Тұтынушылардың құқықтарын қорғаудың бірыңғай ақпараттық жүйесі -қазақстандықтардың мүдделерін күзетуде

Ел тұрғындары тауарлар мен қызметтерді күнделікті алады, және сонымен бірге олардың төмен сапасымен немесе сатушыныңарамдылығымен бетпе-бет кездеседі. Өкінішке орай, бұл тауар-ақша қатынастары шеңберінде тұтынушылардың құқықтары жиі бұзылған кезде орын алады.

Осыған байланысты тұтынушылардың құқықтарын қорғау комитеті тұтынушылардың құқықтарын қорғау саласында мақсатты саясат жүргізуде. Азаматтар тұтынушыларға қарсы әділетсіздікке кезіккенде, олар әрқашан бөлімнен көмек сұрай алады. Тұтынушылардың құқықтарының бұзылғандығы жайлы электрондық үкімет порталы (https://egov.kz/cms/ru/services/citizen_and_the_government/e_app), сенім телефоны +7 (7172) 75-06-42, 75-16-32, 74-98-32, 74-98-36 арқылы хабарлауға немесе жазбаша өтініш жазуға болады.

Ал 2021 жылдың 1 қаңтарынан бастап тұрғындар тұтынушылардың құқықтарын қорғаудың бірыңғай ақпараттық жүйесі арқылы үндеу жібере алады. Пилоттық жоба қазіргі уақытта іске қосылды, яғни weask.kz сайтында ұялы телефон немесе компьютер арқылы әр тұрғын өзінің бұзылған құқықтары туралы мәлімдей алады. «Alser», «Lamoda», «Magnum» және «Anvar» төрт сауда нүктелері жобаның сынақ нұсқасына қатысуға өз еріктерімен келісіп, жүйеге тіркелді. Уәкілетті органға хабарласпас бұрын тұтынушы мәселені сатушымен тікелей шешуге тырысуы керек. Алайда, егер 10 күн ішінде сатушы шағымға жауап бермесе, ол тұтынушылардың құқықтарын қорғау комитетіне жүгінеді.

Бірыңғай жүйе - тұтынушыларға, қызмет көрсетушілерге, үкіметтік емес ұйымдар мен мемлекеттік органдарға арналған алаң. Бұл өтініштер беру мен олардың қаралуын бақылауға арналған бір терезе түрі. Ол тұтынушыларды олардың құқықтарын қорғау саласындағы ең жоғарғы деңгейдегі қамтуды қамтамасыз етуге көмектеседі және сонымен бірге мемлекеттік органдармен және бизнеспен байланыс орнату процедурасын жеңілдетеді.

Әрбір сауда ұйымына QR-код түрінде көрнекті жерде көрсетілетін бірегей айқындауыш тағайындалады. Мысалы, дүкеннің кіретін есігінде немесе тауар сатылатын жерде. Егер сатып алушы оның құқықтары бұзылды деп санаса, QR-кодты сканерлеп, жүйеге кіреді және сатушыға, тұтынушылардың қоғамдық бірлестігіне және мемлекеттік мекемеге шағым жіберуге мүмкіндік алады.

Мемлекеттік мекемеге жолдама берілген жағдайда, цифрлық жүйе автоматты түрде қай мекемеге бұл шағымды жіберуі керек екенін анықтайды. Тұтынушыға адресат, үндеудіқарайтын адам, содан кейін қарау нәтижелері көрсетіледі.

Сатушы да оған шағым түскенін көреді. Бұл дауды бірінші сатыда сыртқы тараптардың қатысуынсыз шешуге мүмкіндік береді, бұл кәсіпкерлер үшін де, тұтынушылар үшін де әлдеқайда тиімді.

Кәсіпкерлер үшін бұл тауарлардың, қызметтердің және тұтынушыларға қызмет көрсетудің сапасын жақсартуға түрткі болады. Мемлекет үшін мұндай шағымдарды жинау мен өңдеудің біртұтас жүйесі елдегі тұтынушылар шағымдарының барлық түрлеріне ауқымды талдау жасауға ықпал етеді. Бұл өз кезегінде тұтынушылардың құқықтарын қорғау жүйесін жаңартуға және олардың құқықтық сауаттылығын арттыруға көмектеседі.