Қазақстанда жаңа буындағы геологиялық түсіру бағдарламасы іске қосылды — жасырын кен орындарын анықтауға бағытталған жаңа кезең
Қазақстанда 1:50 000 масштабындағы екінші буын геологиялық түсіру (ГС2-50) бағдарламасы басталды. Бұл бастама жер қойнауын кешенді зерттеуге, сондай-ақ елдің минералдық-шикізат базасын толықтыру мен дамытуға бағытталған. Бағдарламаның басты мақсаты — жер бетінде айқын белгісі жоқ, бірақ терең қабаттарда жатқан жасырын кен орындарын анықтау.
Жаңа бағдарлама аясында ерекше назар ілгерілей жүргізілетін геохимиялық түсіруге аударылады. Бұл заманауи тәсіл жердің терең қабаттарын жан-жақты зерттеуге және келешекте пайдалы қазбаға бай аумақтарды дәл анықтауға мүмкіндік береді.
Халықаралық Ақпараттандыру академиясының (МАИН) ұсынысы бойынша, геохимиялық түсіру Қазақстан мен әлемнің үздік тәжірибелеріне сүйенген инновациялық әдіснама арқылы жүзеге асырылады. Мұндай тәсілдің тиімділігі Австралиядағы Бендиго–Балларат алтын кені ауданында, сондай-ақ Қазақстанның Лениногор, Зырян, Торғайдың батыс бөлігі, Жезқазған және Спас мыс кені аймақтарында дәлелденген.
Ұсынылған әдістің басты артықшылығы — жүйелілік пен терең талдау. Ол өз ішіне мыналарды қамтиды:
- кен орындарының түзілуінің жаңа үлгісін пайдалану;
- жер бетінде алынған геохимиялық сынамаларды фазалық талдау;
- алынған деректерді көпмодельді болжау әдісі (ММП) арқылы өңдеу;
- отандық ELAN бағдарламалық кешенін қолдану.
Толықтай қазақстандық мамандар әзірлеген ELAN бағдарламалық кешені бес функционалды блоктан тұрады және геохимиялық деректермен жұмыс істеудің барлық кезеңін — бастапқы талдаудан болжамдық модельдер жасауға дейін — қамтиды.
Мамандардың айтуынша, бұл әдістеме бұрын да өз нәтижесін көрсеткен. Геохимиялық карталау мен көпмодельді талдау арқылы 400–700 метрге дейінгі тереңдіктегі геологиялық құрылымдар мен рудалы денелердің қалыптасу процесі жөнінде мүлде жаңа деректер алынған.
Жаңа буындағы геологиялық түсіру бағдарламасы Қазақстанның геологиялық ғылымын жаңа деңгейге көтеріп, минералдық-шикізат қорын тұрақты толықтыруға мүмкіндік береді. Осылайша еліміз жасырын кен орындарын болжау мен анықтауда заманауи геохимиялық технологияларды қолданатын санаулы мемлекеттердің қатарына енуде.