Қазақстандағы санаторлы-курорттық кешендер

Климат жағдайының жайлылығы, бірегей минералды қайнарлар мен шипалы балшық көздерінің көптігі, көрген сәтте көңілді баурап алар қайталанбас көріністер... Осындай, тізбектей берсең таусылмайтын себептер Қазақстанның әр өңірінде емдік-сауықтыру туризмін дамытып, курорттар мен санаторийлер санын арттыруға керемет мүмкіндіктер беруде.

Бүгінгі таңда COVID-19 коронавирус инфекциясының алдын алу және сырқаттанғаннан кейінгі денсаулықты қалыпқа келтіру мәселесі бүкіл әлемді алаңдатып отырған өзекті тақырыптың бірі.

Коронавирус науқастың ағзасын толықтай дерлік зақымдайды. Сол себепті реабилитация бағдарламасын құрастыру барысында демалушының алдын ала медициналық тексерістен өтіп, жеке өзіне арналып жасалған жоспармен ем қабылдауы аса маңызды. Ал аталмыш ауруды болдырмаудың ең абзал жолы – иммунитетті нығайту екеніне сіз де келісесіз деп ойлаймыз.

Қазақстанда курорттық демалысқа арналған үздік орындар

Бурабай

Тағы да біздің сүйікті Бурабайымыз шыңдардың үстіне шығуда. Себебі, бұл орын шаршаған турист үшін шынайы оазис: мұнда бүтіндей 14 кристалды-таза көлдер бар, олардың көбісі ғажайып әсерлері бар минералды суларымен және емдік қасиеті бар балшықтарымен әйгілі. Түрлі демалыс үйлердің, шипажайлардың және турбазалардың негізгі жиынтығы екі үлкен көлдердің – Бурабаймен Шортанды – бойларында жайғасқан. Олардың әрқайсысы биік жартасты таулармен және қылқан жапырақты ормандармен қоршалған, осының арқасында мұндағы ауа қылқан, шөптер мен гүлдердің және балдың араласқан хош иісімен толтырылған.

Көлдерде маусым басынан бастап шомылуға болады, ауа температурасы көлдің су бетін жақсы ысытып 29 градусқа жеткізеді. Олардың көбісі тұп-тұнық суық бұлақтарды және тау өзендерін қоректендіретіндіктен, мұндағы су жақсы сергітеді. Мазмұнды курорттық демалыстан басқа, мұнда ұлттық қазақ өзгешеліктермен рахаттануға болады: көшпелі рухтарын сіңірген көп емес дәмханалар және мейрамханалардың кездестіруге болады. Ол жерлерде, негізінен, арнайы қазақ тағамдары ұсынылады: көкөністер қосылған жұмсақ жас қойдың еті, жылқы еті (сүрленген немесе қазы түрінде), бешбармақ, майлы айран, ең дәмді шелпектер, бауырсақтар, сүтті немесе қаймақ қосылған хош иісті шәй. Көп жүруді ұнатпайтын, қарапайым суға түсіп демалуды сүйетін жандар үшін нағыз жәннаттың өзі.

Сарыағаш

Сарыағаш - бұл өз денсаулығына қамқорлық жасағысы келетін туристерге арналған шынайы бальнеологиялық жұмақ. Ол Өзбекстанмен шекаралас жерде орналасқан, сондықтан бұл оның ауа-райына қатты әсер етеді - жаз мезгілдерінде өте ыстық, сол үшін қолайлы уақыттар – мамырдан маусымға дейін және қыркүйектен қарашаға дейін. Дегенмен, аптап және құрғақ ауа да – адам организміне емдік әсерінің бөлігі болып табылады, әсіресе тері аурулары,артрит, орталық жүйке жүйесінің бұзылулары кезінде. Әрине, Сарыағаштың інжуі –мүшелердің әртүрлі жүйелеріндегі қабыну үдерістерін, жараларды және т.б қамтитын жүздеген түрлі ауруларына қарсы алдын ала емдеудің керемет амалы болып саналатын минералды көздер болып табылады. Мұнда демалуға келгенде, бұл жердің сізге ұнайтынына күмәніңіз болмасын! Шипажайларда қонақтарды келесілер күтуде:

Жабдықталған жайлы нөмерлерде тұру, оған толығымен тамақтандыру да қосылған. Жергілікті шипажайлар мен емдеу орталықтары ұсынатын тағамдардың көбісі бірыңғай диеталық және ешбір майлы, қуырылған және пайдалы емес тағамдарды қамтымайды.

Сіздің денсаулық күйіңізге сай арнаулы емдеу-сауықтыру бағдарламасы жасалады (ең негізгілері – минералды ванналар, орау, емдік массаж, Шарко душы, бауырды тазалау және тағы басқалары).

Әрине, сізді ДТ (дұрыс тамақтану) бойынша тамақтануға ешкім де мәжбүрлемейді, жергілікті дәмханаларға барып өз есебіңізге тамақтана аласыз. Тамақтар мұнда өте дәмді, ұлттық қазақ және өзбек тағамдарының дәмдерін татуға болады.

Шипажайлардың жеке аумақтарында бассейн және жаттығу залдары да бар. Бұл жерден денсаулығыңызды максималды жақсартып кетуіңіз үшін барлық жағдайлар жасалған.

Шипажайлардың саны мұнда көп, ал қымбаттары тек жаңа ашылғандықтарымен ерекшеленеді, ол жерлерде адамдар көп емес, бірақ ойын-сауықтар көбіректеу. Бірақ, барлық жерлерде де мән-жайы бір – сіз курорттарға демалып, емделуге бара жатырсыз және мұны кез келген шипажайда және кез келген мөлшерде ала аласыз. Өзіңіздің талғамыңызға сай кез келгенін таңдапалып, нөмірлерді брондаңыз. Міндетті түрде туроператормен тасымалдау мүмкіндігін және қалаға жетудің қолайлы амалдарын талқылаңыз – сізге бәрі де түсіндіріп беріледі.

Алакөл

Алакөл... Бұл, тіпті, көл де емес, нағыз теңіздің өзі, өйткені белгілі орындардан қарама-қарсы жағалауларды көре алмайсыз және оның тереңдігі де қомақты – 54 метрге дейін. Көл қазақстандықтар үшін ерекше тосын-сый деп те айтуға болады, себебі мұндай көмір тәріздес қап-қара құмы және жағалау зонасы ерекше көлді ешқайдан да таба алмайсыздар. Оған тағы көлдің сүтті түстен қою көк түске өзгеруін қосып қойып, Алакөлдің болжалды суретін ала аласыз. Алайда шындық сіздің қиялдарыңыздан анағұрлым көркем, мұнда келген соң жергілікті тұрғындардың Түркия немесе Мысырға демалуға барудың орнына осындағыт урбазаларда демалыстарды өткізуді неліктен жақтайтындарын түсінесіздер. Адамдар мұнда пайдалы мен жайлыны байланыстыра тәнімен, жанымен және санасымен де демалады. Көлді қоректендіретін түрлі жер асты бұлақтардың арқасында су хлорға, бромға және радонға бай екені назар аударарлық, ол демалушылардың денсаулығына өте пайдалы әсер етеді. Су тері ауруларынан емдейді және де құздамалық артриттің дамуын баяулатады.

Көл Алматы және Шығыс Қазақстан облысының шекараларында орналасқандықтан оны шартты түрде екі оңтүстік және шығыс жағалауларына бөледі. Алматы жақтан мұнда демалысқа аттанғанда қонақ үйді немесе демалу базасын Ақшы немесе Көктума сияқты бірнеше ауылдарда таңдауыңызға болады. Иә, Ақшы Көктумамен салыстырғанда, біраз қымбатырақ шығар, алайда оның сапасы да жоғары:

• Ауыл туристік зона мәртебесіне ие
• Жергілікті жағажайлар таза және кеңдеу

Мұнда қолайлылықтың барлығы, үшреттік тамақтандыру және көптеген сауықтыру қосымшалары бар керемет демалыс зоналардың саны көп.

Мұндағы адам басына келетін бағалар 6000 теңгеден басталады, бірақ ол жақтары таза, жайлы және өте қолайлы. Қаражатыңызды экономдағыңыз келсе, сізді Көктумаға, мүмкін, тіпті ресми түрдегі демалыс зоналарына емес, қарапайым бір үйдегі бөлмеге жайғастырады. Басқалары, тіпті, «жабайы» демалысты да таңдайды.

Егер сізге оңтүстік жағалауға жету ыңғайлы болмаса, уайымдамаңыз – шығыс жағы мүлде кем түспейді. Сол жаңартаудық жұмыр тастар, шұбар ала сулар және теңіз тұзының хош иісі сезілетін таза ауа. Сонымен бірге, шипажайларға келіп денсаулықтарын жақсарту мақсатында көптеген туристер дәл осы жерлерге келеді. Туристік инфрақұрылым мұнда тездамып жатыр, сондықтан мұнда таңдауға болатын қонақ үйлердің, пансионаттардың және демалыс үйлердің саны көп, қолайлылық, емдік шаралардың жиыны және сауықтырудың түрлі деңгейлеріндегі шамамен 30 шақтысы бар.

Шығыс қазақстандық SPA: радондық бұлақтар және панталы емханалар

Сонымен, Алакөлдің шексіз минералды суларынан біз SPA-демалыстың басқа түріне өтеміз. Радонды бұлақтарда шомылу және Рахман қайнарларындағы шипажайларда емдік шараларды өту. Аты аңызға айналған «Рахман қайнары» шипажайы орналасқан мекеннің және басқа бальнеологиялық курорттардың сұлулығын ескермейміз де. Елестетіп көріңізші– Алтай тауларының жүрегі, ормандар, алыс емес жерде әлемнің ең биік шыңдарының бірі – бой көтеріп түрған үшбасты Мұзтау тауы.

Жалпы айтқанда, шаршаған, ем алуға армандайтын турист үшін нағыз жәннат. Демалу үшін мұнда қандай мүмкіндіктер қарастырылған? Атап өтейік:

Кіреберісі бос құйылмалы радонды ванналарда шомылу. Яғни, сіз суы үнемі жаңаратын тұндырғыда шомыласыз, су температурасы – табиғи, яғни оның пайдалы қасиеттері толығымен сақталған.

Демалушыларға емдік шараларды тағайындаудың жеке тәсілдері. Бұлақтардың температурасы ауытқып тұратындықтан, демалушылардың жеке ерекшеліктері бойынша су жылылығын таңдап алуға болады.

Оған қоса, шипажайларда қосымша қызметтерді де алуға болады: гидромассаж, гидро және физиотерапия, шипалы саз ванналар, әртүрлі ораулар, термотерапия, қарапайым массаж және массаждық душ.

Айтылап кеткендерден басқа қоршаған табиғаттың ақылға сыймайтын байлығы көзді қуантады: жеміс-жидектер, саңырауқұлақтар және емдік шөптермен қамтылған ормандар, көлдер және су сарқырамалары.

Қазақстанда алуға болатын ең ерекше және айырықша емдіктердің түрі – панталы ем шаралар. Оны жылына тек бір рет қана алуға мүмкіндік бар – мамырдың соңынан маусымның аяғына дейін, ол маралдың жас мүйіздерін кесу шаралары өткізілетін уақыт. Олардан демалушылар шомылатын емдік қайнатпа қайнатылады. Адам организмі тері жасушалары арқылы қайнатпадан пайдалы элементтерді сіңіріп алады,бағаналық жасушалардың өсу үдерісі, регенерация жылдамдата кетеді, барлық ұлпалар жасарады. Мұндай ем шарасын тек мамандандырылған Катон-Қарағай ауданының марал шаруашылығында алуға болады. Ол жерде бірнеше бюджетті де, қымбат та панталы емханалар ұйымдастырылған. Негізгі орындалатын функция барлық жерде бірыңғай, тек қолайлылық деңгейі және сыртқы орталары ғана айырықша болады. Сол себептен, экономдағыңыз келсе, өз қаражатыңызға сайын таңдап алыңыз.

Алматы облысы

Алматы облысында SPA-демалысқа арналған көптеген қызықтырар орындар бар. Күн сәулелері астында жылы суларда шомылып демалуға, шипалы сазды ванналарға шомылуға немесе медициналық білімі бар дарынды массаж жасаушылардың қол астына берілуге армандайтын туристер үшін бұл нағыз қазына. Мұнда дәрілік, жоғары сапалы орташа сульфитті балшықтармен емдеуді, миниралды суларда шомылуды, криосаунаға түсуді, кәсіби косметологтардың және эстетикалық медицина орталықтарының қызметтерін ұсынатын шипажайлардың бірталайын табуға болады.

Сонымен бірге, Алматыдан алыс емес жерде демалыс үйлері және табиғи-сауықтық бақтар жұмыс істейді. Мұнда емдеу-сауықтыру емшаралардың түрлері көп: шипалысаз ванналардан иондалған судың көмегімен емделуге дейін. Олардың барлығы көрінісі тауларға және көлдерге ашылатын байтақ алматы облысының көркем орманды өңірлерінде жайғасқан. Талғамыңызға (қаражатыңызға) сайын таңдап, денсаулықты жақсартуға алға аттаныңыз! Мұндай демалыс сізді толық дем алу және босаңсу атмосферасына ендіреді.

Келесе демалыс үшін үздік орындарды таңдаған кезде біздің құрастырған guide-мақаламыз сізге көмектесетініне үміттенеміз.

Жоғарыда ұсынылған тізімінен қай жерге бармасаңызда, бір секундқа да көңіліңіз қайтпайды.

Егер де ол жаққа қайта оралғыңыз келмесе, ол тек біздің сипаттаған барлық ғажайып спа-орталықтарына бармағаныңыздан және оларға әлі де баруға талпынатыныңызға сенімдіміз!

Қазақстан аумағындағы коронавирустан кейін оңалуға арналған ТОП 10 санаторлы-курорттық нысан

COVID-19 індеті қалыптасқан қағидаларымызға қайта көз жүгіртіп, үйреншікті өмір салтымызды өзгертуді талап етуде. Қазіргі таңда әрқайсысымыз жеке басымыздың амандығына ғана емес, бүтіндей қоғамның саулығына жауапты екенімізді аңғардық. Демек өзіміз сырқат атаулыдан құлан таза айығып кетсек, ортамыз бен жақындарымызға белгілі бір дәрежеде қауіпсіздік сыйлаймыз. Бүгінгі мақаламыз сіз бен біздің, жоғарыда айтылғандай, коронавирустан құлан таза айығып кетуімізге; ауырмаған болсақ, ары қарай да сырқат атаулыға «берілмейтіндей», иммунитетімізді нығайту үшін барлық жағдай қарастырылған үздік 10 санаторлы-курортық нысан жайында болмақ.

Еліміздегі санаторлы-курорттық кешендердегі емдік-сауықтыру шараларының сипаты мен бағыты аймақтардың табиғи ерекшеліктері мен климатына қарай айқындалады. Мысал ретінде оңтүстіктегі Сарыағаштың шипалы қайнарларын айтуға болады. Мұндағы минералды су қабынуға қатысты туындаған талай дертке ем болып, адам ағзасының сауығуына оң әсер етеді, оған қоса созылмалы инфекциялық аурулардан кейін иммунитетті қалыпқа келтіруде де тигізер пайдасы көп.

Оңтүстік өңірлерден орын тапқан санаторийлердегі демалысты көктем және күз айларына жоспарлаған жөн. Бұдан бөлек бұл жақтағы шіліңгір шілдедегі ыстық та, нақтырақ айтсақ, жаз кезінде ерекше жарқын болатын күн сәулелері, белгілі бір тері ауруларын жазып берер таптырмас «дәрі» болып табылады. Денсаулығыңызды жөнге келтірмекке Сарыағаш жеріне аттанбақ болсаңыз, санаторийлерінің көбі Көктерек елді мекенінде шоғырланғанын біле жүріңіз.

Әңгіме ауанын оңтүстіктен шығысқа қарай ойыстырсақ, дәстүрлі шығыс медицинасының бірегей саласы – пантамен емдеу бірден ойға оралады. Бұғы мүйізінің емдік қасиеті ежелден-ақ адам баласына мәлім. Заманауи медицина да пантамен емдеу әдісінің нәтижелігін дәлелдеп берді. Әлемдік ауқымда төмендеп тұрған адамзат иммунитетін нығайтуға да, қан қысымын реттеуге де, жүйке жүйесі ауруларының алдын алуға да, сүйек пен буындардың саулығын қамтамасыз етуге де, сарқылған күш-қуатты толықтыруға да қауқары жететін емнің бұл түрі Шығыс Қазақстанда, өр Алтайдың баурайында жақсы дамыған. Шығыстың шипасы мұнымен де шектелмейді. Катонқарағайдың радонды арасан сулары эндокриндік жүйе ауруларын емдеуде кеңінен қолданылады. Бір жағынан суға шомылып, дертіңізге дауа тапсаңыз, екінші жағынан тау соқпақтарын аралап, Алтайдың тамашасына көз тойдырып, күнделікті қарбаластан тынығасыз. Бұл маңның табиғаты маусым талғамайтындықтан, санаторийлер мен курорттардың есігі туристер үшін қысы-жазы айқара ашық. Жетімсіз ылғалдану зонасында орналасқандықтан, керемет климатологиялық курорт болып табылатын Алакөл жайлы да ұмытпаңыз. Алакөл айдынында демалған туристердің жылдар бойы қалыптасқан пікіріне сүйенсек, жаздың күні Алакөлде сауығып қайтқан кісілер салқын күзден де, қытымыр қыстан да, құбылмалы көктемнен де тұмауратпай, тұмау тисе де, ұзаққа бармай, жылдам жазылып шығады екен.

Еліміздің батысындағы емдік орталықтар тірек-қимыл жүйесі, жүйке жүйесі, ағзадағы гинекологиялық және урологиялық ауытқулар, тері ауруларын емдеуге маманданған. Әдетте емшаралар минералды ванна қабылдау, балшық аппликацияларын қою сияқты басқа да табиғи терапия түрлерінің кешенінен тұрады. Бұл орайда, ақ Жайықтың жағалауында орналасқан санаторийлердің орны бөлек. Мұндағы емдік балшықтың құрамы адам ағзасына аса пайдалы минералдарға бай.

Осы орайда Бурабай мен Қостанайдың жайқалған қарағайлы ормандарын ерекше атап өткіміз келеді. Қарағай бөліп шығаратын фитонцидтер ауадағы бактерияларды залалсыздандырады, тыныс жолдарымен өкпеге өтіп ауру тудырушы микроорганизмдердің көбеюін тежейді. Демек қарағайлы орманның ауасымен тыныстап жүріп-ақ сауығып, денсаулығыңызды жақсарта аласыз. Бетперде тағып, еркін демала алмай жүрген карантин шағында, бұдан артық ем табылмайтын сияқты. Ауамен емделуді жеткіліксіз көрсеңіз де, бұл курорттық аймақтардың ұсынар игіліктері көп. Атап айтсақ, заманауи диагностикалық орталық, жыл бойы жұмыс істейтін бальнеологиялық кешендер, пантамен және балшықпен емдеу, қымыз ішу арқылы сауықтыру және т.б. Мұның барлығы сайып келгенде демалушылардың жүйелі түрде ем қабылдап, сауығуына жағдай жасайды.

Санаторлы-курорттық кешендердің көбі демалушыларды жыл бойы қабылдайды. Сол себепті демалыс маусымынан тыс кезеңдерде (жылдың суық айларында) бағалар төмендеп, денсаулыққа пайдалы демалыс әдеттегіден қолжетімді бола түседі. Қысқы спорт түрлерімен айналысуды ұнатсаңыз, әрі көпшіліктен алшақ уақыт өткізуді қаласаңыз (індет уақытында бұл қалаудан бұрын қажеттілікке айналғаны баршамызға белгілі), демалысыңызды қараша-наурыз айлары аралығына жоспарлауға кеңес береміз.

Коронавирустан кейінгі реабилитацияға деген сұраныстың ұлғайғанына орай Қазақстанның ұлттық курорттық ассоциациясы COVID-19 коронавирус инфекциясымен ауырып шыққан науқастарға арналған емдік-сауықтыру бағдарламасы бар санаторлы-курорттық нысандардың «Үздік ондығын» анықтады.

Үздіктер шеруін атағы әлдеқашан ел шекарасын асып өткен «Сарыағаш» курорттық аймағы бастайды. Жері шұрайлы, ауа райы қашанда жайма-шуақ Түркістан облысында орналасқан Сарыағаштың аумағында шипажайлар өте көп. Соның ішінде коронавирустан кейінгі оңалуға арналған үздіктер ретінде «Алтынай», «Казақстан KZ» және «Манкент» санаторийлері танылды.

Жамбыл облысынан ондыққа «Merke Radon» санаториі мен Жамбыл облысы әкімдігінің «Айша бибі» оңалту орталығы санаториі ШЖҚ МКМ кірді.

Сонымен бірге Ұлттық курорттық ассоциация коронавирустан кейінгі оңалу бағдарламалары бар бірқатар санаторлы-курорттық нысандарды ерекше атап өтті. Бұл қатарда:

• Алматы қаласындағы «Қазақстан» санаторийі мен «Altyn Kargaly» қонақүй-санаторийі;
• Алматыдан 3 шақырым қашықта, Іле Алатауының баурайында орналасқан «Almaty Resort» санаторийі;
• Батыс Қазақстан облысында – «Nurbergen Health Resort» санаторийі;
• Ақтөбе облысында – «Шипагер» санаторий-профилакторийі бар.

Мақаламызды қорытындылай келе, дендеріңіз сау, иммунитеттеріңіз мықты болсын деп тілейміз! Сағындырған саяхаттарымызға оралып, бетперде тақпай, алаңсыз қыдыратын күндер де алыс емес деген ізгі сеніміміз бар. Бастысы, жауапкершілік жайлы ұмытпайық!