Меню
Қазақстан-Иордания қатынастары
Жалпы мәліметтер
1993 жылғы 9 ақпанда Қазақстан Республикасы мен Иордан Хашимит Корольдігі арасында дипломатиялық қатынастар орнады.
2007 жылғы сәуірде Иорданияның Қазақстандағы Елшілігі ашылды.
2007 жылғы шілдеде Қазақстанның Иорданиядағы Елшілігі ашылды.
2024 жылғы маусымнан бастап Қазақстанның Иорданиядағы Елшісі – Талғат Рахымқұлұлы Шалданбай.
2023 жылғы тамыздан бастап Иорданияның Қазақстандағы Елшісі Хамза Әл-Омари болып табылады.
Саяси ынтымақтастық
ҚР Бірінші Президенті Н.Назарбаев Иорданияға екі рет ресми сапармен барды (2006 ж. және 2009 ж.).
Иордания Королі Абдалла II ибн Әл-Хусейн Қазақстанда жеті рет болды (2005 ж., 2007 ж. және 2017 ж. - ресми, 2008 ж. және 2010 ж. - жеке, ал 2014 ж. және 2015 ж. жұмыс сапарларымен).
ҚР Президенті Қ.Тоқаев 2025 жылғы 18-19 ақпанда Иорданияға ресми сапармен барды.
Бұдан бұрын ҚР Президенті Қ.Тоқаев Иордания Королі Абдалла II БҰҰ БА-ның Нью-Йорк қаласындағы 74-ші (2019 ж. 25 қыркүйек) және 77-ші (2022 ж. 20 қыркүйек) сессияларында келіссөздер жүргізді.
Сонымен қатар, ҚР Президенті Қ.Тоқаев Парламент Сенатының Төрағасы ретінде Иордания Королімен кездесті:
- Әлемдік және дәстүрлі діндер көшбасшыларының V съезіне шақыру тапсыру үшін 2015 жылғы наурызда Амман қаласына жұмыс сапары. Король
Абдалла II 2015 жылғы 10-11 маусымда Астана қаласында өткен осы іс-шараға қатысты.
- Корольдің 2017 жылғы 31 қазан - 1 қарашадағы Қазақстандағы ресми сапары барысында Корольге «Ядролық қарусыз әлем және жаһандық қауіпсіздікке қосқан үлесі үшін сыйлық» табыс етілді.
Парламентаралық ынтымақтастық
2019 жылғы 23-24 қыркүйекте ИХК Парламенті қос палатасының басшылары – ИХК Сенат Спикері Фейсал Әл-Файез және ИХК Өкілдер палатасының Спикері Атеф Ат-Тарауна Астана қаласында өткен Еуразия елдері парламенттері спикерлерінің 4-ші кеңесіне қатысты.
Аталған сапар аясында ИХК Сенатының Спикері Ф.Әл-Файез ҚР Сенатының Төрағасы Д.Назарбаевамен, ал ИХК Өкілдер палатасының Спикері А.Ат-Тарауна ҚР Парламенті Мәжілісінің Төрағасы Н.Нығматулинмен, сондай-ақ ҚР Премьер-Министрінің орынбасары Р.Склярмен және ҚР Ауыл шаруашылығы министрі С.Омаровпен келіссөздер жүргізді.
2019 жылғы 16 қазанда ҚР Парламенті Сенатының Төрағасы Д.Назарбаева Астана қаласында өткен Қатерлі ісікпен күрес көшбасшыларының дүниежүзілік саммиті аясында ИХК корольдік отбасының мүшесі, Қатерлі ісікті халықаралық бақылау одағының президенті ханшайым Дина Миредпен кездесу өткізді.
Қазақстан Парламенті Сенатында Иордания Сенатымен ынтымақтастық жөніндегі топ жұмыс істейді. Топтың басшысы Н.Жүсіп болып табылады.
Өз кезегінде, Иордания Сенатында Қазақстан-Иордания Достық комитеті жұмыс істейді. Алайда, 2024 жылғы 24 қазанда ИХК Сенатының жаңа құрамы тағайындалуына байланысты Комитет басшысы қазіргі уақытта анықталған жоқ.
Парламенттердің төменгі палаталары деңгейінде ынтымақтастық орнатылды. ҚР Парламенті Мәжілісінің Иорданиямен ынтымақтастық жөніндегі тобы жұмыс істейді. Оның төрағасы - А.Аймағамбетов.
Сонымен қатар, Иордания Өкілдер палатасының Қазақстан-Иордан Достық қауымдастығы жұмыс істейді. 2024 жылғы 10 қыркүйекте Иордания Өкілдер палатасының жаңа құрамын сайлауға байланысты Комитет басшысы айқындалуда.
Сауда-экономикалық ынтымақтастық
Соңғы жылдары Қазақстан мен Иордания арасындағы сауда-экономикалық ынтымақтастықта оң өсу серпіні байқалады. Бұл жалпы тауар айналымы мен экспорттың өсуінен де көрінеді (2021 жылы қазақстандық экспорт 0,1 млн. АҚШ долл., ал 2024 жылы 3,7 млн. долл. құрады. Бұл көрсеткіш 37 есе артты).
Қазақстан мен Иордания арасындағы тауар айналымы 2024 жылы 6,3 млн. АҚШ долл. құрады (экспорт – 3,7 млн. долл., импорт - 2,6 млн. долл.).
Иорданиядан Қазақстанға тікелей шетелдік инвестициялардың жалпы ағыны 2005 жылдан бастап 2024 жылғы 3 тоқсанға дейінгі кезеңде 15,4 млн. АҚШ долл. құрады.
Қазақстаннан 2005-2023 жылдар аралығындағы инвестицияның жалпы ағыны 4 млн. АҚШ долл. құрады.
Сауда-экономикалық және мәдени-гуманитарлық ынтымақтастық жөніндегі Қазақстан-Иордания Үкіметаралық комиссиясының бірінші отырысы 2006 жылғы 29-30 қарашада өтті.
Қазақстан тарапынан ҮАК тең төрағасы ҚР Премьер-Министрінің орынбасары – Ұлттық экономика министрі С.Жұманғарин, иордан тарапынан – ИХК Индустрия, сауда және жабдықтау министрі Я.Әл-Қуда болып табылады.
ҮАК-тың соңғы 5-ші отырысы 2024 жылғы 10-11 желтоқсанда Амман қаласында өтті.
Қазақстан мен Иордания арасында Іскерлік кеңес құрылды және жұмыс істейді.
Мәдени-гуманитарлық ынтымақтастық
Қазақстан мен Иордания астаналары Астана мен Амман 2005 жылғы
8 қарашада қол қойылған Астана қаласының әкімдігі мен Үлкен Амман муниципалитеті арасындағы Бауырластық қатынастар орнату туралы келісім негізінде бауырлас қалалар болып табылады.
2008 жылғы қыркүйек айында Астана қаласында Иорданияның Қазақстандағы Мәдени күндері өтті.
2009 жылғы қараша айында Иорданияда ҚР Президенті Н.Назарбаевтың Амманға ресми сапары қарсаңында Қазақстанның Мәдени күндері ұйымдастырылды.
2014 жылғы мамыр айында Астана қаласында Иорданияның бұрынғы Королі Хусейн бен Талалдың есімімен аталатын жаңа көше ашылды.
2020 жылғы 22 желтоқсанда көрнекті қазақ ақыны және ағартушысы Абай Құнанбаевтың 175-жылдығын мерекелеу аясында Иорданияның ең ірі жоғары оқу орындарының бірі «Middle East University» кітапханасының базасында Абай бұрышының салтанатты ашылуы өтті. Сонымен қатар, мерейтой жылы Иордания астанасының орталық көшелерінің біріне Абай есімі берілді.
2025 жылғы 19 желтоқсанда ҚР Президенті Қ.Тоқаевтың Иорданияға ресми сапары барысында ҚР Мәдениет және ақпарат министрлігі мен ИХК Мәдениет министрлігі арасында 2025-2027 жылдарға арналған мәдени ынтымақтастық жөніндегі атқару бағдарламасына қол қойылды.
Қазіргі уақытта Қазақстанның жоғары оқу орындарында Иорданияның 288 азаматы білім алуда.