Қырғыз Республикасының Ұлттық Ғылым академиясында Түркі академиясының қатысуымен Мұхтар Әуезовтің 125 жылдығына және Түгелбай Сыдықбековтың 110 жылдығына арналған Халықаралық ғылыми-практикалық конференция өтті

Бішкек, 2022 жылғы 18 наурыздағы – Қырғыз Республикасының Ұлттық Ғылым академиясында Түркі академиясының қатысуымен Мұхтар Әуезованың 125 жылдығына және Түгелбай Сыдықбекованың 110 жылдығына арналған Халықаралық ғылыми-практикалық конференция өтті.

Конференция жұмысына Түркі академиясының Президенті Дархан Қадырәлі, Қазақстанның Қырғызстандағы Елшілігінің Кеңесші – уәкілі Асхат Сыздықов, Ұлттық академияның Президенті Мұрат Жұматаев, тарих ғылымдарының докторы, профессор, ҚР ҰҒА академигі Мәмбет Қойгелдиев, Мұхтар Әуезов атындағы Әдебиет және өнер институтының директоры Кенжехан Мамытжанов, Халықаралық медицина университетінің проректоры Қадырәлі Қонқабаев және басқалары қатысты.

Түркі академиясының Президенті өз сөзінде: «Биыл Қазақстанда жазушы, драматург және ғалым Мұхтар Әуезовтің туғанына 125 жыл және белгілі қырғыз жазушысы Түгелбай Сыдықбековтың 110 жылдығы атап өтіледі. Айта кету керек, Қырғызстанда Мұхтар Әуезовтің мұражай-кітапханасы бар, онда жазушы өзінің «кіші жалын» атты соңғы романын жарыққа шығарды. Қазіргі уақытта Мұхтар Әуезованың бюсті дайындалып, үйдің өзін қалпына келтіру жұмыстары жүргізілуде. Мұхтар Әуезов Қырғызстанмен мәдениет пен тарихтың ажырамас байланысымен байланысты болды».

«1928 жылы «Манас» эпосы туралы материалдар жинау мақсатында Мұхтар Әуезов Фрунзе қаласына барды. Ол кезде Мұхтар Әуезов ежелгі эпосты зерттеудің ірі маманы ретінде танымал болған. Бұл оған ғылыми-зерттеу институтының Манас секторы «Манас» мұрасы бойынша іргелі ғылыми еңбек жазуды тапсырғанын растайды», - деп атап өтті Түркі академиясының Президенті.

ҚР ҰҒА академигі Мәмбет Қойгелдиев өз естеліктерімен де бөлісті: «Мұхтар Әуезов сол кездегі аты аңызға айналған өндірістің барлық үш бөлігін жатқа білетін екі адамның бірі, жас манасшы Саяқбай Қаралаевпен әңгімелесудің сәті түсті. Әуезов көптеген манаскалардың көпшілік алдында сөз сөйлеуін бір-біріне ұқсатпай, әр қойылым жазылып, бекер сүйемелденді».

«Мұхтар Әуезов пен Түгелбай Сыдықбеков «Манас» эпосының білгірі бола отырып, басқа да зиялы қауым өкілдерімен бірге «Манас» эпосының бүгінгі күнге дейінгі тағдыры мен сақталуында шешуші рөл атқарды. Олар «Манас» эпосының ұлтына қызмет етудің ашылуына келді, нәтижесінде эпостың бүгінгі күнге дейін сақталуына оң әсерін тигізді», - деп атап өтті Мәмбет Қойгелдиев.

Іс-шара барысында конференцияға қатысушылар қазақ-қырғыз мәдени-тарихи мұрасының елеулі әлеуеті және оны одан әрі зерттеу қажеттілігі туралы пікір алмасты.

Ғылыми қоғамдастыққа Түркі академиясының қолдауымен екі елдің ғалымдары дайындаған және басып шығарған Т.Әбдірахманов «Эки доор инсаны Эшеналы Арабаев», М. Әуезов «Манас» және «Қазақ білімінің тұңғыш сиесі» еңбектері ұсынылды.