Геологиялық саланы цифрландыру: Big Data жүйесін және Мемлекеттік жер қойнауы қорының бірыңғай кадастрын құру

Қазақстанда геологиялық саланы цифрландыру бойынша жүйелі жұмыстар жалғасуда. Мемлекет басшысының тапсырмасына сәйкес, Ұлттық геологиялық қызмет инвесторларға кешенді сервистік қолдау көрсетуде және Қазақстанның минералды-шикізат базасын басқару тиімділігін арттыруда.

ҰГҚ жұмысы үш негізгі бағытқа бағытталған: геологиялық ақпаратты жинау, сақтау және цифрландыру. 3,8 миллионнан астам деректер бірлігі цифрландырылды, бұл 80 жыл ішінде жинақталған геологиялық деректердің жалпы көлемінің 83%-ын құрайды. 2025 жылдың соңына қарай цифрландыруды 97,5%-ға жеткізу, ал 2026 жылға қарай деректер толығымен цифрландырылады деп жоспарлануда. Бұл геологиялық ақпараттың ұлттық цифрлық қорын құруға мүмкіндік береді, деректерге онлайн режимінде жылдам қол жеткізуді қамтамасыз етеді.

ҰГҚ-ның негізгі жобаларының бірі – жасандыинтеллект технологияларына негізделген геологиялық деректер үшін Big Data жүйесін құру. Жүйе геологиялық деректерді интеллектуалды талдауға мүмкіндік береді, тарихи деректерді өңдеуді және қайта қарауды жеделдетеді және Бірыңғай жер қойнауын пайдалану платформасымен интеграцияны жеңілдетеді.

Жүйе тарихи және ағымдағы геологиялық деректерді оптикалық таңбаларды тану (OCR) және машиналық көру технологияларын қолдана отырып, машинамен оқылатын форматқа қайта қарауға және түрлендіруге мүмкіндік береді. Жоба кезең-кезеңімен жүзеге асырылуда: 2026 жылға қарай деректердің 10%-ын, 2027 жылға қарай 50%-ын, ал 2028 жылға қарай барлық геологиялық ақпарат цифрлық түрде қамтылады деп жоспарлануда.

Big Data базасында:

• құрылымдалған геологиялық дерекқор,

• ақпаратты іздеу және талдауға арналған интеллектуалды чат-ботты құрылады.

Сонымен қатар, ҰГҚ қорлар, жасанды құрылымдар және жер қойнауын пайдалану учаскелері туралы деректерді біріктіретін Мемлекеттік жер қойнауы қорының Бірыңғай кадастрын цифрландыру жобасын жүзеге асыруда. Жоба 2026 жылы басталады және елдің минералды-шикізат базасының ашықтығы мен басқарылуын арттырудың негізі болады.

Сонымен қатар Қызмет Бірыңғай жер қойнауын пайдалану платформасымен біріктірілген сандық геологиялық карталарды әзірлеуді жоспарлап отыр. Бұл саланың барлық қатысушылары үшін қолжетімділікті және жаңартылған деректерді қамтамасыз етеді.

Бұл жобаларды іске асыру Қазақстанға геологиялық ақпаратты басқаруда жаңа деңгейге шығуға, саланың инвестициялық тартымдылығын арттыруға және жасанды интеллект және деректерді талдау технологияларында білікті мамандардың жаңа буынын даярлауға мүмкіндік береді.