«ЕЖЕЛГІ ТАРАЗ» ҚАЛАШЫҒЫ (I-ХІХғ.ғ.)

Ұлы Жібек жолында орналасқан Тараз қаласы (Талас)- б.д.д 40-36 жылдары тарихи-мәдени орталықтардың бірі болып қалыптасқан. Қала алғаш рет Византия деректерінде 568 жылдары қалыптасқан деп көрсетілген. Ал 630 жылдары осы өңірге саяхаттап келген Қытай саяхатшысы Сюань-Цзянь: ;Тараздың аумағы 8-9 ли. Бұл қалада көптеген елдердің саудагерлері аялдап, түрліше заттар əкеліп сатады; деп жазған. Араб саяхатшысы Ибн Хаукальда қаланы дəл осылай: ;Тараз ; мұсылмандардың түріктермен сауда жасайтын қаласы; деп суреттейді. Ал, араб тарихшысы әл-Макдиси болса: ;Тараз ; бақтары мол, тұрғындары тығыз орналасқан үлкен қала; - деген мəліметтер қалдырады. Х ғасырдың ортасында Тараз қаласы Қараханидтер империясының ірі мәдени орталығы болды. Көне Тараз қаласының тарихи орталығы 3 бөліктен тұрады: цитадель, шахристан және рабад. Ежелгі Тараз қаласының аумағында XIX ғ. аяғынан бастап жүргізілген археологиялық қазба жұмыстарының нәтижесінде қыштан жасалған су құбырлары, қоғамдық хамам-моншалар, мыс-қола теңгелер құятын орын, тас төселген көшелер және басқа да құрылыстар табылды.