Қазақстан Астана күнін мерекелейді

Қазақстан Астана күнін мерекелейді

Бейресми аударма

Ағымдағы 2021 жылы Қазақстан Республикасы отыз жылды тәуелсіз ел ретінде аяқтайды. Орталық Азиядағы бұл ел үшін маңызды оқиғадан басқа, бұл биліктің символикалық әрі маңызды ауысуының екі жылы болады. Іс жүзінде, дәл 2019 жылы маусымда қазіргі Президент Қасым-Жомарт Тоқаев республиканың негізін қалаушы Нұрсұлтан Назарбаевтың орнын басып, 1991 жылдың желтоқсанында тәуелсіздік алған дейін де елдің экономикалық және саяси жетістіктерін шын мәнінде қалыптастырған саясаткерден кейінгі екінші Мемлекет басшысы бола отырып, ел азаматтарынан сенім мандатын алды.

Қазақстанның басты табыстарының бірі, бәлкім, ең көзге көрінетіні, оның жаңа астанасы - Астана қаласының салынуы болды, содан бері ол Нұр-Сұлтан болып өзгертілді. Қысқа уақыт ішінде заманауи қала пайда болды, ол Қазақстандағы ең танымал «брендке» айналды. 1997 жылы елдің орталығы болған ол әлемдегі ең жас астана болып табылады. 6 шілде Қазақстанда Астана күні ретінде мерекеленеді. 1999 жылы қала халықаралық танымалдылыққа қол жеткізіп, ЮНЕСКО-ның «Бейбітшілік қаласы» сыйлығымен марапатталды, бұл сыйлық әлеуметтік-экономикалық, саяси және мәдени дамуында үлкен нәтижелерге қол жеткізген қалаларға беріледі. Үлкен әкімшілік орталықтан басқа, Нұр-Сұлтан ең алдымен елдің тәуелсіздігі мен дамуының нышаны. Қала халықаралық саяси және мәдени іс-шаралардың тартымды алаңына айналды.

Қазақстан 1991 жылы Кеңестік Социалистік Республикалар Одағының (КСРО) мүшесі болғаннан кейін тәуелсіздік алған бұрынғы республикалар арасындағы сәттіліктің бірегей жағдайын ұсынады. Саясат, экономика, қоғам, мәдениет және спорт сияқты түрлі салаларда тіркелген орасан зор жетістіктер тиімді және объективті практикалық айғақтар болып табылады және ешқандай күмән тудырмайды.

Бұл ұзақ жол болды, бірақ үлкен жетістік екені сөзсіз. Батыл стратегиялық көзқарас және оның іске асырылуы елдің тағдырының қалыптастыруына шешуші үлес қосты. Бұл Қазақстанды көмескі дамымаған және қанап пайдаланылған Кеңес республикасынан сергек, заманауи және дамыған елге алып келді.

Осы жылдарда Қазақстанның жетістіктері өте көп болды, атап айтқанда КСРО-ның ауыр және улы мұрасы болған стратегиялық ядролық қарудан бас тарту; мұнай мен табиғи газды барлауға батыстың жаппай инвестицияларын тарту және нарықтық экономика мен орасан зор экономикалық және әлеуметтік дамуға жол ашу; Ресей, Қытай және Батыспен жақсы дипломатиялық қатынастарды дамыта отырып, тұрақтылық пен дамуға ұмтылу үшін қажетті тепе-теңдікті орнату; кең халықаралық тану жолымен жүріп, аймақтық және әлемдік деңгейдегі бірнеше Халықаралық ұйымдардың мүшесі болу, төзімділік пен ұлтаралық ынтымақтастық саясатын қолдану.

Дәл осы соңғы жетістік Қазақстанды ұлтаралық қақтығыстардан зардап шегетін басқа елдерден оң ерекшелендіреді. Бұл достық атмосфераға Нұрсұлтан Назарбаевтың 1995 жылы «Қазақстан халқы Ассамблеясын» (ҚХА) құру туралы шешімі ықпал етті. ҚХА елдің конституциялық мәртебесін беру арқылы оның саяси өмірін қалыптастыруда маңызды рөл атқарады және елдің негізгі заң шығарушы органы «Мәжіліс» - Қазақстан Парламентінің Төменгі палатасында өкілдері бар. Нәтижесінде, ҚХА тобы 26 депутаттан тұрады, олар әртүрлі мемлекеттік мәселелерді қозғайды және халықтың өмір сүру сапасын жақсартуға бағытталған заң жобаларын ұсынады. Қазіргі кезде Қазақстан Парламенті елдегі барлық этникалық топтарды біріктіретінін атап өткен жөн: қазақтар, орыстар, украиндықтар, әзербайжандар, армяндар, дүнгендер, кәрістер, және басқа азшылық ұлттар.

Сондықтан, осы жылдар ішінде Қазақстанның БҰҰ, ЕҚЫҰ, ЭЫДҰ, Ислам Ынтымақтастығы Ұйымы, Шанхай Ынтымақтастық Ұйымы, Тәуелсіз Мемлекеттер Достастығы, Еуразиялық экономикалық одақ және Ұжымдық қауіпсіздік туралы шарт ұйымы сияқты маңызды және ықпалды халықаралық ұйымдардың мүшесі болуы ғажап емес. ЕҚЫҰ-ның жағдайы әсіресе өзекті болып табылады, өйткені Қазақстан әлемдегі теңізге шығуы жоқ ең ірі мемлекет бола отырып, өз аумағының бір бөлігі Жайықтан батысқа қарай, осылайша Еуропа еліне айналды.

Бірақ Қазақстанда шынымен таң қалдыратыны - оның экономикалық және әлеуметтік саладағы жетістіктері. Осы мыңжылдықтың басында ел өзіне әлемнің дамыған елдерінің деңгейіне жетуге мүмкіндік беретін экономикалық даму деңгейіне жетуді мақсат етіп қойды. Осы кезеңде ЖІӨ көлемі он сегіз есе, жан басына шаққандағы табыс тоғыз есе өсті, ал кедейлік деңгейі он есе азайды. Шетелдік тікелей инвестицияларды тарту да әсерлі - Қазақстан 350 миллиардтан астам АҚШ долларын тартты, бұл Орталық Азияға бағытталған инвестициялар ағынының 70% құрайды.

Тұжыра айтқанда, тәуелсіздіктің отыз жылындағы осы әсерлі жолды талдай отырып, еліміз стратегиялық тұрғыдан дұрыс жолды таңдады деп нық сеніммен айта аламыз. Біздің ойымызша, одан әрі дами алатындығына қарамастан, Қазақстан өзінің тепе-теңдігі, геосаяси жағдайы, тұрақтылығы мен дамуы арқасында қол жеткізген жетістіктерімен мақтана алады және көптеген басқа ұлттарға үлгі болып табылады.

мақалаға сілтеме