Президент Тоқаев Қазақстан Республикасының Адам құқықтары саласындағы одан арғы шаралары туралы Жарлыққа қол қойды
Қазақстан президенті Қасым-Жомарт Тоқаев "Қазақстан Республикасының Адам құқықтары саласындағы одан арғы шаралары туралы"Жарлыққа қол қойды. Жарлық Үкіметке адам құқықтары саласындағы бірінші кезектегі шаралар жоспарын (іс-қимыл жоспарын) бекітуді тапсырады, ол мынадай түйінді міндеттерді іске асыруды көздейді:
- БҰҰ шарттық органдарымен және БҰҰ Адам құқықтары жөніндегі кеңесінің арнайы рәсімдерімен өзара іс-қимыл тетіктерін жетілдіру;
- Адам саудасы құрбандарының құқықтарын қамтамасыз ету;
- Мүмкіндігі шектеулі азаматтардың Адам құқықтары;
- Әйелдерге қатысты кемсітушілікті жою;
- Ассоциация еркіндігі құқығы;
- Сөз бостандығы құқығы;
- Адамның өмір сүру құқығы және қоғамдық тәртіп;
- Үкіметтік емес ұйымдармен өзара іс-қимылдың тиімділігін арттыру;
- Адамның қылмыстық сот төрелігі және құқық қолдану саласындағы құқықтары, сондай-ақ азаптаулардың және қатыгез қараудың алдын алу.
Жарлыққа сәйкес, іс-шаралар жоспарының орындалуын бақылау Қазақстан Президентінің Әкімшілігіне жүктеледі. Үкімет жыл сайын Президент Әкімшілігіне жоспарды іске асыру бойынша атқарылған жұмыс туралы есеп беретін болады.
Адам құқықтарын қорғау мәселесі Президент Тоқаев үшін 2019 жылғы маусымда Мемлекет басшысы болып сайланған сәттен бастап басым мәселе болып табылады. Ұлттық қоғамдық сенім кеңесінің екінші отырысы барысында (2019 жылғы желтоқсан) ол заңнаманың көмегімен адам құқықтары мәселелерін шешуге бағытталған Үкіметтің нақты іс-қимыл жоспарлары туралы айтты. Президент сондай-ақ 2020 жылғы қыркүйектегі жыл сайынғы халыққа Жолдауы кезіндегі адам құқықтарының проблемалары туралы айтты. Атап айтқанда, ол үкіметке азаматтарды, әсіресе балаларды кибершабуылдан қорғау, адам саудасы мен азаптауға қарсы күрес бойынша кешенді шаралар қабылдауды тапсырды. 2021 жылғы ақпанда ұлттық қоғамдық сенім кеңесінің бесінші отырысында Президент сотталғандардың адам құқықтарын қорғауды күшейтуге, сондай-ақ әйелдердің құқықтарын қорғаудың құқықтық тетіктерін нығайтуға бағытталған жаңа шаралар пакетін ұсынды.
9 маусымдағы Жарлықтың қабылдануы адам құқықтарын мемлекеттік саясаттың негізгі басымдықтарының бірі ретінде одан әрі нығайтады. Оның ережелерін іске асыру Қазақстанда адам құқықтарын одан әрі қорғауға ықпал етеді және әділ әрі прогрессивті мемлекет құруға ықпал ететін болады.
Анықтама үшін
Жарлық Президент Тоқаев ұсынған "тыңдаушы мемлекет" тұжырымдамасына сәйкес келеді. Ол халықтың ескертулері мен сынына құлақ асатын үкімет құруды көздейді. Осы Тұжырымдама аясында Үкімет үш кең саланы қамтитын маңызды саяси реформалар жүргізуде: елдің саяси жүйесін демократияландыру, халыққа көбірек билік беру және адам құқықтарын нығайту.
Адам құқықтарын қорғау саласында Адам құқықтары жөніндегі комиссардың басқармасы, оның ішінде оның өңірлік бөлімшелерін ашу жөнінде шаралар қабылдау арқылы нығайтылады. Қазақстан сондай-ақ азаматтық және саяси құқықтар туралы халықаралық пактінің факультативтік екінші хаттамасына қосылды, осылайша өлім жазасын ресми түрде жойды.
Сонымен қатар, мүгедектер мен ата-анасының қамқорлығынсыз қалған балаларды қолдау шаралары күшейтілді, балаларға қатысты зорлық-зомбылық пен жыныстық зорлық-зомбылық, педофилия, адам ұрлау және заңсыз бас бостандығынан айыру, сондай-ақ отбасындағы зорлық-зомбылық үшін жазалар күшейтілді.
Бұдан басқа, Президент Тоқаевтың 2020 жылғы қыркүйектегі жолдауында айтылған тапсырмаларды орындау, атап айтқанда, Азаптауларға қарсы ұлттық заңнаманы оны Біріккен Ұлттар Ұйымының Азаптауларға қарсы конвенциясына сәйкес келтіру және Бала құқықтары туралы конвенцияның хабарлама беру рәсіміне қатысты Факультативтік хаттамасына қосылу мақсатында жетілдіру бойынша кешенді жұмыс жүргізілуде.