Энергетика, логистика, фармацевтика в фокусе казахстанско-хорватского сотрудничества
Риека, 2025 жылғы 26–28 маусым – Екіжақты сауда-экономикалық ынтымақтастықты одан әрі дамыту мақсатында Қазақстанның Хорватиядағы Елшісі Дәулет Батырашев жұмыс сапарымен Истрия және Кварнер өңірлерінде болды.
Сапар аясында Елші Риека теңіз порты әкімшілігінің Атқарушы директоры Денис Вукорепамен кездесті. Қазақстан Ақтау мен Құрық порттарын дамытуға ниетті екенін ескере отырып, стратегиялық даму, терминалдарды басқару және жеке операторлармен әріптестік салаларында тәжірибе алмасуға ерекше қызығушылық танытты.
Анықтама: Риека порты – Хорватиядағы ең ірі теңіз айлағы. 1996 жылдан бері Порт әкімшілігі басқарады. Оның құрамына 5 порттық бассейн кіреді. 2023 жылдан бастап жылдық жүк айналымы шамамен 12,8 млн тоннаны құрады, оның ішінде 6,57 млн тонна – сұйық (негізінен мұнай), 6,24 млн тонна – құрғақ жүк. Порт мұнай мен контейнерлерді тасымалдау бойынша транзиттік хаб рөлін атқарады. Негізгі бағыттар – Сербия, Венгрия, Босния және Герцеговина, Аустрия.
Крк аралында Елші Jadranski naftovod (JANAF) мұнай тасымалдау компаниясының және Омишаль мұнай терминалының директоры Бруно Янковичпен келіссөздер жүргізді. «Адрия» мұнай құбыры арқылы Қазақстан мұнайының тасымал көлемін арттыру мәселелері талқыланды.
Анықтама: JANAF (Jadranski naftovod d.d.) – Хорватияның магистральды мұнай құбыры жүйесінің операторы. Ол Крк аралындағы Омишаль негізгі терминалынан Венгрия, Словакия, Чехия, Сербия және Босния және Герцеговинаға мұнай тасымалдау және сақтау қызметтерін атқарады. Компанияның 78,5% акциясы мемлекетке тиесілі. 2023 жылы JANAF арқылы Қазақстаннан 646 мың тонна мұнай (396,4 млн АҚШ доллары сомасына) жеткізілді. 2024 жылы JANAF пен «ҚазМұнайГаз» арасында мұнай тасымалдау және сақтау саласындағы ынтымақтастық туралы меморандумға қол қойылды.
Фармацевтика саласындағы серіктестікке ерекше назар аударылды. JGL компаниясының басшылығымен (Jadran-Galenski Laboratorij компаниясының директорлар кеңесі төрағасының орынбасары Дино Сармоко және операциялық директоры Аленка Яяц Кнез) өткен келіссөздер барысында Қазақстанда денсаулық сақтау саласындағы бірлескен жобаларды іске асыру мүмкіндіктері талқыланды. Елші компанияның штаб-пәтері мен өндірістік кешендеріне барып, өнімдерімен танысты. Қазақстан аумағында Орталық Азия өңіріне бағытталған транзиттік хаб ашу перспективасы қарастырылды.
Анықтама: JGL (Jadran – Galenski Laboratorij d.d.) – Риека қаласында орналасқан фармацевтикалық компания. Өнімдері әлемнің 60-тан астам елінде ұсынылған. Компанияның үш өндірістік кешені бар (екеуі Хорватияда, біреуі Сербияда), логистикалық орталықтары және еншілес құрылымдары Ресейде, Сербияда, Босния және Герцеговинада, Словенияда орналасқан. Сондай-ақ Қазақстан, Беларусь, Украина, Солтүстік Македония, Косово және Өзбекстанда өкілдіктері бар. JGL өнім портфелі 460-тан астам дәрілік заттарды қамтиды, олардың арасында танымал Aqua Maris желісі бар. Өнімдерінің 90%-ға жуығы экспортқа бағытталған. Негізгі нарықтар – Ресей (48%), Хорватия (16%), Украина (11%) және Қазақстан (7%, B2C сегментінде; өсім – +32%). Компания Қазақстанда 2006 жылдан бері жұмыс істейді және өндірісті еліміздің бір арнайы экономикалық аймағында жергіліктендіру мүмкіндігін қарастыруда.
Хорватияның туризм саласындағы мол тәжірибесін ескере отырып, Елші Кварнер өңірінің туристік қауымдастығы басшылығымен жан-жақты келіссөздер жүргізді. Тараптар қазақстандық облыстар мен Кварнер өңірі арасындағы өзара тиімді ынтымақтастықты нығайту, туристік компаниялар арасында тәжірибе алмасу мәселелерін талқылады.
Сонымен қатар, Елші Риека қаласының жаңадан сайланған мэрі Иво Ранчичпен және Опатия қаласының әкімі Фернандо Киригинмен кездесті. Кездесулер барысында өңіраралық экономикалық және мәдени-гуманитарлық байланыстарды жолға қою, Қазақстан мен Хорватия қалалары арасында бауырластық қатынастар орнату, екіжақты сауда және инвестициялық ынтымақтастықты дамыту мәселелері қарастырылды.