ҚР Қаржы министрі, Қазақстанның атынан Еуропалық қайта құру және даму банкінде (ЕҚДБ) басқарушы болып отырған Мәди Такиев бастаған еліміздің делегациясы 13-15 мамыр күндері Лондонда өткен ЕҚДБ Басқарушылар кеңесінің жыл сайынғы отырысы мен бизнес-форумына қатысты.
Дәстүрге айналған жиында Басқарушылар кеңесі ЕҚДБ-ның 2024 жылғы қызметіне байланысты, сондай-ақ Африка елдеріне «көмек алушы мемлекеттер» мәртебесін беру бойынша жылдық есептерді мақұлдап бекітті. Сонымен бірге ЕҚДБ-ның 2026-2030 жылдарға арналған қаржыландыру бағдарламасы бойынша стратегиялық құжаты қабылданды.
Бұған қоса Қазақстан Республикасының Қаржы министрі Мәди Такиев бірқатар екіжақты кездесу өткізді.
Атап айтқанда, ЕҚДБ президенті Одиль Рено-Бассомен болған кездесуде тараптар аталған банктің Қазақстандағы қызметінің перспективалары мен ынтымақтастықты одан әрі нығайтудың басымдыққа ие бағыттарын талқылады.
Лондон қор биржасы басшысының орынбасары Чарли Уокермен келіссөздер барысында еурооблигациялар шығару шеңберінде қаржылық ынтымақтастықты дамыту мәселелері қаралды. Standart Chartered UK банкінің бас атқарушы директоры Саиф Маликпен кездесуде қаржылық әріптестікті, оның ішінде банктің еліміздегі жұмысын дамыту жолдары пысықталды. Бұдан бөлек Мысырдың (Египеттің) жоспарлау, экономика және халықаралық ынтымақтастық министрі Рания Әл-Машатпен келіссөздер кезінде климаттық бастамаларды қаржыландыру тетіктері және сауда-экономикалық байланыстарды кеңейту тетіктері қаралды.
Кездесудің қорытындысы бойынша екі жақ бірлескен жобаларды іске асыруға және өзара тиімді әріптестікті одан әрі дамытуға мүдделі екендерін жеткізді.
Еуразиялық тұрақтандыру және даму қоры 2009 жылы 6 мемлекеттің қатысуымен (Армения, Беларусь, Қазақстан, Қырғызстан, Ресей және Тәжікстан) аймақтағы дағдарысқа қарсы тетік ретінде құрылған болатын.
Ұзақ уақыттан бері жинақталған мол тәжірибе мен әлемдік экономикалық саясаттағы өзгерістерді ескеріп, аталған қорды толыққанды дербес халықаралық ұйым ретінде дамытып, оның қызметін қайта қарау қажеттілігі туындады.
Қазақстанның бұл ұйымға мүше болуы қажетті техникалық көмек пен үздік сараптамаларды алып, халықаралық орнықты дамуға жол ашады. Сондай-ақ қорға мүше елдермен тығыз ынтымақтастықты арттыруға мүмкіндік береді.
2025 жылдың 1 қаңтарынан бастап күшіне енген заң ашық әрі әділ сатып алу жүйесіне жол ашып, осы арқылы кез келген адал өндіруші сатыпалымға тең шарттармен қатысуға мүмкіндік алды.
Бұл ретте Бірыңғай сатып алу платформасын енгізу мемлекеттік және квазимемлекеттік сектордың сатыпалымдарының электронды қызметтерін бір нүктеден алып, бұл тапсырыс берушіге, ұйымдастырушыға немесе өндірушіге сатып алу процесіне кез келген желіге қосылған компьютер арқылы қатысуға мүмкіндік береді.
Барлық адам онлайн режімде сатып алу туралы ақпаратпен таныса алады: техникалық ерекшеліктен бастап келісімшарттарды орындауға дейін.
Аталған портал қоғам мен бақылаушы органдарға қажетті мәліметтерді жедел алуға мүмкіндік беріп, деректердің ашықтығын қамтамасыз етеді.
Цифрландыру шеңберіндегі негізгі жетістіктердің бірі ретінде қызмет ұсынушыларды іріктеу кезіндегі рейтингті-балдық жүйені енгізуді айтуға болды.
Бұл әдіс жеңімпазды анықтау процесіне конкурстық комиссияның қатысуын болдырмай сыбайлас жемқорлықтың сын-қатерін азайтады.
Жеңімпаз мемлекеттік органдардың ақпараттық жүйелерінің деректері (жұмыс тәжірибесі, төленген салықтар, «аумақ», теріс мәндер) негізінде порталмен автоматты түрде анықталады.
Жеңімпаз автоматты түрде анықталатындықтан мұндай сатыпалымдардың қорытындыларына шағым жіберілмейді.
Конкурсты өткізу мерзімі – 5 жұмыс күні.
2023 жылдың 1 қыркүйегінен бастап құрылыс-монтаж және жобалау жұмыстарын рейтингті-балдық жүйені пайдалану арқылы өткізілетін конкурстың көмегімен сатып алуға болады.
2024 жылдың 1 ақпанынан бастап техникалық қадағалау қызметтері де жоғарыда аталған тәсілге ауыстырылды.
Тұтастай алғанда, мемлекеттік сатып алу туралы жаңа заң мемлекеттен бөлінетін қаражатты үнемдеумен бірге нарықтың ашықтығы мен әділ бәсекелестікке жол ашып, шағын және орта бизнестің дамуына оң әсер етіп отыр.
Сіздерді Қазақстан Республикасы Қаржы министрлігі атынан және жеке өз атымнан 9 Мамыр – Жеңіс күнімен шын жүректен құттықтаймын!
Бұл – халқымыздың қайсарлығы мен ерлігінің, Отанға деген сүйіспеншілігінің айқын символына айналған қасиетті күн. Біз бұл күні Ұлы Отан соғысында қаза тапқан қаһармандарды еске алып, бейбіт өмір сыйлаған ардагерлерге алғысымызды білдіреміз.
Жеңіс жолында жанын пида еткен ерлердің ерлігі – мәңгі жадымызда. Бүгінгі тәуелсіздігіміз бен ел тыныштығы – сол ұрпақтар сабақтастығы мен рухани беріктіктің жемісі.
Баршаңызға зор денсаулық, бақ-береке және бейбіт өмір тілеймін!
Құрметпен,
Қазақстан Республикасының Қаржы министрі
Мәди Такиев
Жедел деректерге сүйенсек, 2025 жылдың қаңтар–сәуір аралығында мемлекеттік бюджеттің кірісі 113,8% орындалды.
Жоспар бойынша 6,7 трлн теңге көзделіп, іс жүзінде 7,6 трлн теңге түсті. Яғни, жоспар 925 млрд теңгеге артық орындалды. Былтырғы ұқсас кезеңмен салыстырғанда мемлекеттік бюджеттің кірісі 1,4 трлн теңгеге немесе 21,7% артты.
Оның ішінде:
- республикалық бюджеттің кірістері бойынша жоспар 102,3% орындалды немесе жоспар бойынша 4,3 трлн теңге болжанып, іс жүзінде 4,4 трлн теңге түсті. Былтырғы кезеңмен салыстырғанда өсім қарқыны 128,2% немесе абсолютті мәнде 971,3 млрд теңгеге ұлғайды.
- жергілікті бюджеттердің кірістері 134,5% орындалды немесе жоспар бойынша 2,4 трлн теңге болжанып, іс жүзінде 3,2 трлн теңге түсті. Өсім 2024 жылдағы кезеңмен салыстырғанда 113,7% немесе 387,2 млрд теңгеге артық орындалды.
Аталған кезеңде қабылданған салық және кедендік әкімшілендіру мен оларды цифрландыру жұмыстары арқылы қосымша 300 млрд теңге түсті.
ҚР ҚМ Мемлекеттік кірістер комитеті кедендік рәсімдерді цифрландырып, оңтайландыруға бағытталған Keden ақпарат жүйесін кезең-кезеңмен енгізуді жалғастырып келеді.
Аталған жүйе «Ашық және басқарылатын кеден» тұжырымдамасын іске асыру арқылы қолданыстағы «АСТАНА-1» және «Экспорт-импорт операциялар жөніндегі бірыңғай терезе» платформаларын алмастыруға арналған.
Цифрлы өзара байланыс және Keden интеграциясы кеден органдары мен сыртқы экономикалық қызмет қатысушылары арасындағы толық цифрлы өзара іс-қимылды қамтамасыз етіп, бұл әкімшілік кедергілерді азайту мен тиісті рәсімдердің ашықтығын арттырады және тауарлар қозғалысының бақылауын күшейтеді. Қағаз құжат айналымын азайту үшін басқа мемлекеттік әрі коммерциялық жүйелерімен 30 интеграция жүргізіліп, бұл кеден операцияларын жүргізу кезінде қажетті деректерді автоматты түрде алуға жол ашты.
Жүйені енгізудің негізгі кезеңдері
Жоба іске қосылған сәттен бастап келесі функционалды модульдер іске асырылды:
2024 жыл сәуір - экспресс-жүктерді электронды кедендік декларациялау (ЭЖКЖД және ЭЖТД).
2024 жыл қыркүйек - жеке пайдалануға арналған тауарларды есепке алу модулі («Қорғас» ХШЫО).
2024 жыл қараша - алдын ала операциялар, транзиттік декларация, уақытша сақтау, тәуекелдерді басқару жүйесі, КТжС төлеуді қамтамасыз ету сертификаттарын тіркеу, кедендік тексеру, резидент емес тұлғаларды тіркеу бойынша модульдерді іске қосу.
2025 жыл қаңтар-сәуір - көлік құралына арналған кедендік декларация бойынша модульдер, 9 кедендік мемлекеттік қызмет, халықаралық почта жөнелтілімдерін кедендік декларациялау.
2025 жыллың 22 сәуірінен бастап — жолаушылардың кеден декларациясының модулі енгізілді.
Қазіргі нәтижелер
Бүгінде Keden жүйесі арқылы келесі көрсеткіштер тіркеліп отыр:
837 мыңнан астам алдын ала ақпарат берілді.
539 мың транзит декларациясы шығарылды.
87 мың тауарды сақтау құжаты рәсімделді.
КТжС төлеуді қамтамасыз етудің 28 мың сертификаты тіркелді.
Көлік құралдарына 119 мыңнан кедендік декларация шығарылды.
1 млн-нан астам халықаралық пошта жөнелтілімі декларацияда көрсетілді.
53 мыңнан астам жолаушы кедендік декларациясы декларациялары тіркелді.
Келесі жоспар
2025 жылдың соңына дейін жүйенің барлық функциясын, соның ішінде:
Кедендік операциялардың барлық кезеңін бақылау.
Кемшіліктерді тіркеу мүмкіндігімен процестерді автоматтандыру.
Кеден декларацияларын алдын ала толтыру және рәсімдеу мәртебесін нақты уақыт режімінде қадағалау.
Keden жүйесі "бір терезе" қағидаттарын жүзеге асырып, пайдаланушыларға автотолтыру арқылы қажетті кеңестермен және форматты-логикалық бақылаумен ыңғайлы интерфейсті ұсынады, бұл рәсімдеу процесін айтарлықтай жеңілдетеді.
Пайдаланушыларды қолдау
Сыртқы экономикалық қызмет қатысушылары мен лауазымды тұлғаларға әдіснамалық және техникалық көмек көрсету үшін тәулік бойы жұмыс істейтін қолдау қызметі құрылды.
Keden АЖ қолдау қызметінің байланыстары:
Тел.: +7 (7172) 73 55 19 | +7 (705) 956 53 89
Email: keden_support@kgd.minfin.gov.kz
Telegram: https://t.me/kedenkgdgovkz
Озық технологиялар қарқынды дамыған кезеңде мемлекеттік органдарды цифрландыру мемлекеттік басқаруды жаңғыртудың негізгі бағытына айналды. Қаржы министрлігі қолға алған мемлекеттік органның цифрлық бейіні – цифрлы трансформацияның маңызды құралдарының бірі. Бұл қызметті жан-жақты талдауға және ведомстволар жұмысының тиімділігін бағалауға мүмкіндік береді.
Цифрлы бейін – цифрлы даму деңгейін және мемлекеттік органдар қызметінің нәтижелерін көрсететін өзекті деректердің жиынтығы. Ол ашық ақпарат көздеріне негізделген. Мысалы:
• тиімділіктің негізгі көрсеткіштері (KPI), даму стратегиялары мен жоспарлары;
• бюджетті жоспарлау мен орындау туралы деректер;
• жоспарланған және жүзеге асырылған мемлекеттік сатып алулар туралы ақпарат;
• басқа құрылымдық цифрлы деректер.
Жасанды интеллектті пайдалану арқылы қалыптастырылатын барлық болжамдық деректер экономика шындығына және бюджеттік саясат талаптарына сәйкестігін қамтамасыз ету үшін мамандардың қатысуымен тексеруден өтуі тиіс.
Цифрлы бейінді енгізудің бірінші кезеңінде қызметтің мақсаттары мен нәтижелерін цифрландыру мүмкін болып, бұл тиімділікті цифрлар арқылы талдауға және әлсіз жақтарын анықтауға жол ашты. Бұл ашықтықты арттыруға және басқару процестерін оңтайландыруға негіз болды.
Мемлекеттік органдардың цифрлы бейіні шешім қабылдаудың жеделдігін, басқарудың ашықтығын және бюджетті жоспарлаудың нәтижелігін арттырудың тиімді құралы ретінде өзін көрсетті. Аталған тәсілді енгізу белгілі бір сын-қатерлерге неғұрлым дәл әрекет етіп, мемлекеттік басқару процестерін жақсарту мен азаматтардың мемлекеттік институттарға деген сенімін нығайтуға оң әсер етеді.
Жыл сайын мемлекет отандық компанияларды серіктестік жұмысқа белсенді түрде тарту арқылы шағын және орта бизнеске қолдау көрсетіп келеді. Тендерлерге қатысу - ШОБ субъектілері үшін кепілдендірілген табыс пен тауарларға тұрақты сұранысты қамтамасыз етудің жақсы амалы. Биыл 1 қаңтардан бастап күшіне енген «Мемлекеттік сатып алу туралы» Заңда ашық, тиімді және бәсекеге қабілетті бизнес-ортаны қалыптастыруға барлық мүмкіндік қарастырылған.
Айталық, заңның бірінші бөлімі сатып алу рәсімдерін жеңілдетіп, азайтуға бағытталған. Бұл тәсіл сатып алуды жедел жүргізу, тапсырыс берушілерге үлкен өкілеттіктер беру, сондай-ақ сатыпалым рәсімдерінің ұзаққа созылуының алдын алу үшін қабылданды.
Өндіруші туралы мәлімет мемлекеттік органдардың ақпарат жүйелерін кеңінен пайдалану жолымен қалыптастырылады.
Шағымдарды тікелей сатып алуды ұйымдастырушының өзі қарайды. Сатып алу қорытындыларына шағымдану веб-портал арқылы және Конкурстық комиссия айқындаған жеңімпаздың сатып алуы бойынша ғана жүзеге асырылады.
Сонымен қатар тиісті реформа бойынша сыбайлас жемқорлыққа байланысты ұсталған компаниялар, олардың басшылары немесе құрылтайшылары сатып алуға қатысуға құқығы жоқ. Бұл ереже сыбайлас жемқорлық сын-қатерін барынша азайтуды көздейді.
Мемлекеттік сатыпалымның бірыңғай операторы – Электрондық қаржы орталығының базасында Бірыңғай сатып алу платформасы заңнамалық түрде енгізіліп, осы арқылы квазимемлекеттік сектор субъектілерінің және мемлекеттік сатыпалымдардың электронды қызметтері қолжетімді болады.
Жаңа заң мемлекет есебінен сатып алынатын тауарлар, жұмыстар мен қызметтердің сапасын жақсартып, сатыпалым қатысушыларының жауапкершілігін күшейту мен жергілікті өндірушілерге қолдау көрсетуді көздейді.
7 мамыр – батылдық пен күш-жігерді және Отанға деген адалдықты айшықтайтын күн. Аталған мереке мемлекетіміздің қорғанысы мен қауіпсіздігінің маңыздылығын еске салады. Осы дата ұлттық мүддені, тұрақтылық пен еліміздің тұтастығын көздің қарашығындай қорғайтын барлық сала өкілдерін біріктіруімен ерекше.
Бейбітшілік пен тұрақтылықтың бағасы қашанда қымбат. Лайым, әрқашан да аспанымыз ашық, ел дамуы орнықты, ертеңгі күнге деген сенім сейілмесін деп тілеймін!
Баршаңызға сарқылмас қуат, жадыраңқы көңіл, жарқын келешекке зор үміт тілеймін! Ырыстарыңыз артып, қуаныш пен бақытты сәттеріңіз көп болсын!
Мереке құтты болсын!
7 мамыр мен 9 мамыр – еліміздің тарихындағы ерекше күндер. Бұл Отанға мүлтіксіз қызмет етіп, жауға қарсы тұрып, туған жерді қорғаған батырларға құрмет көрсетудің сәті.
Ел үшін жанын аямағын боздақтардың есімі халқымыздың жүрегінде мәңгіге қалады. Отан қорғаушылар – батылдық пен жанқиярлық ерліктің символы. Біз ардагерлер мен әскери қызметшілерге әрқашанда басымызды иіп, құрметтейміз. Олар ел мақтаныштары, тұрақтылық пен бейбітшіліктің нышаны, өскелең ұрпақ үшін нағыз үлгі аларлықтай тұлғалар.
Осы мереке күндері баршаңызға зор денсаулық, амандық және ашық аспан тілейміз. Әр шаңырақта бейбітшілік пен қуаныш орнасын! Отанға деген махаббат пен оның қорғаушыларына деген құрмет мызғымас құндылықтар болып қала беретіні анық.
Аталған мерекелік күндердің қарсаңында Қаржы министрлігінде арнайы концерт өткізіліп, тағылымды іс-шара ұйымдастырылды.