан әрі реформалау бойынша бірқатар тапсырмалар берді.