Қазақстанда Baqylauda арнайы цифрлы сервисін енгізуге байланысты жұмыс жалғасып келеді. Аталған платформа онлайн режімде мемлекеттік қолдау түрлерін толық көруге мүмкіндік береді. Ведомство мемлекеттік қолдау түрлерін жедел қадағалау үшін олардың барлығын (бүгінде олардың жүзден астам түрі бара) біріктірді: мемлекеттік қаражат нақты қайда жұмсалып жатыр және оның нәтижесі қандай? Бұл тәсіл мемлекеттен бөлінетін қаражаттың тиімділігін арттыруы тиіс.
ҚР Қаржы министрлігі Baqylauda сервисін Qoldau.kz (https://baqylauda.qoldau.kz) цифрлы платформасында орналастырды. Бүгінде жүйеге кейінгі 10 жылдағы мемлекеттік қолдау шаралары туралы деректер жүктеліп жатыр. Осы жұмыс аяқталған бойда арнайы талдау мемлекеттік қолдау құралдарының тиімді немесе тиімсіз екенін көрсетеді. Аталған жүйенің көмегімен жеңілдіктердің, субсидиялардың немесе басқа да құралдардың тиімділігін, оларды жекелеген салалар бойынша, операторлар және белгілі бір қолдау алушы кәсіпорын деңгейіне дейін «масштабтау» арқылы тексеріп, бағалауға болады.
Кейінгі екі жылдағы мәліметтер әлі жүктелмегеніне қарамастан қазір жүйеде өзекті аналитикалық мәліметтер бар. Мәселен, 9 жылдың ішінде (2015 жылдан 2023 жылға дейін) мемлекеттік қолдау көлемі 9,94 трлн теңге мөлшерінде болған. Осы ретте бюджеттегі айтарлықтай шығын «ковид» кезеңінде «Жұмыспен қамту жол картасы» жобасына бөлінген кезде байқалған, шығын мөлшері шамамен – 973 млрд теңге. Екінші орында аграрлық секторға арналған техника мен жабдықтарды жеңілдетілген лизингпен алуға арналған шығындар тұр – 920 млрд теңге. Үшінші орынды ауыл шаруашылығы саласы түйіндеп тұр – асыл тұқымды мал шаруашылығын дамытуға 675 млрд теңгеден астам қаражат жұмсалды. Сол секілді ауыл шаруашылығына қатысты тағы бір бағдарлама – «Кең Дала» бойынша 650 млрд теңге жұмсалған.
«Көптеген компания, әсіресе аграрлық салада түрлі мемлекеттік бағдарламалар мен қолдау шараларын алып, пайдаланады немесе сан алуан операторлар мен түрлі министрліктер арқылы қолдауға ие болады. Бүгінгі күнге дейін бірыңғай база болған жоқ. Сондықтан да бұл шығыстардың тиімділігін бағалау қиынға соқты. Енді мемлекет мұны анық байқайтын болады. Айталық, салық бойынша, өнімділік жағынан, сондай-ақ жұмыс орындарын ашу сынды көрсеткіштер бойынша өсімі жоқ, бірақ жылма-жыл ондаған млн теңге алатын компанияға қолдау көрсету қаншалықты дұрыс?!», деді Қаржы вице-министрі Әсет Тұрысов.
Оның айтуынша, Baqylauda электронды сервисі – бірінші деңгейлі жүйе. Ол кәсіпкерді тексеріп, оның белгіленген критерийлерге сәйкестігін бағалайды. Қазір онда төрт негізгі стоп-фактор жұмыс істеп тұр: терроризмді қаржыландыруға байланысты адамдардың тізімде бар-жоқтығы, жалған кәсіпкерлік белгілерінің болмауы, банкроттық фактілері, сондай-ақ бұрын алынған мемлекеттік қолдау шаралары бойынша орындалмаған міндеттемелер. Мұндай факторлар болған жағдайда – жүйе бұл ақпаратты көрсетілетін қызметті берушіге, яғни мемлекеттік органға немесе операторға көрсетеді. Мысалы, Ауыл шаруашылығы министрлігі немесе Азық-түлік корпорациясына. Өз кезегінде қызмет көрсетуші бизнесті мақұлдау туралы немесе мемлекеттік қолдаудан бас тарту туралы шешімді дербес қабылдайды.
«Әлбетте, мысалы ауыл шаруашылығында көп нәрсе ауа-райына, нарықтағы құбылмалыққа байланысты екенін жақсы түсінеміз. Бірақ бағалау бір жылда емес, бірнеше жылдан кейін жүргізіледі. Сонымен қатар жүйе экономика салаларының көрсеткіштерін бағалап, тұтастай ескеріп нәтиже шығарады», деп түсіндірді Әсет Нұрланұлы.
Мемлекеттік қолдау шараларын пайдалану мен оларды алатын тұлғаларға мониторинг жасайтын Baqylauda сервисі ҚР Президентінің «Экономиканы ырықтандыру жөніндегі шаралар туралы» 2024 жылдың 8 мамырдағы №542 Жарлығын орындау үшін кәсіпкерлікке мемлекеттік қолдау шараларына ашық және тең қолжетімділікті қамтамасыз ету және базалық өлшемдерге сәйкес мемлекеттік қолдау шараларын алушыларды іріктеу рәсімін автоматтандыру үшін іске асырылды.
Осы жобаны Қаржы министрлігіне қарасты «Ақпараттық-есепке алу орталығы» АҚ-ның мамандары әзірлеп шыққан.
Қазақстан Республикасы Қаржы министрлігінің Аппараты басшысының бұйрығымен Оразбай Мұрат Асқарұлы Қазақстан Республикасы Қаржы министрлігінің Ішкі мемлекеттік аудит комитетінің Астана қаласы бойынша ішкі мемлекеттік аудит департаментінің басшысы болып тағайындалды.
Мурат Оразбай – мемлекеттік аудитор, Президенттік жастар кадрлық резервінің мүшесі. Еңбек жолын жетекші маман қызметінен бастап, мемлекеттік аудит жүйесінде және орталық мемлекеттік органдарда мол тәжірибе жинақтады. Әр жылдары Қазақстан Республикасы Ұлттық экономика министрлігінде, Премьер-Министрдің Кеңсесінде және Қазақстан Республикасы Президенті Әкімшілігінде түрлі басшылық және сарапшылық лауазымдарды атқарды. Жаңа тағайындауға дейін Қаржы министрлігінің Ішкі мемлекеттік аудит комитеті төрағасының орынбасары қызметін атқарды.
Жаңа басшыны ұжымға Эрнар Бөрібайұлы Ержанов таныстырып, департамент қызметінің негізгі басымдықтарын атап өтті және қойылған міндеттердің сәтті орындалуына ізгі тілектерін білдірді.
Бүгін ҚР Қаржы министрлігі қолға алған республикалық ақпарат науқаны аясында Батыс Қазақстан облысы Орал қаласында жаңа Салық кодексінің нормаларын түсіндіруге арналған семинар болып өтті.
Аталған семинарға МКК-нің, «Атамекен» ҰКП-ның, жергілікті бизнестің, бухгалтерлік қауымдастық пен қоғамдық ұйымдардың өкілдері қатысты. Оның барысында салықтық әкімшілендіру ісін жеңілдету мәселелеріне, атап айтқанда аграрлық сектордағы салық салу ерекшеліктеріне басты назар аударылды.
Батыс Қазақстанда мұнай-газ саласы, ауыл шаруашылығы, сондай-ақ шекара маңындағы сауда кәсібі белсенді дамыған. Сондықтан да жергілікті азаматтарға заңдағы ұғымдар мен терминологиядағы жаңа тәсілдер жөнінде, КТС және ҚҚС бойынша сараланған мөлшерлемелерді енгізу туралы, ЖТС байланысты прогрессивті шкала мен ҚҚС реформасы және процестерді цифрландыру жайлы, сондай-ақ есеп түрлерін азайту мен арнайы салық режімдеріндегі өзгерістер туралы мұқият түсіндірілді.
Маңызды өзгерістердің қатарында ауыл шаруашылығы өндірушілері үшін салық жеңілдіктерін сақтау және кеңейту, оның ішінде төмендетілген мөлшерлемелер мен қосымша шегерімдер, арнайы салық режімдерінің қарапайым және түсінікті жүйесіне көшу қарастырылған. Енді олардың (ең төменгі есептілікпен) үшеуі ғана қалып отыр.
Бұл реформа салықтық әкімшілендіру ісін жеңілдетіп, жүйенің ашықтығын арттыруға бағытталған. Заңда көзделген ережелердің бірі салық органдарының жұмысын сервистік модельге көшіру. Бұған сәйкес салық төлеушілермен өзара байланыстың сапасы жақсарады. Бұдан бөлек хабарламалар мен ықпал ету шаралары берешек сомасына байланысты кезең-кезеңмен қолданылатын болады.
Өз кезегінде батысқазақстандықтар жаңа нормаларды іс жүзінде қолдануға байланысты, жаңа мөлшерлемелер бойынша салықтарды есептеу туралы, цифрлы сервистерді пайдалану тәртібіне қатысты сұрақтарын қойды.
Салық кодексінің нормаларын түсіндіруге арналған келесі 15 семинар 11 қыркүйекте Ақтауда өтеді.
ҚР Қаржы министрлігінде корпоративті мәдениеттің ажырамас бөлігіне айналған спорт пен саламатты өмір салтын дамытуға айрықша ден қойылған. Ведомство қызметкерлері түрлі жарыстарға қатысып, үнемі жоғары нәтижелерге жетіп келеді. Бірнеше жыл қатарынан министрліктің құрама командасы республикалық спартакиадада көшбасшылардың қатарынан көрініп жүр. Айталық, төрт жыл бойы қаржыгерлер құрамасы үстел теннисі мен тоғыз құмалақтан қарсылас шақ келтірмей, көш бастап тұр.
Биыл орталық мемлекеттік органдар арасындағы республикалық спартакиадаға 26 мемлекеттік ұйымның қызметкерлері қатысты. Қаржы министрлігі осы жылы да жарысқа жақсы дайындықпен келіп, ұжымдық ауызбірліктің арқасында жоғары нәтижелер байқалды.
Жалпыкомандалық есепте ведомствоның командасы 3 орынды иеленді. Қызметкерлер спорттың сегіз түрінен өнер көрсетіп, ауыз толтырып айтарлықтай жетістерге қол жеткізді.
Шахмат – 1 орын (Гүлнұр Ақылбекқызы Әшімова, Андрей Төлеуғалиұлы Байскаков)
Үстел теннисі – 1 орын (Дәулетбек Алтайұлы Ғабитов, Адина Бахтиярқызы Жұмамұратова)
Қазақ күресі – 2 орын (Данияр Маратұлы Алтынбаев)
Футзал – 2 орын (команда капитаны Ануар Ерғалиұлы Қалиясов)
Тоғызқұмалақ – 6 орын (Асқар Айдос Асқарұлы, Айдана Қуанышқызы Оңайғалиева)
Армрестлинг – 6 орын (Тахир Сержанұлы Шукралиев 90 кило 3 орын)
Волейбол – 8 орын (команда капитаны Исмагулов Сейілхан Қалиақбарұлы)
Баскетбол – 11 орын (команда капитаны Берік Жәнібекұлы Келесбаев)
Спартакиада тек тәнді шынықтыратын сайыс қана емес, бұл сонымен бірге командалық рухты нығайтып, кез келген ұжымдағы ынтымақты арттырып, мемлекеттік қызметшілер арасында саламатты өмірді қалыптастыруға әсер ететін тиімді алаң.
Мемлекеттік аудит комитетінің бастамасымен және Ұлттық қауіпсіздік комитетінің Сыбайлас жемқорлыққа қарсы қызметінің қолдауымен мемлекеттік шығыстарды орынсыз жұмсаудың алдын алу мақсатындағы іс-қимылды бірігіп жүргізу мәселесі бойынша жұмыс отырысы өтті.
Оның барысында мемлекеттік аудит комитеті қолданатын «Онлайн бюджет мониторингі» модуліне баса мән берілді. Жүйе нақты уақыт режімінде бюджет қаражатын әлеуметтік сала қызметкерлерінің карт-шоттарына жалақы түрінде аударылатын манипуляцияларды анықтап, оларға жедел әрекет етуге мүмкіндік береді.
ОБМ модулі арқылы жүргізілетін жұмыс мониторинг нысандарына бұзушылықтарды алдын ала ерікті түрде жоюға және бюджетке заңсыз шығарылған қаражатты қайтаруға мүмкіндік береді.
«Биылдың өзінде 1,3 млрд теңгеден астам заңсыз төлем анықталып, оның 833 млн теңгеден астамы өтелді. Алайда превентивті тәсіл барлық жағдайда әсер ете бермейді. Заңды өрескел бұзатындарға қатысты (жалпы сомасы шамамен жарты млрд теңге болатын) 8 қылмыстық іс қозғалды. Сот үкімдері бойынша бірқатар лауазымды тұлға алаяқтық, сеніп тапсырылған бөтен мүлікті иемдену немесе ысырап ету, қылмыстық құқық бұзушылыққа қатысу баптары бойынша 5 жылдан 7 жылға дейін бас бостандығынан айыру жазасына кесілді», деп атап өтті Мемлекеттік аудит комитеті басқармасының басшысы Олжас Нукаев.
Өз кезегінде арнайы қызмет өкілдері заманауи цифрлы аудит құралын жоғары бағалап, мемлекеттiң ұлттық және экономикалық қауіпсіздігін қорғау аясында сыбайлас жемқорлық пен алаяқтық қатерлерінің ерте кезеңінде алдын алуға айрықша мән берілетінін атап өтті.
Қорытындылай келе Мемлекеттік аудит комитеті төрағасының орынбасары Мұрат Оразбай әріптестеріне ведомствоаралық ынтымақтастыққа дайындықтары үшін ризашылығын білдіріп, цифрландыру жағдайында мемлекеттік бақылау бұлжымас әрі проактивті болуы тиіс екенін, бұл өз кезегінде 2025 жылдың 8 қыркүйегінде жарияланған Қазақстан халқына Жолдауында қойылған міндеттерге сай келетінін атап өтті.
Тараптар өзара ынтымақтастықты одан әрі нығайтуға, соның ішінде заңсыз төлемдердің жоғары тәуекелдері туралы Ұлттық қауіпсіздік комитеті мен оның аумақтық бөлімшелерін хабардар етуге келісті. Аталған шара қабылданып жатқан превентивті әрекет ету тетіктерінің тиімділігін және мемлекеттік қазынаның тиісті қорғалуын қамтамасыз етеді деп көзделген.
6-8 қыркүйек аралығында Түркістанда Түркі мемлекеттері ұйымына кіретін Қазақстан, Әзірбайжан, Қырғызстан, Түркия және Өзбекстан кеден әкімшіліктері басшыларының XI отырысы өтті. Алқалы жиынға Венгрия, Грузия және Түркіменстаннан бақылаушылар қатысты.
Қазақстан Республикасы Қаржы министрлігі Мемлекеттік кірістер комитетінің төрағасы Жандос Дүйсембиевтің айтуынша, отырыстың дәл Түркістанда өтуінің терең символикалық маңызы бар. Түркістан түркі әлемінің рухани орталығы ретінде бауырлас халықтардың бірлігі мен өзара байланысының нышаны. Ал аталған кездесу ынтымақтастықты нығайтуға деген ұмтылыстың айқын дәлелі.
Ведомство басшысы кейінгі жылдары ТМҰ елдері арасындағы сауда-экономикалық ынтымақтастықтың тұрақты өсім байқалып отырғанын атап өтті. Бұл цифрлы шешімдерді енгізу, рәсімдерді жеңілдету және өзара сенімді нығайтудың нәтижесі болып саналады. Сондай-ақ Ж. Дүйсембиев Венгрияда өткен ТМҰ-дың бейресми саммитінде Мемлекет басшысы Қасым-Жомарт Тоқаев атап өткен стратегиялық міндетке — Орта дәлізді шығыс пен батыс арасындағы сенімді және заманауи көпірге айналдыру мәселесіне ерекше назар аударды.
Осыған байланысты МКК төрағасы практикалық қадамдардың қажеттілігін атап өтті:
* ақпарат алысудың техникалық шарттарын іске асыру, уәкілетті экономикалық операторлар (УЭО) институтын дамыту;
* «Бірыңғай терезе» жүйесін және кедендік әкімшілендіру ісін цифрландырудың заманауи құралдарын енгізу.
Бұл амалдар тауар айналымын жеделдетіп, қауіпсіздікті арттыруға және жеткізу тізбегінің тұрақтылығын қамтамасыз етуге мүмкіндік береді.
Отырысқа жиналғандар үздік ұлттық тәжірибелерді талқылап, өз кезегінде Қазақстан өкілдері «Кеден» ұлттық интеграцияланған платформасының мүмкіндіктерін ұсынды, ал Түркия «Жібек жолы» бастамасы аясында «Керуен-сарай» жобасын таныстырды.
Кездесудің қорытындысы бойынша:
* XI отырыстың хаттамасына;
* ХЖТ Конвенциясына (1975 ж.) 11-қосымшаны қолдану туралы бірлескен мәлімдемеге;
* тәуекелдерді басқару және кедендік зертханаларды дамыту саласындағы ынтымақтастық туралы меморандумдарға қол қойылды.
Отырысты аяқтай отырып, қатысушылар өзара іс-қимылды одан әрі нығайтуға және бауырлас байланыстарды күшейтуге бейілдігін растап, бірлескен күш-жігер түркі әлемінің заманауи, ашық және инновациялық кеден жүйесін қалыптастыруға ықпал ететінін атап өтті.
Жаңа Салық кодексіне сәйкес әкімшілендіру ісі мен салық жеңілдіктер жүйесіне өзгерістер енгізіледі. Бұл ретте осы мүмкіндіктерді тиімді пайдалану үшін кәсіпкерлер жағдайды дұрыс түсінгені абзал. Осы мақсатта Қаржы министрлігі заңның негізгі ережелерін түсіндіруге байланысты жүйелі жұмысты атқарып келеді. Мәселен, Тараз қаласында аталған кодекстің нормаларын түсіндіру бойынша кезекті семинар өтті.
Жамбыл облысында аграрлық сектор жолға қойылған. Әсіресе, Әулиета өңірінде мал және өсімдік шаруашылығына, оның ішінде қант қызылшасын, дәнді және бақша дақылдарын өсіруге айрықша ден қойылған. Сонымен қатар киелі өлке минералды тыңайтқыштар мен құрылыс материалдарын өндірумен танымал. Облыста фосфориттің, уран мен құрылыс шикізатының мол қоры бар.
Семинарға ҚР ҚМ Мемлекеттік кірістер комитеті төрағасының орынбасары Жәнібек Нұржанов, салықтық әкімшілендіру мәселелеріне жетекшілік ететін комитет сарапшылары, сондай-ақ Жамбыл облысы бойынша «Атамекен» ҰКП өкілдері мен жамбылдық іскер азаматтар қатысты.
Оның барысында салықтық әкімшілендіру ісін жеңілдету мен кәсіпкерлерге жайлы жағдайлар жасауға, оның ішінде салық есептілігінің көлемін 30% азайтып, камералды тексерулерді алдын алу форматына ауыстыруға, шоттарды автоматты түрде бұғаттаудан бас тартып, сондай-ақ салық міндеттемелері бойынша кейінге қалдыру мен бөліп төлеу рәсімдерін жеңілдетуге бағытталған негізгі жаңашылдықтар жөнінде айтылды.
Маңызды өзгерістердің қатарында ауыл шаруашылығы өндірушілеріне салық жеңілдіктерін сақтап кеңейту, оның ішінде төмендетілген мөлшерлемелер мен қосымша шегерімдер, арнайы салық режимдерінің қарапайым әрі түсінікті жүйесіне көшу бар. Енді оның тек үшеуі (есептілігі ең төмен) ғана қалып отыр.
«Салық жеңілдіктерін атаулы түрде бағыттау нығая түседі. Енді олар барлығына бірдей берілмейді. Айталық, экономиканың дамуына және жұмыс орындарын ашуға оң әсер ететін басымдыққа ие салалар мен жобаларға бағытталады. Мұндай тәжірибе мемлекеттік ресурстарды барынша тиімді пайдаланып, аграрлық секторды, өнеркәсіп пен өңдеу саласын арттыруға жол ашады», деді Мемлекеттік кірістер комитеті төрағасының орынбасары.
Келесі семинар 10 қыркүйекте Батыс Қазақстан облысы Орал қаласында өтеді.
ҚР Қаржы министрлігі жаңа Салық кодексінің ережелерін түсіндіруге байланысты жүйелі жұмысты қолға алып, реформа жайлы кәсіпкерлер мен халықты құлақтандырып келеді. Ведомство бизнес өкілдерімен кездесу арқылы енгізілетін жаңашылдықтар жөнінде ақпарат жеткізіп, тиісті нормалардың практикалық қолданысқа және реформаның артықшылықтарына баса мән беруде. Осы жұмыстың аясында Түркістан облысында «Атамекен» ҰКП қолдауымен 2026 жылы күшіне енетін Салық кодексінің ережелерін түсіндіруге арналған көшпелі семинар өтті.
Жиынға ҚМ Мемлекеттік кірістер комитеті төрағасының орынбасары Жәнібек Нұржанов пен МКК қызметкерлері қатысты.
Статистикалық мәліметтерге сүйенсек, Түркістан облысында әлеуметтік-экономикалық дамудың тұрақты серпіні байқалып келеді. Биылғы қаңтар-шілде аралығында өңірде өнеркәсіп өндірісінің көлемі қазіргі бағамен шаққанда 852 050,6 млн теңгеге жетіп, былтырғы кезеңмен салыстырғанда 12, 3% артқан. Ал өңірлік жалпы өнім көлемі (биылғы қаңтар-наурыз айларында) 1 053 912,6 млн теңгеге жетіп, нақты өсім 9,1% межесінде байқалды. ӨЖӨ құрылымында тауар өндірісінің үлесі 37,1%, ал көрсетілетін қызметтердің көлемі 57,7% көрсеткен.
Кәсіпкерлер үшін ерекше маңызды өзгерістердің бірі – ҚҚС әкімшілендіру ісін жетілдіру мен корпоративті табыс салығы әрі ҚҚС бойынша сараланған мөлшерлемелерге көшуге байланысты болып отыр. ҚҚС әкімшілендіру ісін жетілдіру рәсімдерді жеңілдетіп, әкімшілік жүктемені азайту мен бизнес пен мемлекет арасындағы даулы жағдайларды барынша төмендетуге бағытталған. Бұл компанияларға уақыт пен ресурстарды үнемдеп, өз істерін дамытуға назар аударуға мүмкіндік береді.
«Корпоративті табыс салығы мен ҚҚС бойынша сараланған мөлшерлемелерді енгізу салалардың ерекшеліктері мен кәсіпорындардың табыс деңгейін ескеретін неғұрлым икемді тәсілді қарастырады. Мұндай тетік әділ салық жүйесін орнатып, шағын және орта бизнесті қолдауға, сондай-ақ экономиканың басым секторларын дамытуға жол ашады», деді Ж.Нұржанов.
Семинарға өңірдің шамамен 400 кәсіпкері мен БАҚ өкілдері қатысты.
Келесі семинар 27 тамызда Шымкент қаласында өтеді.
Жаңа Салық кодексі кәсіпкерлердің қызметін айтарлықтай жеңілдетуді көздейді. Осы арқылы әкімшілік жүктеме мен өткізілетін есеп түрлері азайып, цифрлы сервистер енгізілетін болады. Бұл бизнеске артық бюрократиядан арылып, ашық және тиімді жұмыс істеу арқылы кәсіпті дамытуға мүмкіндік береді. Саладағы өзгерістер жайлы кәсіпкерлерді құлақтандыру үшін ҚР Қаржы министрлігі ағартушылық бағыттағы семинарлар мен кездесулерді өткізіп келеді. Осындай іс-шаралардың бірі Қызылордада «Атамекен» ҰКП-ның қолдауымен ұйымдастырылып, оған облыстың іскер азаматтары жиналды. Қасиетті Сыр өңірінің тұрғындары көкейдегі сұрақтарын қойып, заңда қарастырылған негізгі жаңашылдықтар жөнінде біле алды.
Семинарда Қаржы министрлігі Мемлекеттік кірістер комитеті төрағасының орынбасары Жәнібек Нұржанов салықтық әкімшілендірудегі өзгерістер туралы, сондай-ақ бизнеске жүктемені азайту мен салық төлеушілерге рәсімдерді жеңілдету жөнінде айтып берді. Бұған қоса цифрландыру мен кәсіпкерлік қызметке заманауи сервистерді енгізу мәселелеріне ерекше назар аударылды.
Қызылорда – минералды-шикізат ресурстарының мол қоры сақталған облыстардың бірі, мұнда әсіресе уран өндіру мен мұнай-газ өнеркәсібі жолға қойылған. Сол себепті семинарда өндіруші компанияларға салық салу мәселелеріне баса мән берілді. Сарапшылар шикізат секторындағы салықтарды есептеудің жаңа тәсілдерін түсіндіріп, ережелердің ашықтығы мен болжамдылығын, сондай-ақ олардың бизнесте ұзақмерзімді жоспарлаудағы маңыздылығын атап өтті.
Ж.Нұржанов айтқандай, жаңа реформаға сәйкес нақты жүргізілген шығыстарды есепке алу есебінен салық салынатын базаны азайтуға септесетін корпоративті табыс салығы (КТС) бойынша шегерімдер қарастырылған. Бұған еңбек шығындары, негізгі құралдардың амортизациясы, маркетингтік науқандар, қызметкерлерді оқыту мен басқа да операциялық шығындар жатады.
Қосылған құн салығын (ҚҚС) оңтайландырудың негізгі тетіктерінің бірі тауарларды, жұмыстарды және қызметтерді сатып алу кезінде төленген кірістен ҚҚС есепке алу құқығы болып саналады. Бұл шығыстар құжатталған әрі заң талаптарына сәйкес болған жағдайда бизнеске бюджетке төленетін салық сомасын азайтуға жол ашады. Сонымен қатар ҚҚС төлеуші ретінде дұрыс және уақтылы тіркелу қосарланған салықтан сақтанып, жеткізу тізбегінің барлық кезеңінде салық жүктемесін оңтайландыруға көмектеседі.
«Салық жүйесіндегі өзгерістер мемлекет пен бизнестің мүдделері арасындағы балансты сақтауға бағытталған. Бұдан басқа жаңа заң электронды сервистердің қолданылуын кеңейтіп, салық есептілігін автоматтандыруды және кәсіпкерлердің мемлекеттік кірістер органдарымен өзара байланысын бірыңғай платформаның көмегімен реттеуді көздейді. Бұл компанияларға уақытты үнемдеуге, құжаттардың қайталануын болдырмауға және бюрократиялық кедергілерден құтылып, кәсіптерін дамытуға септігін тигізеді», деді ҚР ҚМ Мемлекеттік кірістер комитеті төрағасының орынбасары.
ҚР Премьер-министрі Олжас Бектеновтің тапсырмасын орындау үшін Қаржы министрлігі кеден өткізу пункттерінде жүргізіліп жатқан жаңғырту жұмыстарын жүйелі бақылауды жалғастырып келеді.
Атап айтқанда, Қаржы министрлігінің аппарат басшысы Эрнар Ержанов Мемлекеттік кірістер комитеті төрағасының орынбасары Бақытжан Слямовпен бірге ҚХР-мен шекарада орналасқан — «Майқапшағай» және «Бақты» (Шығыс Қазақстан облысы және Абай облысы), «Достық» автомобиль (Жетісу облысы) өткізу пункттерінде, сондай-ақ «Қалжат» (Алматы облысы) өткізу пунктіне барып қайтты.
Аталған нысандарда қозғалыс жолақтарын кеңейту, көлік-жүк ағындарын басқарудың интеллектуалды жүйелерін енгізу, заманауи сканерлер мен салмақ кешендерін орнату бойынша жұмыстар қолға алынған. Құрылыс ұйымдарға жұмыс қарқынын арттыру тапсырылды. Айталық, мердігер қосымша техниканы тарта отырып, 2 ауысымдық жұмысқа ауыстырылды.
Тексеру қорытындысы бойынша Мемлекеттік кірістер комитетіне «Майқапшағай» бекеті басшысының лауазымды қызметіне қаншалықты сай екенін қарау ұсынылды.
«Бақылау күн сайын жүргізіледі. Сол себепті бұған жеке жауапкершілік қарастырылған», деп атап өтті Қаржы министрлігінің аппарат басшысы.
Жобалардың халықаралық маңыздылығы
Цифрландыру және ашықтық векторы
Барлық өткізу пунктінде жүк ағындарының онлайн-мониторингі бойынша цифрлы шешімдер енгізіліп келеді. Бұл шекарадан өтуді жеделдетіп қана қоймай, сыбайлас жемқорлықтың сын-қатерін барынша азайтуға мүмкіндік береді.
Болжанып отырған нәтиже
Осы жобаларды іске асыру кеденде көрсетілетін қызметтің сапасына байланысты жаңа стандартты қалыптастырады: жылдам әрі ашық бақылау, нақты мерзімдер, бизнес пен халықаралық тасымалдаушылар үшін жайлы жағдай. Болашақта бұл Қазақстанның Еуропа мен Азия арасындағы негізгі транзит көпірі ретіндегі рөлін нығайтады, тауар айналымының өсімі мен отандық экономика үшін жаңа мүмкіндіктерді қамтамасыз етеді.