ЕҚЫҰ ресми сайты - https://www.osce.org/
ЖАЛПЫ АҚПАРАТ
1992 ж. қаңтар – Қазақстан Еуропадағы қауіпсіздік және ынтымақтастық ұйымына (ЕҚЫҰ) мүше болды.
1994 жыл - Қазақстан Республикасының Президенті Будапештте өткен ұйымның тарихи Саммитіне қатысты, онда Еуропадағы қауіпсіздік және ынтымақтастық жөніндегі конференциясының атауын Еуропадағы қауіпсіздік және ынтымақтастық Ұйымы деп өзгерту туралы шешім қабылданды. Саммит аясында (1994 ж. 5 желтоқсан) ядролық қарудан өз еркімен бас тартуға жауап ретінде Қазақстанға қауіпсіздік кепілдігі туралы Меморандумға қол қойылды. Құжатқа АҚШ, Ұлыбритания, Ресей, Украина және Беларусь басшылары қол қойды.
1995 жыл – Қазақстан Республикасының ЕҚЫҰ жанындағы Тұрақты өкілдігі (Вена) және ЕҚЫҰ-ның Орталық Азиядағы Аймақтық кеңсесі (Ташкент) ашылды.
1999 жыл – Алматыда ЕҚЫҰ орталығы ашылды.
2007 жылғы 21 маусым – ЕҚЫҰ Тұрақты кеңесінің шешімімен Орталық ЕҚЫҰ-ның Астанадағы орталығы болып аталды (орналасқан жерінің өзгеруіне байланысты).
2007 жылдың желтоқсаны – Мадридте өткен ЕҚЫҰ Министрлер кеңесінің шешімімен Қазақстан 2010 жылы ЕҚЫҰ төрағасы болып сайланды.
2010 ж. – Қазақстан Республикасының ЕҚЫҰ-ға төрағалығы.
2010 жылғы 16-17 шілде – Алматыда ЕҚЫҰ Министрлер кеңесі, Саммитті Қазақстанда өткізу туралы шешім.
2010 жылғы 1-2 желтоқсан – Қазақстан Республикасының Президенті Нұрсұлтан Назарбаевтың төрағалығымен Астанадағы ЕҚЫҰ Саммиті.
2011 жылғы қыркүйек-желтоқсан – Қауіпсіздік саласындағы ынтымақтастық форумына (ҚсЫФ) Қазақстан Республикасының төрағалығы.
2012 жылдың сәуіріне дейін - ҚсЫФ үштігінің құрамында атқарған жұмыс.
2011 жылғы желтоқсан – «Еуропаға жол» мемлекеттік бағдарламасының және ЕҚЫҰ «Үштігі» құрамындағы Қазақстан Республикасының қызметін жүзеге асырудың аяқталуы.
2015 жылдың қаңтар айынан бастап – ЕҚЫҰ Тұрақты кеңесінің шешімімен ЕҚЫҰ-ның Орталығы Астанадағы Бағдарламалар кеңсесі болып қайта құрылды.
2020 жылдың 4 желтоқсанынан бастап – Сыртқы істер министрлері кеңесінің шешімімен Елші Қайрат Әбдірахманов (Қазақстан) ЕҚЫҰ-ның Ұлт азшылықтар істері жөніндегі Жоғарғы комиссары (ҰАІЖК) болып тағайындалды.
Қазақстанды ЕҚЫҰ-ға шақыру бастамасы Батыс елдерінен шығып, мемлекетіміздің мүддесіне сай келді. Ұйымға кіру 1975 жылғы Хельсинки Қорытынды актісінде және ЕҚЫҰ-ның басқа да құжаттарында бекітілген қағидаттарды әзірлеуге және іске асыруға мүмкіндік беретін жалпыеуропалық үдерістерге белсенді қатысуға деген ұмтылысты талап етті.
Бұл мақсаттар 2003 жылдың ақпан айының басында алғаш рет Ұйымның Тұрақты кеңесінің отырысында жарияланған ЕҚЫҰ-ға төрағалыққа қол жеткізудің стратегиялық міндетін де айқындап берді.
Жалпыеуропалық конференцияның толыққанды мүшесі бола отырып, Қазақстан оның одан әрі даму, оның ішінде халықаралық ұйымға айналу үдерістеріне белсенді қатысты.
ЕҚЫҰ-мен ынтымақтастық барлық үш өлшемінде жүзеге асырылады: әскери-саяси, экономикалық-экологиялық, гуманитарлық және ЕҚЫҰ-ның орталық институттарымен де (Хатшылық, ҰАІЖК, ДИАҚБ, БАҚ бостандығы жөніндегі өкілі), оның дала миссиялары, соның ішінде Астанадағы ЕҚЫҰ Бағдарламалар кеңсесімен.
Еуропадағы қауіпсіздік және ынтымақтастық ұйымымен (ЕҚЫҰ) өзара іс-қимыл шеңберінде Қазақстан 2009-2011 жж. Ұйымның жетекші «Үштігінің» жұмысына белсене қатысты. Ең маңызды басымдық 2010 жылғы 1-2 желтоқсанда Астанада өткен ЕҚЫҰ Саммитінің қорытындысында қабылданған «Қауіпсіздік қоғамдастығына қарай» Астана декларациясының рухы мен әріпін іске асыру болып қала береді.
Қазақстан ЕҚЫҰ-ға төрағалық еткен жылы (2010 ж.) және одан кейінгі кезеңде Ұйым қызметінің барлық үш өлшемінде қабылданған шаралардың теңгеріміне үнемі ерекше көңіл бөлді.
Қазақстан төрағалығының ең маңызды міндеті Ұйымды жан-жақты нығайту, оның тиімділігі мен заманауи сын-қатерлер мен қауіп-қатерлерге лайықты жауап беру қабілетін арттыруға жәрдемдесу болды.
Әскери-саяси өлшем шеңберінде Қазақстан Республикасы еуроатлантикалық және еуразиялық қауіпсіздікті қамтамасыз ету, сенім шараларын нығайту, Украинадағы және оның айналасындағы дағдарысты, Оңтүстік Кавказдағы және Приднестровьедағы «ұзаққа созылған қақтығыстарды» реттеу бойынша және жанжалдан кейінгі оңалту көпжақты күш-жігерді қолдауды жалғастыруда. ЕҚЫҰ-ның Ауғанстанмен өзара іс-қимылын нығайту мәселесіне ерекше назар аударылады. Осылайша, 2019 жылғы 9 қазанда Астанада ЕҚЫҰ жанындағы Тұрақты өкілдердің Орталық Азия елдеріне сапары аясында Ауғанстан бойынша ЕҚЫҰ-ның дөңгелек үстелі өтті.
Қазақстан үшін ЕҚЫҰ-ның экономикалық және экологиялық жолындағы маңызды басымдық Азия мен Еуропаны біріктіретін өзара байланысты және трансконтиненталдық көлік дәліздерін дамыту, тұрақты даму, сыбайлас жемқорлықпен күрес, тиімді басқару, жасыл экономика, ақылды қалалар болып қала береді. ЕҚЫҰ-ның қоршаған ортаны қорғау саласындағы әлеуетін пайдалану, оның ішінде Орталық Азиядағы су ресурстарын тиімді басқару мәселелерін шешу бойынша жұмыс жалғасуда. ЕҚЫҰ аясында Астана қаласында ЕҚЫҰ-ның орнықты байланыстар жөніндегі тақырыптық орталығын құру бойынша жұмыс жалғасуда.
2017-2019 жж Қазақстан Экономика және қоршаған ортаны қорғау комитетіне (ЭҚОК) төрағалық етті. Осы кезеңде экономика және экология саласында ЭҚОК-тің 18 отырысы өтті, негізгі баяндамашылар ретінде әртүрлі мемлекеттік органдардан, ұлттық компаниялардан және Үкіметтік емес ұйымдардан Қазақстанның 8 өкілі қатысты.
2017 жылдың маусым айында Астанада ЭКСПО 2017 халықаралық мамандандырылған көрмесі аясында Экономика және қоршаған ортаны қорғау Форумына (ЭҚОФ) Екінші дайындық кеңесі өтті. Астанадағы ЭҚОФ-ге екінші дайындық кездесу және Прагадағы қорытынды форум барысында жүргізілген талқылаулардың нәтижелері Министрлер кеңесінің «ЕҚЫҰ аймағындағы экономикалық қатысуға жәрдемдесу» шешімін, сондай-ақ Австрияның ЕҚЫҰ-ға төрағалығы мен Қазақстан ЭҚОК-ға төрағалығының экономиканы жасылдандыру және экологиялық ынтымақтастықты ілгерілету жөніндегі бірлескен декларациясын қабылдауына үлес қосты. 2018 жылы Италияның ЕҚЫҰ-ға төрағалығы мен Қазақстанның ЭҚОК-ға төрағалығы кезінде екі дайындық кездесуі мен қорытынды ЭҚОФ бойынша талқылаулар Милан Министрлер кеңесінде екі маңызды құжаттың – «Цифрлық жүйеде адами капиталды дамыту» және цифрлық экономика ынтымақтастық, қауіпсіздік және өсу күші драйвері ретіндегі Декларация шешімін сәтті қабылдауға ықпал етті.
2019 жылдың қыркүйегінде ЕҚЫҰ алаңында Словакияның төрағалығы барысында ЕҚЫҰ аймағында ақылды қалалар желісін құру бастамасы аясында Қазақстан, Швейцария, Албания және Экономикалық және қоршаған ортаны қорғау қызметін үйлестіруші кеңсесі делегациялары тақырып бойынша қосалқы іс-шара ұйымдастырды. : «Ақылды қалалар: алға қарай тұрақты жол», онда Базель (Швейцария), Астана (Қазақстан) және Тирана (Албания) өкілдері смарт қалалар тұжырымдамасын дамытудағы жетістіктерін көрсетті.
2018-2020 жылдар аралығында қазақстандық делегацияның бастамасымен Венадан Братиславаға дейін ЕҚЫҰ-ның үш велотуры ұйымдастырылды.
Адамдық өлшемде төзбеушілік пен кемсітушіліктің барлық түрлерімен күресу, толеранттылық, адам құқықтарын қорғау, заң үстемдігі, сот жүйесінің тәуелсіздігі, гендерлік тепе-теңдікті қамтамасыз ету және адам саудасымен күресу сияқты мәселелер Қазақстан үшін өзекті болып қала береді.
ЕҚЫҰ/ДИАҚБ реформалау, сайлауды байқауға бірыңғай талаптарды белгілеу және Ұйымның титулдық құжатын қабылдау бойынша ЕҚЫҰ-ға мүше мемлекеттерге қолдау көрсету бойынша жұмыс жалғасуда.
ЕҚЫҰ-ДАҒЫ ҚАЗАҚСТАНДЫҚ ӨКІЛДЕР
Қазақстан ЕҚЫҰ арқылы шешімдерді дайындауға және қабылдауға, Ұйым құрылымдарында жұмыс істеуге қазақстандық өкілдерді жіберуге ықпал етеді.
Елші М.Жарбусынова 2012 жылдың маусымынан 2014 жылдың тамызына дейін Украинадағы ЕҚЫҰ жобаларының үйлестірушісі, ал 2014 жылдың қыркүйегінен 2018 жылдың шілдесіне дейін ЕҚЫҰ-ның адам саудасына қарсы күрес жөніндегі арнайы өкілі және үйлестірушісі қызметін атқарды.
2020 жылдың 4 желтоқсанынан бастап Сыртқы істер министрлері кеңесінің шешімімен Елші Қайрат Әбдірахманов (Қазақстан) ЕҚЫҰ-ның Ұлт азшылықтар істері жөніндегі Жоғарғы комиссары (ҰАІЖК) болып тағайындалды. Осылайша, Қ.Әбдірахманов ТМД елдерінен ЕҚЫҰ-ның бүкіл тарихында жетекші лауазымдардың біріне тағайындалған алғашқы өкіл болды.
2021 жылдың мамыр айынан бастап Жазира Құлмұхамед ЕҚЫҰ Ұлт азшылықтар істері жөніндегі Жоғарғы комиссары кеңсесіне іссапарға жіберілді.