Г. Айтиев атындағы Қырғыз ұлттық көркемөнер мұражайында «Қырғызстандағы белгілі қазақтар» атты көрме ашылды
Г. Айтиев атындағы Қырғыз ұлттық көркемөнер мұражайында «Қырғызстандағы белгілі қазақтар» атты көрме ашылды. Көрме аттас журналдың негізінде ұйымдастырылып, Қырғызстанның дамуына елеулі үлес қосқан қазақ ұлтының көрнекті тұлғаларына арналған. Іс-шара XIX ғасырдың көрнекті қазақ ғалымы, этнограф, фольклоршы, саяхатшы және шығыстанушы Шоқан Шыңғысұлы Уәлихановтың 190 жылдық мерейтойына орай өткізілді. Оның ғылыми әрі көркем мұрасы – Еуразия кеңістігіндегі өркениеттер әлеміне жол ашатын баға жетпес дереккөз.
Көрменің ашылу салтанатында Қазақстан Республикасының Қырғыз Республикасындағы Төтенше және Өкілетті Елшісі Рәпіл Жошыбаев, Қырғыз Республикасы Президентінің кеңесшісі Арслан Койчиев, Президент Әкімшілігі жанындағы «Мұрас» қорының төрағасы Қыяс Молдокасымов, Қырғыз Республикасының Мәдениет, ақпарат, спорт және жастар саясаты министрлігінің өкілі, АУЦА профессоры әрі көрменің бірлескен ұйымдастырушысы Чолпон Турдалиева, Қырғызстандағы қазақ диаспорасының белсенді өкілі, тұңғыш стюардесса Тлеухор Бошумова, сондай-ақ журнал кейіпкерлерінің қыздары — Гүлсана Тұрысбекова мен Бернара Әлімбаева сөз сөйледі.
Көрмеге Қырғыз Республикасында аккредиттелген дипломатиялық корпус өкілдері мен бірқатар мемлекеттердің Елшілері қатысты, бұл іс-шараның халықаралық және мәдени маңызын айқындай түсті.
Қазақстан Республикасының Төтенше және Өкілетті Елшісі Рәпіл Жошыбаев өз сөзінде көрменің ҚР Елшілігі мен АКИpress ақпарат агенттігінің «Қырғызстанның белгілі қазақтары» журналы аясында бірлесіп жүзеге асқан жоба екенін және оның бауырлас екі халық арасындағы мәдени байланыстар мен достықтың айқын көрінісі екенін атап өтті. Елші көрме кейіпкерлері — дәрігерлер, мұғалімдер, инженерлер, өнер мен ғылым қайраткерлері — өз еңбектерімен Қырғыз Республикасының дамуына үлес қосқанын ерекше атап көрсетті.
«Әрбір хикая — қазақ пен қырғыз халықтарының ортақ тамыры, тілі, мәдениеті мен рухани құндылықтары жөніндегі үлкен әңгіменің бір бөлігі», — деді Елші.
Қырғыз Республикасы Мәдениет, ақпарат, спорт және жастар саясаты министрлігінің өкілі көрмені қырғыз және қазақ халықтарының ғасырлар бойғы достығы мен рухани жақындығын бейнелейтін символдық мәдени оқиға деп атап өтті. Оның айтуынша, әрбір портрет, фотосурет пен экспонат — ортақ тарихымыздың тірі беттері. Сонымен бірге министрлік ұйымдастырушылар мен жоба авторларына ризашылығын білдіріп, мұндай мәдени бастамалар Қырғызстан мен Қазақстан арасындағы өзара түсіністік пен ынтымақтастықты нығайтуға елеулі үлес қосатынын айтты.
ҚР Президенті Әкімшілігінің кеңесшісі Арслан Койчиев өз сөзінде көрменің қырғыз және қазақ халықтарының ресми және халық дипломатиясы деңгейіндегі достық пен тату көршілік қатынастарын жалғастырудағы рөлін атап өтіп, бұл бауырластық іргетасын алғашқылардың бірі болып Шоқан Уәлиханов қалағанын айтты.
Қыяс Молдокасымов өз құттықтау сөзінде Шоқан Уәлихановтың тарихи түркология мен манастану ғылымдарының негізін қалаудағы еңбегін жоғары бағалап, оның мұрасы шексіз бай әрі аса құнды екенін атап өтті.
Тлеухор Бошумова көрмеге қатысу әр адамды өз ата-бабаларының тарихына жақындата түсетінін және қазақтардың Қырғызстанның дамуына қосқан үлесіне деген мақтаныш сезімін оятатынын айтты.
ЮНИСЕФ-тің әлеуметтік саясат бағдарламасының жетекшісі әрі журнал кейіпкері Пакиза Әлімбаеваның қызы – Гүлсана Тұрысбекова көрменің жас ұрпақты дәстүрді сақтауға және ел өркендеуі жолында жаңа жетістіктерге ұмтылуға шабыттандыратынын атап өтті.
Баланы қорғау және психоәлеуметтік көмек саласы бойынша ұлттық сарапшы, журнал кейіпкері Берік Әлімбаевтың қызы – Бернара Әлімбаева көрмені адамгершілік құндылықтар, жауапкершілік және отбасы рөлі туралы маңызды еске салу деп бағалады.
Чолпон Турдалиева өз баяндамасында Шоқан Уәлихановтың әлемдік ғылымдағы рөліне тоқталып, оның өмірі мен еңбегіне қысқаша шолу жасады:
«Шоқан Шыңғысұлы Уәлиханов (1835–1865) — көрнекті ғалым, барлаушы, дипломат, шығыстанушы және саяхатшы. Ол Орталық Азия мен әлем ғылымына өлшеусіз үлес қосты. Шоқан Уәлихановтың есімі Бронислав Малиновский мен Франц Боас сияқты әлемдік ғылым алыптарымен қатар тұруға әбден лайық. Қысқа ғұмырында ол Орталық Азия, Қытай және Ресей халықтарының тарихы мен мәдениеті туралы жүздеген еңбек жазып, мыңнан астам сурет салды. Оның мақалалары, хаттары, баяндамалары, эскиздері мен карталары этнография, фольклортану, қазақтану, қырғызтану және ұйғыртану салаларының қалыптасуы мен дамуына негіз болған құнды дереккөздер саналады. Ол жүзден астам қырғыз ру-тайпасын сипаттап, алғаш рет «Манас» эпосынан 913 жолды қағазға түсірді. Оның бейнелеу сюжеттерінің алуан түрлілігі кең ғылыми қызығушылығын, зеректігі мен шексіз талантының дәлелі».
Көрме 2025 жылғы 2 қарашаға дейін жалғасады.