Үдемелі индустриялық-инновациялық даму

Қазақстандық тәуелсіздік алғаннан бері, индустрияландыру саясатының негізгі мақсаты катализатор ретінде және бүкіл экономиканы әртараптандыру негіздері - өңдеу өнеркәсібін дамыту және дамыту үшін жағдай жасау.  Қазақстандық индустрия елдің ЖІӨ-де 30% -дан астамын береді, ол жұмыспен қамтылған халықтың 20% құрайды.

2003 жылы Қазақстан Республикасының индустриялық-инновациялық дамуына көзқарастар 2003 жылы Қазақстан Республикасының 2003-2015 жылдарға арналған индустриалды-инновациялық даму стратегиясының аясында құрылды, бірақ кейіннен 2008-2009 жылдардағы дағдарыс оны жүзеге асыруды тоқтатады.

Белсенді индустриялық-инновациялық саясат 2010 жылы Қазақстан Республикасының үдемелі индустриялық-инновациялық дамуының 2010-2014 жылдарға арналған мемлекеттік бағдарламасы аясында қайта жанданды.

Қазақстан Республикасының индустриялық-инновациялық даму бағдарламасында 2015-2019 жылдарға арналған Қазақстан Республикасының өндірістік өнеркәсіпіндегі 14 сектордың тардың басым бөлігі құрылды.

Тәуелсіздік жылдарында әртүрлі салаларда, соның ішінде «Нұрлы жол», «100 нақты қадам», соның ішінде үдемелі индустриялық-инновациялық даму бағдарламасы жүзеге асырылды.

«Батыс Еуропа - Батыс Қытай» халықаралық дәлізінің құрылысы сияқты ірі инфрақұрылымдық жобалар іске қосылды.

1250-ден астам жаңа кәсіпорындар мен 300 мыңға жуық жұмыс орны құрылды, 100-ге жуық ел қазақстандық өнімдерді тұтынушылар болып табылады.  Бұрын өндірілген 500 жаңа өнім түрлері өндірісі, жүк және жеңіл автомобильдер, электровоздар, тарнсформаторлар, жеңіл және жүк автомобильдері, жүк және жолаушылар вагондары, рентгендік жабдықтар, жарықдиодты шамдар, , титан және компоненттер, дәрі-дәрмектер және т.б.

Индустрияландыру кезеңінде сыртқы нарықтарда келтірілген тауарлар саны артты, оның ішінде: бу турбиналары, мыс өнімдері, радиаторлар, батареялар және т.б.

Өңдеу өнеркәсібінің өндірісінің алдыңғы қатарлы өсу қарқыны қол жеткізілді, еңбек өнімділігі 1,3 есе, өнеркәсіп кәсіпорындарының негізгі капиталына салынған инвестициялар ағыны 2,1 есе өсті.  2009-2020 жылдарға арналған өңдеу өнеркәсібінің жалпы қосылған құнының нақты өсуі 48% құрады.

Соңғы жылдары өңдеу өнеркәсібінің өндірісінің металлургия (44,4%), инженерлік (10,5%), химия өнеркәсібі (3,9%) басымдықты жалғастыруда.

Индустрияландырудың екі жылдық жоспарлары жыл сайын өңдеу өнеркәсібіндегі жұмыс өнімділігінің орташа жылдық өсу қарқыны 13,4% құрады, бұл тау-кен өнеркәсібінің (5,4%), құрылыс (8,0%), қаржы секторы (4,6%), көлік және сақтау (11,2%), қызметтер секторлары (11,2%).

2020 жылдан бастап үшінші индустриялық-инновациялық даму бағдарламасын іске асыру басталды, ол келесі қағидаттарды ұстанады:

 - индустриялық-инновациялық саясаттың сабақтастығы;

 - тиімді өндірушілерді қолдау;

 - «қарапайым заттар экономикасын» дамыту;

 - индустриялық-инновациялық және кеңістіктік дамуды біріктіру;

 - индустриялық-инновациялық даму және цифрлық технологиялардың синергиясы.

Инновациялық экономикаға көшу ғылыми және қолданбалы зерттеулер, стартаптарды қолдау, алдыңғы қатарлы технологияларды беру, венчурлық экожүйе құру және т.б. мәселелерді қарастырады

Ү.ж. 26 ақпанда Қазақстан Президенті Қ.Тоқаев Қазақстанның 2025 жылға дейінгі жаңа Ұлттық даму жоспарын бекітті, сонымен қатар елдің 2025 жылға дейінгі ұлттық басымдықтарын анықтады.

Еліміздің алдында индустрияландырудың үшінші кезеңінде өңдеу өнеркәсібіндегі жоғары сапалы өсудің міндеттері тұр.  Бұл міндеттер жаһандық сипаттағы және аймақтық процестердің сыртқы сынақтарына да қатысты.