Тұрақты даму жолында

Тұрақты даму жолында

Қазақстанның 30 жылдық тәуелсіз дамуы кезегінде оның экономикасы КСРО-ның құлдырауының және Ресейдегі 1998 жылғы дефолттың, 1997-1998 жылдардағы Азиялық дағдарыстың, 2008 және 2014-2015 жылдардағы әлемдік экономикалық дағдарыстардың жағымсыз салдарын еңсерді.

Елдің жалпы ішкі өнімі (ЖІӨ) 18 еседен астам өсті.  1991 жылы жаңа мемлекет азаматтарының үштен бір бөлігі кедейлік шегінен төмен өмір сүрді, отыз жылда қазақстандықтардың табысы орта есеппен 9 есеге өсті, кедейлер саны 10 есеге азайды.

Сонау 2000-ші жылдардың басында Қазақстан Республикасының Президенті Н.Ә.Назарбаев әлемнің дамыған елдерінің қатарына кіру туралы стратегиялық міндет қойды.  2012 жылы Қазақстан Дүниежүзілік экономикалық форумның жаһандық есебі бойынша ғаламшардағы бәсекеге қабілетті 50 елдің қатарына енді.

Тәуелсіздік жылдары ішінде Қазақстан 350 миллиард доллардан астам тікелей шетелдік инвестиция тарта алды.

Ел экономикасы үшін сенімді «қауіпсіздік кепілі» жасалды.  Ұлттық резерв қорының алтын-валюта резерві мен активтері 2021 жылдың басына 91,1 миллиард долларға бағаланды.

Қазақстан экономикасы Covid-19 пандемиясы жағдайында жоғары тұрақтылықты көрсетті, бұл көбіне цифрлік шешімдердің мемлекеттік және жеке секторлардың барлық салаларына енуіне байланысты.

Қазақстанның ЖІӨ 2020 жылдың соңында 2,6% төмендеді.  Сонымен қатар, Халықырылық валюта корының бағалауы бойынша, әлемдік көрсеткіштер 5,8% құрады, Еуроаймақ экономикасы 8,3% -ға, АҚШ - 4,3%-ға төмендеді.

Алайда, қазірдің өзінде 2021 жылы Дүниежүзілік банк Қазақстанның жалпы ішкі өнімі 2021 жылы 2,5% өседі, ал 2022 жылы экономика 3,5% өсуі мүмкін деп болжап отыр.  Қазақстан экономикасының қалпына келуіне әлемдік экономиканың перспективаларының жақсаруы, экспортқа сұраныстың артуы, ішкі экономикалық белсенділіктің жаңаруы және азаматтардың кірістерінің артуы ықпал етеді.

Үкімет қабылдаған дағдарысқа қарсы шаралар пандемияға байланысты экономикалық рецессияны түзетуге мүмкіндік берді - экономиканың нақты секторында оң динамика сақталды, атап айтқанда құрылыс (10,5%), ауыл шаруашылығы (5%) және өңдеу өнеркәсібі (3,3%) салалары.

Еуропалық қайта құру және даму банкін, Азия даму банкін, Халықаралық валюта қорын қоса алғанда жетекші халықаралық қаржы институттары, сондай-ақ Moody's, Fitch және Standard & Poor’s рейтинг агенттіктері Қазақстан экономикасының дамуына оң болжамдарды растады.

Ел Президенті жанынан реформалар бойынша Жоғарғы кеңесі құрылды және жұмыс істейді, сонымен қатар Стратегиялық жоспарлау агенттігі қайта құрылды.  2025 жылға дейінгі Қазақстанның жаңа Ұлттық даму жоспарын, жаңартылған мемлекеттік жоспарлау жүйесін, 2030 жылға дейінгі мемлекеттік басқаруды дамыту тұжырымдамасын және 2021-2025 жылдарға арналған жекешелендіру жоспарын қабылдау бойынша белсенді жұмыс жүргізілуде.

Пандемиядан кейінгі жаңа шындық жағдайында одан әрі экономикалық өсу және тұрақты даму үшін Үкімет «Нұр-Отан» партиясының сайлауалды «Өзгерістер жолы: барлығына лайықты өмір!» бағдарламасын іске асыруға арналған 300-ден астам іс-шаралар кіреді, олар төрт бағыттан тұрады: «Барлығына бірдей мүмкіндіктер», «Интеллектуалды, дені сау және үнемшіл ұлт», «Экономика мен аймақтардың тұрақты дамуы», «Есеп беретін мемлекет және жауапты азаматтар».

Үкімет қалалар мен ауылдардың инфрақұрылымын дамыту мен жаңартуды, республикалық маңызы бар автомобиль жолдарына жол бойындағы қызмет көрсетуді қайта құруды және жалғастыруды көздейді.  Халықты жұмыспен қамтуды арттыру бойынша кешенді шаралар жүзеге асырылатын болады.  Жылына кем дегенде 700 мың адам жұмыспен қамтудың белсенді түрлерімен қамтылатын болады.  Шетел капиталын тартудың жаңа тұжырымдамасы да жүзеге асырылады.

2021 жылы 86 миллион тонна мұнай және 55,8 миллиард текше метр газ өндіру жоспарымен отын-энергетикалық ресурстарды өндіру мен қайта өңдеуді ұлғайту жұмыстары жалғасады.

2025 жылға қарай экономиканың жылдық өсу қарқыны 5% -дан асады.  Инвестиция тартудың жаңа шараларын жүзеге асыру нәтижесінде жылдық жалпы шетелдік тікелей инвестиция көлемі 2021 жылы 15,9 миллиард доллардан 2025 жылы 30 миллиард долларға дейін өседі.  Сонымен бірге негізгі капиталға инвестициялар деңгейі 2025 жылға қарай ЖІӨ-нің 30% -на дейін жеткізіледі.

Қазақстан цифрлық инфрақұрылымның қол жетімділігі мен сапасын қамтамасыз ету бойынша жұмысын жалғастыруда.  2020 жылы 20 мың км талшықты-оптикалық байланыс желісін салу жобасы аяқталды.  Мыңнан астам ұялы байланыстың базалық станциялары орнатылды, бұл аймақтардағы технологиялық теңсіздік деңгейін айтарлықтай төмендетуге мүмкіндік берді.  Нәтижесінде Қазақстан халқын Интернетпен қамту 99% құрайды.  Жалпы, онлайн режимінде қол жетімді мемлекеттік қызметтердің үлесі 93% дейін ұлғайтылды.

Қол жеткізілген жетістік халықаралық институттар арасында танымал болды.  2020 жылы Қазақстан электронды үкіметті дамыту бойынша БҰҰ рейтингісінде он позицияға көтеріліп, 193 елдің ішінде 29-шы орынды иеленді.