1 желтоқсан – Қазақстан Республикасының Тұңғыш Президенті күні
1991 жылы 1 желтоқсанда тұңғыш рет Республика Президентінің тікелей сайлауы өтті, онда Қазақстан халқының еркі бойынша Нұрсұлтан Әбішұлы Назарбаевқа бүкіл халықтың атынан әрекет етудің жалпы құқығы берілді. 2011 жылдың 14 желтоқсанында Сенаттың салтанатты отырысында Мемлекет басшысына «Елбасы» арнайы төсбелгісі табысталды. Сол күні «Қазақстан Республикасының Тұңғыш Президенті күні - 1 желтоқсан» мемлекеттік мерекесі белгіленді.
Н.Ә.Назарбаевтың бастамасымен 1991 жылы 21 желтоқсанда Қазақстанның астанасында бұрынғы КСРО құрамына кірген он бір тәуелсіз мемлекет басшыларының саммиті өтті. Жаңа саяси шындықты өркениетті түрде шоғырландыруға және интеграциялық процестерді принципиалды жаңа негізде дамытуға мүмкіндік берген тарихи Алматы декларациясы қабылданды. Қазақстан өзінің ұлттық тарихында тұңғыш рет халықаралық келісімдермен заңды түрде бекітілген мемлекеттік шекараға ие болды.
2019 жылдың 29 мамырында Нұр-Сұлтан қаласында Жоғары Еуразиялық экономикалық кеңестің мемлекет басшылары деңгейіндегі отырысы өтті, онда Мәскеу мемлекеттік университетінің қабырғасында алғаш рет Қазақстанның Тұңғыш Президенті білдірген еуразиялық интеграция идеясының 25 жылдығы атап өтілді. 6 жыл бұрын ол Еуразиялық экономикалық одақтың негізін қалады, оны құру туралы келісім Астанада жасалған болатын. Саммиттің маңызды оқиғаларының бірі - Нұрсұлтан Назарбаевқа Жоғары Еуразиялық экономикалық кеңестің құрметті төрағасы атағын беру болды.
1992 жылы 14 желтоқсанда Тұңғыш Президенттің бастамасымен республика тарихында тұңғыш рет онда өмір сүрген халықтар форумы шақырылды, ол Қазақстан халқы Ассамблеясын құру идеясын жариялады. 1995 жылы 1 наурызда Мемлекет басшысының жанындағы консультативтік-кеңесші орган мәртебесімен ҚХА құру туралы оның Жарлығы шықты.
Бүгінде, Қазақстан Республикасының Конституциялық Заңына сәйкес, Елбасы Қазақстан халқы Ассамблеясын басқарады: дәл осы форумның идеясының авторы және негізін қалаушы, сонымен қатар бүгінгі таңда оның есімін заңды түрде алып жүрген Қазақстанның жаңа астанасының басты қозғаушы күші және сәулетшісі.
Н.Ә.Назарбаев әлемдік тарихқа көрнекті реформатор ретінде енді. Ол әлемдегі бәсекеге қабілетті 50 елдің қатарына енген Қазақстанды заманауи, дамыған мемлекетке айналдыра алды. Шетелдік сарапшылар Елбасының реформаларына «қазақстандық жол» немесе «қазақстандық модель» деген атау берді.
Қазақстанның Тұңғыш Президентінің реформалары елді орнықты даму жолына алып келді. Барлық экономикалық көрсеткіштер бойынша ол Орталық Азия аймағының көшбасшысына айналды және посткеңестік кеңістікте жетекші орындарға ие болды.
Қазақстан Ұлттық қорда қомақы қаржы ресурстарын жинақтады, бұл дағдарыстық жағдайларда, оның ішінде коронавирус пандемиясы кезңінде әлеуметтік-экономикалық сипаттағы басым міндеттерді шешуге мүмкіндік береді.
Экономикаға инвестиция тарту жөніндегі Елбасының бағытының арқасында Қазақстан адам басына шаққандағы тікелей шетелдік инвестициялар бойынша Орталық Еуропаны қоса алғанда бүкіл постсоциалистік кеңістіктің көшбасшысына айналды. Біздің мемлекет 330 миллиард доллардан астам тікелей шетелдік инвестиция алды.
Қазақстан Республикасының тұңғыш Президенті өзін қауіпсіз әлем құруға орасан зор практикалық үлес қосатын бітімгер және саясаткер ретінде танытты. Н.Ә.Назарбаевтың жарлығымен Қазақстан әлемде бірінші болып Семей ядролық сынақ полигонын жауып, ядролық қарудан бас тартты. Ядролық қаруды таратпау туралы шарттың ядролық емес мемлекет ретінде қатысушысы болды және Стратегиялық шабуыл қарулары туралы шартқа қатысушы мемлекеттердің арасында бірінші болып осы маңызды құжатты ратификациялады.
Нұрсұлтан Әбішұлы Назарбаев бүкіл әлемде Еуразиялық экономикалық одақ құрудың бастамашысы, еуразиялық интеграцияның тұрақты жақтаушысы ретінде танылды. Ол Тәуелсіз Мемлекеттер Достастығы, Шанхай Ынтымақтастық Ұйымы, Азиядағы өзара іс-қимыл және сенім шаралары кеңесі сияқты беделді халықаралық ұйымдардың бастауында тұрды. Елбасының арқасында Астанада ЕҚЫҰ-ның тарихи саммиті өтті, Әлемдік және дәстүрлі діндер съездері және басқа да көптеген халықаралық форумдар тұрақты түрде өтіп тұрады. Қазақстан БҰҰ Қауіпсіздік Кеңесінің құрамына сайланды, бүкіл әлемде ядролық қаруды таратпау және қарусыздану қозғалысының көшбасшысы, сондай-ақ конфессияаралық диалогта бейтарап делдал ретінде танылды.
Тұңғыш Президенттің қиын жылдарда «Болашақ» бағдарламасын құруы оның тарихи бастамаларының бірі болды, бұл талантты жастарды әлемдегі ең үздік оқу орындарына жіберуге және қысқа мерзімде Қазақстанның шетелдік серіктестерімен бір тілде сөйлейтін жас мамандарды тәрбиелеуге мүмкіндік берді.
Тәуелсіздіктің таңында Қазақстанның алдында тұрған ауқымды міндеттерді шешуге, «қазақ жолын» қамтамасыз етуге және еліміздің қазіргі заманғы, дамыған мемлекетке айналуына Елбасының қосқан үлесі орасан зор және ерекше. Оның беделді пікірі стратегиялық шешімдерді әзірлеу мен қабылдауда ерекше рөл атқарады. Елбасы өзінің туған жері - Қазақстанның игілігі үшін Қауіпсіздік Кеңесінің Төрағасы, «Нұр Отан» партиясының Төрағасы, Қазақстан халықтары Ассамблеясының Төрағасы, Қазақстан Республикасы Конституциялық Кеңесінің мүшесі ретінде белсенді жұмысын жалғастыруда.
2019 жылғы наурызда президенттік қызметінен бас тарту туралы шешім қабылдаған Тұңғыш Президент - Елбасы мемлекеттегі жоғарғы биліктің транзитін қамтамасыз ету үшін қажетті жағдайлар жасады. Конституцияға толық сәйкес жүзеге асырылған бұл қадам арқылы ол Қазақстан дамуының демократиялық векторына берік берілгендігін растады.
2019 жылы маусымда өткен ашық әрі демократиялық сайлау нәтижесінде Қазақстан халқы Елбасының жақын серіктесі, тәжірибелі мемлекет қайраткері, халықаралық қауымдастықта кеңінен танымал және беделді Қ.Тоқаевты ел Президенті етіп сайлады.
Жаңа сайланған Президент Елбасының Қазақстанды одан әрі жаңартуға бағытталған стратегиялық бағытының дәйекті мұрагері ретінде әрекет етуде.