Qazreestr 2.0: үлескерлердің қауіпсіздігі үшін цифрлық қызметтердің ыңғайлылығы
Үлестік тұрғын үй құрылысын цифрландыру аясында Қазақстандық тұрғын үй компаниясы «Қазреестр» ақпараттық жүйесін дамыту бойынша ауқымды жұмыстар жүргізді.
Қазреестр – мемлекеттік ақпараттық жүйе. Оның негізгі мақсаты – Үлескерлікпен қатысу шарттары және олар бойынша талап ету құқықтарын қайта табыстау туралы келісімдердің орталықтандырылған есебін жүргізу. Жүйе үлестік құрылыс нарығында тұрғын үйді «қос» сату мүмкіндігін болдырмайды.
2024 жылдың мамыр айынан бастап Қазақстандық тұрғын үй компаниясы Qazreestr 2.0 – Қазреестрдың жаңа нұсқасын енгізді. Негізгі жаңалық eGov Mobile қосымшасында электрондық цифрлық қолтаңбаны немесе QR кодын пайдалана отырып, электрондық Үлескерлікпен қатысу шарттарды жасасу, сондай-ақ оларды кейіннен ақпараттық жүйеде автоматты түрде тексеру және тіркеу функционалдығын енгізу болып табылады.
Бұл шешім Үлескерлікпен қатысу шарттарын бұрмалау тәуекелдерін барынша азайтуға мүмкіндік береді, сондай-ақ мемлекеттік қызметті алудың ыңғайлылығын арттырады, өйткені электрондық Үлескерлікпен қатысу шарттары үшін тіркелу мерзімі 3 күннен бірнеше сағатқа дейін қысқарады. 2024 жылдың қорытындысы бойынша жүйеде 10 мыңнан астам электронды Үлескерлікпен қатысу шарттары тіркелді, бұл Қазреестрде тіркелген келісімшарттардың жалпы санының шамамен 35% құрайды.
Сондай-ақ, ортақ құрылыс жобаларын тексеру қызметі Халық банкі, Банк ЦентрКредит, Jusan Bank, Еуразиялық банктің мобильді қосымшаларына, сондай-ақ «электрондық үкіметтің» eGov Mobile мобильді қосымшасына енгізілді. Сервис азаматтарды азаматтардың қаражатын заңсыз тартатын құрылыс компанияларынан тұрғын үй сатып алудан қорғауға мүмкіндік береді.
Сонымен қатар, Қазреестрде тұрғын үй-құрылыс кооперативтеріне қатысу шарттарын тіркеу мемлекеттік қызметі толығымен цифрландырылды. Соңғы уақытқа дейін бұл мемлекеттік қызмет толығымен оффлайн режимінде көрсетілді: тұрғын үй кооперативтері үлескерлермен қағаз жүзінде келісім-шарт жасасып, оларды кейіннен тіркеу үшін әкімдіктерге тапсырды. Шарттарды тіркеуді де әкімдіктер қағаз жүзінде – шартты тіркеу журналында жүргізді. Дегенмен, 2025 жылдың 1 қаңтарынан бастап барлық тұрғын үй-құрылыс кооперативтері қатысу шарттарын Қазреестр жүйесі арқылы онлайн тіркеуі керек.
Қазреестр сыртқы пайдаланушыларға арналған цифрлық қызметтерді әзірледі:
- үлестік құрылыс жобаларын тексеру – құрылыс салушыда үлескерлердің ақшасын тартуға әкімдіктің тиісті рұқсаты немесе ӨСК кепілдігі бар-жоғын тексеруге мүмкіндік береді;
- электрондық Үлескерлікпен қатысу шарттары тіркеу процестерін автоматтандыру – әзірлеушілерге өздерінің жүйелері арқылы тіркеу үшін жасалған электрондық DDU жіберуге мүмкіндік береді;
- тіркелген Үлескерлікпен қатысу шарттарының деректерін тексеру;
- үлестік тұрғын үй құрылысы шеңберінде құрылыс салушының қызметі туралы талдаулар алу.
Осылайша, Қазреестр ақпараттық жүйені пайдалану ыңғайлылығын арттырады: мемлекеттік қызметтерді алу мерзімдері қысқартылды, жүйеде жұмыс істеу кезінде қателіктер жіберу тәуекелдері болдырмайды, сыртқы жүйелермен ыңғайлы ақпараттық өзара әрекеттесу құралдары ұсынылады.