W Polsce odbyło się inauguracyjne posiedzenie Kazachstańsko-Polskiej Komisji Historycznej

W ramach obchodów 30. rocznicy nawiązania stosunków dyplomatycznych między Republiką Kazachstanu a Rzeczpospolitą Polską, w dniu 6 czerwca 2022 r. w Białymstoku odbyła się uroczystość podpisania Umowy w sprawie powołania Kazachstańsko-Polskiej Komisji Historycznej.

Inauguracyjne posiedzenie Komisji odbyło się pod honorowym patronatem Ambasady Republiki Kazachstanu w Polsce oraz Ambasady Rzeczypospolitej Polskiej w Kazachstanie.

Komisja otwiera nowy etap w prowadzeniu wspólnych badań naukowych nad historią stosunków kazachstańsko-polskich, dzięki którym kazachstańskie rodziny będą mogły poznać losy swoich bliskich zaginionych podczas II wojny światowej w Polsce, a polskie rodziny o losach ich krewnych deportowanych do Kazachstanu.

Komisja będzie pracować w oparciu o bazę danych Instytutu Historii i Etnologii im.Cz.Walichanowa przy Komitecie Nauki Ministerstwa Edukacji i Nauki Republiki Kazachstanu w Ałmaty oraz Muzeum Pamięci Sybiru w Białymstoku przy wsparciu Muzeum II Wojny Światowej w Gdańsku.

Współprzewodniczącym Komisji ze strony kazachstańskiej jest Dyrektor Instytutu Historii i Etnologii im. Cz.Walichanowa przy Komitecie Nauki Ministerstwa Edukacji i Nauki Republiki Kazachstanu w Ałmaty prof. Zijabek Kabułdinow, ze strony polskiej - Dyrektor Muzeum Pamięci Sybiru w Białymstoku prof. Wojciech Śleszyński.

W pierwszym posiedzeniu Komisji udział wzięło ponad 20 osób, w tym naukowcy, profesorowie oraz kierownictwo instytucji badawczych obu krajów - Instytutu Historii i Etnologii im. Cz.Walichanowa przy Ministerstwie Edukacji i Nauki Republiki Kazachstanu, Archiwum Państwowego Obwodu Pawłodarskiego w Kazachstanie, Muzeum Pamięci Sybiru w Białymstoku, Muzeum II Wojny Światowej w Gdańsku, Stowarzyszenia „Rodzina Katyńska” w Białymstoku, Instytutu Solidarności i Męstwa im. Witolda Pileckiego, Uniwersytetu Przyrodniczo-Humanistycznego w Siedlcach, Uniwersytetu w Białymstoku, Regionalnego Ośrodka Debaty Międzynarodowej w Toruniu, Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu, Uniwersytetu Łódzkiego oraz Oddziału Instytutu Pamięci Narodowej w Łodzi.

Uczestnicy spotkania odwiedzili również Muzeum Pamięci Sybiru. Muzeum łączy wyniki badań i narrację historyków ze wspomnieniami uczestników i świadków zdarzeń od końca XVI do połowy XX wieku. Muzeum prezentuje także eksponaty poświęcone Polakom deportowanym do Kazachstanu w czasie represji politycznych w połowie XX wieku.

Na terenie Muzeum odbył się pokaz trzech filmów: „Trzy ćwierci do śmierci. Ostatnia deportacja” (2021), „Muszę iść za nimi” (2018), „Remedium” (2021).

Film „Trzy ćwierci do śmierci. Ostatnia deportacja” opowiada o przyjaźni polskiego zesłańca Walentego Jabłonskiego i kazachskiego chłopca Tassybaja Abdykarimowa. W dniu 19 czerwca 2019 r. w Warszawie Prezydent RP Andrzej Duda wręczył mieszkańcowi obwodu turkiestańskiego T.Abdykarimowowi Medal Virtus et Fraternitas. Medal ten przyznawany jest osobom zasłużonym w niesieniu pomocy Polakom, którzy stali się „ofiarami systemów totalitarnych XX wieku” jako symbol pamięci i wdzięczności za „wybitną odwagę w obronie godności ludzkiej”.

Program pobytu (7-10 czerwca) kazachstańskiej delegacji obejmuje również wizyty w Podlaskim Urzędzie Wojewódzkim, Muzeum II Wojny Światowej w Gdańsku oraz Archiwum IPN w Warszawie.