Қала мерейтойына ҚР вице-премьері Роман Скляр мен цифрлық даму министрі Жаслан Мадиев қатысты.
2025 жылдың 2 маусымында Байқоңыр қаласы өзінің 70 жылдық мерейтойын атап өтті — бұл бүкіл аэроғарыш саласы үшін маңызды оқиға болып отыр. Салтанатты шараға Қазақстан Республикасының вице-премьері Роман Скляр, цифрлық даму, инновациялар және аэроғарыш өнеркәсібі министрі Жаслан Мәдиев, сондай-ақ ғарыш саласының өкілдері, ардагерлер, инженерлер, студенттер мен қала тұрғындары қатысты.
Тағы бір айта кетер жайт, мерейтойға Қазақстан Республикасының Президенті Қасым-Жомарт Тоқаев пен Ресей Федерациясының Президенті Владимир Путин бейнеқұттықтау жолдады. Мемлекет басшылары өз құттықтауларында Байқоңырдың әлемдегі алғашқы ғарыш айлағы ретінде ерекше маңыздылығын және оның халықаралық ғарыштық ынтымақтастықты дамытудағы рөлін атап өтті.
Байқоңырдың әлем тарихында алар ерекше: дәл осы жерден 1957 жылы алғашқы жасанды жер серігі ұшырылған, ал 1961 жылы — ғарышқа алғаш рет адам ұшқан. Осы алаңнан әр жылдары қазақстандық ғарышкерлер Токтар Әубәкіров, Талғат Мұсабаев және Айдын Айымбетов ғарышқа аттанған.
Мемлекет басшысы Қазақстан Байқоңырды халықаралық ынтымақтастық пен ғылыми алмасу орталығы ретінде, сондай-ақ туристер мен білім беру бастамалары үшін тартымды орын ретінде дамытуға ниетті екенін атап өтті. Космодром жаңа жобаларды іске қосу және жастарды ғарыш саласына тарту үшін зор әлеуетке ие.
Мерейтой бағдарламасы аясында қонақтар Қазақстан үшін маңызды жобалардың бірі — «Бәйтерек» ғарыштық зымыран кешенінің нысандарын аралап, марапаттау салтанатына қатысты, сондай-ақ салалық ұйымдардың өкілдерімен кездесті.
Министр Жаслан Мәдиев «Бәйтерек» бірлескен жобасы Қазақстан үшін басты жобалардың бірі болып табылатынын атап өтті:
«Бұл тек экологиялық қауіпсіз ғарыш қызметіне қадам ғана емес, сондай-ақ ғарыштағы халықаралық ынтымақтастықтың жаңа кезеңінің негізі. Байқоңыр Қазақстанның ғарыштық бастамаларға қатысуын қамтамасыз ететін стратегиялық актив болып қала береді».
Бұл күні жастар мен білім беру бастамаларына да ерекше назар аударылды. Байқоңыр тек инженерлік және технологиялық алаң ғана емес, сонымен қатар өскелең ұрпақ — студенттер, зерттеушілер мен әзірлеушілер үшін тартымды орынға айналуда.
Мерейтой аясында ғарыш саласының ардагерлеріне құттықтау сөз айтылып, марапаттар мен құрмет белгілері табыс етілді.
Қазақстан ғарыш саласындағы тұрақты саясатын жалғастырып келеді. Мемлекет Байқоңыр инфрақұрылымына стратегиялық бақылауды сақтай отырып, негізгі шешімдерге қатысуда, сондай-ақ спутниктік және ғылыми-білім беру жобаларында ұлттық әлеуетті дамытуда.
Анықтама:
Байқоңыр қаласы 1955 жылы жабық ғылыми-инженерлік орталық ретінде құрылған. Бүгінде бұл халықаралық маңызы бар бірегей кешен болып табылады және Қазақстан мен Ресей Федерациясының юрисдикциясында орналасқан.
Қазақстан Республикасының Цифрлық даму, инновациялар және аэроғарыш өнеркәсібі министрлігі Google және Apolitical компанияларымен бірлесіп, елімізде "Build With AI for Public Sector 2025" бағдарламасының іске қосылғанын жариялайды. Қазақстан Орталық Азия мен Кавказ өңірінде аталған жаһандық бастама аясында жасанды интеллект технологияларын қолдану дағдыларын дамытуға және мемлекеттік басқарудың тиімділігін арттыруға бағытталған оқыту курстары өтетін алғашқы ел болып отыр.
Google.org компаниясының, Google қайырымдылық бөлімінің қолдауымен Apolitical платформасымен әзірленген бұл бастама мемлекеттік қызметшілердің әртүрлі санаттары үшін бірегей мүмкіндіктер ұсынады: жоғары буын басшыларынан бастап, мемлекеттік саясатты іске асыратын тәжірибелік мамандарға дейін. Бағдарлама қазақстандық мемлекеттік қызметшілердің ЖИ саласындағы негізгі құзыреттерін қалыптастыруға, сондай-ақ цифрлық трансформация бойынша халықаралық тәжірибені өңірлік қажеттіліктер мен ерекшеліктерге бейімдеуге бағытталған.
Бағдарлама аясындағы алғашқы офлайн-воркшоп Astana Hub базасында өтті. Іс-шараға цифрландыру мен деректерді басқару саласында жұмыс істейтін мемлекеттік органдардың 40 өкілі қатысты. Қатысушылар халықаралық сарапшылармен бірге мемлекеттік секторда ЖИ енгізудің үздік әлемдік тәжірибелерін талқылап, өз тәжірибелерімен бөлісті.
Іс-шараның ресми ашылуына ҚР Цифрлық даму, инновациялар және аэроғарыш өнеркәсібі министрі Жаслан Мәдиев және Google-дың Орталық және Шығыс Еуропа бойынша вице-президенті Патрик Ворнкинг қатысты.
«Біз мемлекеттік қызметшілер арасында цифрлық және ЖИ құзыреттерін дамытудың Қазақстанның цифрлық трансформация, технологиялық егемендік пен мемлекеттік қызмет сапасын арттыру салаларындағы стратегиялық басымдықтарын жүзеге асыруға берік негіз қалайды деп сенеміз. Қазақстанның Google.org жаһандық бастамасына қатысуы елімізге деген сенімнің жоғары деңгейін білдіреді және халықаралық ЖИ экожүйесіне интеграциялануға деген дайындығымызды көрсетеді. Біз алынған білім мен тәжірибенің мемлекеттік басқарудың өзекті мәселелерін шешуде нақты қолданылатынына және өңірдегі цифрлық экономиканы дамытуға серпін беретініне сенімдіміз», — деді министр Жаслан Мәдиев.
«Қазақстанда "Build With AI for Public Sector" бағдарламасының іске қосылуы – мемлекет пен технологиялық сектор арасындағы ынтымақтастықты нығайтудың маңызды қадамы. Біздің мақсатымыз – мемлекеттік қызметшілерге азаматтарға көрсетілетін қызметтердің сапасын жақсарту және жұмыс тиімділігін арттыру үшін ЖИ-ті тиімді пайдалану жолындағы қажетті құралдар мен дағдыларды беру. Бұл жолды цифрлық болашаққа белсенді түрде инвестиция салып, өңірде көшбасшылық танытып отырған елде, Қазақстанда бастайтынымызға қуаныштымыз», – деп атап өтті Патрик Ворнкинг, Google компаниясының Орталық және Шығыс Еуропа бойынша вице-президенті.
"Build With AI for Public Sector 2025" бағдарламасы Apolitical платформасы Google.org қолдауымен әзірлеген AI Sprinters және Government AI Campus тұжырымдамаларына негізделген. Government AI Campus – мемлекеттік қызметшілерге арналған ЖИ технологияларын реттеу және қолдану мәселелері бойынша білім мен оқытудың беделді халықаралық орталығы. Бүгінгі күнге дейін әлемнің 160 елінен 250 000-нан астам мемлекеттік қызметші осы бастама аясында білім алды. Енді бұл бағдарлама алғаш рет Орталық Азия өңірінде жүзеге асырылмақ.
Бағдарлама бірнеше деңгейден тұратын форматта жүзеге асырылады және стратегиялық, қолданбалы аспектілерді де қамтиды. Оқыту қатысушылардың құзыреттері мен кәсіби міндеттеріне байланысты үш деңгейге бөлінеді: жоғары басшылық үшін, министрліктер мен ведомстволардың басқарушылық буыны үшін және лауазымына қарамастан ЖИ оқуға қызығушылық танытқан барлық мемлекеттік қызметшілер үшін.
Оқытуды сәтті аяқтаған қатысушыларға бағдарлама бойынша сертификат табысталады. 2025 жылдың соңына дейін бағдарламаның алғашқы кезеңінің қорытындылары және ЖИ шешімдерін енгізудің ең табысты кейстері ұсынылатын болады.
ЦДИАӨМ Баспасөз қызметі
Қазақстан цифрлық трансформация мен блокчейн экономикасын дамыту жолында тағы бір маңызды қадам жасады. Астанада Орталық Азиядағы Solana блокчейн платформасы негізінде құрылған Solana Economic Zone Kazakhstan алғашқы экономикалық аймақ іске қосылды.
Solana Foundation қолдауымен өткен бұл іс-шараға мемлекеттік органдардың өкілдері, халықаралық сарапшылар және Web3 экожүйесінің көшбасшылары қатысты. SEZ KZ іске қосылуы Astana International Forum 2025 қарсаңында өтіп, технология, инвестиция және мемлекеттік саясат тоғысындағы маңызды оқиға болды.
Әлемдік тәжірибе көрсетіп отырғандай, цифрлық экономиканы дамытуға арналған мамандандырылған аймақтарды құру — технологиялық серпіліс жасауға арналған тиімді құрал. Мысалы, Дубайда Dubai Multi Commodities Centre (DMCC) Crypto Centre табысты жұмыс істеп тұр. Онда ондаған блокчейн-компаниялар орналасқан, қолайлы реттеу тетіктері енгізілген және стартаптар инфрақұрылым мен инвестицияға қол жеткізе алады.
Қазақстан үздік халықаралық тәжірибелерді өз стратегиялық мақсаттарына бейімдеп қабылдайды. Solana Economic Zone — тәжірибе алмасуға, шешімдерді сынақтан өткізуге және қазақстандық компанияларды жаһандық нарыққа шығаруға арналған алаң болмақ.
Цифрлық даму, инновациялар және аэроғарыш өнеркәсібі министрі Жаслан Мәдиев Solana Economic Zone жобасының іске қосылуы Қазақстанның экономикалық салаға озық цифрлық технологияларды интеграциялауға стратегиялық тұрғыда дайын екенін білдіретінін атап өтті:
«Біз тұрақты әрі бәсекеге қабілетті цифрлық экожүйе құруға ұмтыламыз. Solana Economic Zone сияқты жобалар бізге активтерді токенизациялаудан бастап, Web3 саласындағы кадрлық әлеуетті дамытуға дейінгі жаңа тәсілдерді сынап көруге және енгізуге мүмкіндік береді»
Іс-шара аясында энергетика, қаржы, агротехнология, ойын индустриясы және сауда салаларында жұмыс істейтін халықаралық стартаптар ұсынған блокчейн негізіндегі шешімдер таныстырылды. Сондай-ақ, құнды қағаздарды, алтынды, жылжымайтын мүлікті және басқа да активтерді токенизациялау мүмкіндіктері талқыланды.
Кездесу нәтижесінде стратегиялық меморандумға қол қойылды, оған келесі бағыттар кірді:
Министрлік жасанды интеллекттен бастап блокчейнге дейінгі озық технологияларды дамыту үшін қолайлы жағдай жасауды жалғастырып жатыр. Бұл елдің цифрлық егемендігін қамтамасыз етуге және экономикалық өсіміне бағытталған.
Astana International Forum аясында Astana Hub алаңында Қазақстан Республикасының Цифрлық даму, инновациялар және аэроғарыш өнеркәсібі министрі Жаслан Мәдиев пен ІТ-нарық өкілдерінің қатысуымен дөңгелек үстел өтті. Талқылауға мемлекеттік органдар мен салалық бірлестіктердің өкілдерінен бастап жетекші ІТ-компаниялар мен іскерлік қауымдастыққа дейін құрайтын 50-ге жуық адам қатысты.
Талқылау ашық диалог форматында өтті. Қатысушылар негізгі басымдықтарды, сын-тегеуріндерді және ықтимал шешімдерді атап өтті, оның ішінде Сенімді бағдарламалық қамтамасыз ету тізілімін реформалау, электрондық өнеркәсіпті қолдау, ІТ-функцияларды мемлекет пен нарық арасында болу, сондай-ақ электрондық мемлекеттік қызметтер мен азаматтарға арналған цифрлық сервистер архитектурасын жаңарту мәселелері де көтерілді.
Жасанды интеллект саласындағы бастамаларға ерекше назар аударылды. Министр үш негізгі бағыт бойынша жүргізіліп жатқан жұмыс туралы егжей-тегжейлі баяндады: институционалдық даму, инфрақұрылым және адами капитал. Елде осы бағытқа жауапты мемлекеттік орган – Жасанды интеллект және креативті индустрияны дамыту комитеті құрылды, жасанды интеллектіні дамыту тұжырымдамасы бекітілді, терминология, стандарттар және этикалық нормалар әзірленуде. Қазақстан инфрақұрылымды белсенді түрде дамытып жатыр: Кремний алқабында суперкомпьютерлік платформа іске қосылды, сондай-ақ елге жасанды интеллектке арналған жоғары өнімді есептеулерге бағытталған NVIDIA H200 графикалық чиптеріне негізделген Орталық Азиядағы ең қуатты суперкомпьютер жеткізілді.
Тақырыпты жалғастыра отырып, министр ұлттық AI-экожүйесінің өзегіне айналатын alem.ai Халықаралық жасанды интеллект орталығының тұжырымдамасын таныстырды. Бұл орталыққа қоғамдық кеңістік, Tomorrow School және TUMO Center білім беру бағдарламалары, стартаптарға арналған AI-кампус, ғылыми-зерттеу зертханалары және мемлекеттік сектор үшін шешімдер әзірленіп, енгізілетін GovTech кеңістігі – AI-Driven Government біріктіріледі.
«Бүгін біз жасанды интеллект саласында не болып жатқанын айтып қана қоймай, нарықпен бірлесе жұмыс істеуді көздеп отырмыз. Біз мұндай кездесулерді тұрақты түрде өткізіп, нарықпен келісіп, бір бағытта ілгерілеуді жоспарлап отырмыз. Диалог принципі – біздің жұмысымыздағы негізгі қағида: біз кәсіби қауымдастық тарапынан сындарлы кері байланыс пен нақты бастамаларға мүдделіміз. Тек бірлесе әрекет ету арқылы біз саланың жүйелі дамуын қамтамасыз етіп, ел ішінде де, одан тыс жерлерде де сұранысқа ие технологияларды жасай аламыз», – деді Жаслан Мәдиев.
Кездесу барысында салалық қауымдастықтар, сарапшылар және жеке сектор өкілдері белсенді түрде ұсыныстарын білдіріп, өзекті мәселелерді көтерді. Талқылау «сұрақ–жауап» сессиясымен аяқталды, онда бастамалар айтылып, қазіргі кедергілер көрсетіліп, оларды еңсеру жолдары ұсынылды.
Кездесу қорытындысы бойынша тараптар IT-саланы дамытуға бағытталған басым міндеттерді шешу және нақты ұсыныстар әзірлеу үшін күш біріктіруге келісті.
Қазақстан Республикасының Цифрлық даму, инновациялар және аэроғарыш өнеркәсібі министрлігі, Meta компаниясы және Blockchain and AI Technology Center зерттеу институты жасанды интеллект саласын дамыту және оны мемлекеттік сектор мен бизнестегі өзекті мәселелерді шешуге енгізу мақсатында бірлескен акселерациялық бағдарламаны іске қосады. Тиісті ниет туралы хатқа Astana International Forum аясында қол қойылды.
Жобаның мақсаты – Қазақстанның жасанды интеллект саласындағы әлеуетін көрсету, Llama сынды ашық кодты технологияларды қолдана отырып, елдің осы бағыттағы сарапшылық деңгейін растау, сондай-ақ жасанды интеллект шешімдерін мемлекеттік және жекеменшік секторларға енгізу.
Осындай ірі технологиялық компания – Meta-мен бірлесіп бастамаларды іске асыру Қазақстанның жасанды интеллект технологияларын кең көлемде қолдануға және оларды нақты міндеттер мен кейстерді шешуге енгізуге дайын екенін көрсетеді. Бұл өз кезегінде қазақстандықтардың өмір сүру сапасына оң әсер етеді. Акселерация барысында Meta сарапшылары ұсынатын менторлық қолдау отандық мамандардың құзыреттілігін арттырып, мемлекеттік сектор мен бизнес саласының нақты қажеттіліктеріне сай тиімді шешімдер әзірлеуге мүмкіндік береді.
«Бүгінгі Meta компаниясының қатысуымен өткен іс-шара – көп айға созылған келіссөздер мен бірлескен тынымсыз еңбектің нәтижесі. Meta – жасанды интеллектке негізделген шешімдерді енгізу бойынша әлемдік көшбасшылардың бірі екені даусыз. Мұндай технологиялық алыптармен серіктестік орнату қазақстандық мамандар үшін жаңа көкжиектерге жол ашады деп сенеміз. Бұл – тек озық білім мен технологияларға қол жеткізу ғана емес, жасанды интеллект шешімдерін экономиканың түрлі салаларында нақты қолдану мүмкіндігі. Біз үшін бұл – цифрлық егемендікке, технологиялық дербестікке және жаһандық жасанды интеллект қауымдастығына халықаралық ықпалдасуға жасалған маңызды қадам», – деп атап өтті министр Жаслан Мадиев.
Бағдарлама бірнеше кезең бойынша жүзеге асырылады. Алғашқысы – Decentrathon 3.0 хакатоны, онда қатысушылар Llama және KazLLM жасанды интеллект модельдеріне негізделген идеялар мен тұжырымдамаларды ұсынады.
«Бұл бағдарлама біздің әзірлеушілер қауымдастығымызға бірлесіп жұмыс істеу арқылы қолданбалы AI-дың дамуына үлес қосуға мүмкіндік береді. Мемлекеттік сектордың міндеттерін Llama сынды модельдер арқылы шеше отырып, біз қауымдастықтың Қазақстанда ғана емес, одан тыс жерлерде де маңызы бар шешімдерді жасауға қалай қатыса алатынын тексеріп отырмыз», - деп атап өтті Айдана Қасқырбек, Blockchain and AI Technology Center.
Айта кету керек, Llama – Meta компаниясы әзірлеген озық жасанды интеллект моделі. Осы модель негізінде қазақ тілі мен өңірлік контекске бейімделген локализацияланған тілдік модель – KazLLM жасалды.
Шешімдер мемлекеттік органдар ұсынған нақты тапсырмаларға жауап ретінде әзірленетін болады. Іріктелген тұжырымдамалар негізінде 15 финалист акселерациялық бағдарлама аясында жұмысын жалғастырып, Meta және басқа серіктестердің сарапшыларынан менторлық қолдау алады.
«Бұл жыл Қазақстандағы жасанды интеллект үшін маңызды кезең болып табылады. Meta компаниясы үшін Цифрлық даму, инновациялар және аэроғарыш өнеркәсібі министрлігі мен Blockchain and AI Technology Center-мен бірге осы маңызды бірлескен жасанды интеллект акселерация бағдарламасын іске қосу үлкен құрмет. Біздің мақсатымыз — Қазақстанның әзірлеушілері мен кәсіпкерлері, бизнес өкілдеріне Llama сияқты ашық жасанды интеллект модельдеріне қолжетімділік беріп, сондай-ақ KazLLM секілді қазақ контекстін терең түсінетін локализацияланған модельдерді қолдаумен қамтамасыз ету.
Бұл бастама жергілікті таланттарға өз мүмкіндіктерін толық ашуға және елде жасалған маңызды жасанды интеллект инновацияларын ілгерілетуге мүмкіндік береді — Қазақстан мемлекеттік секторының басымдықтарына толық сәйкес келетін және оның кең ауқымды цифрлық трансформациясына септігін тигізетін шешімдер», — деді Meta компаниясының Оңтүстік және Орталық Азия бойынша мемлекеттік саясат директоры Сарим Азиз.
Финалдық жобалар венчурлік инвесторлар мен мемлекеттік органдар өкілдерінің қатысуымен өтетін Demo Days алаңында ұсынылады. Жеңімпаздар Digital Bridge 2025 халықаралық технологиялық форумында жарияланатын болады.
Бұл бастама Қазақстанның жасанды интеллект саласындағы технологиялық көшбасшылығын нығайтуға және мемлекет, бизнес пен инновациялық қауымдастық арасындағы орнықты экожүйені дамытуға бағытталған.
ЦДИАӨМ Баспасөз қызметі
Қазақстанға ресми сапары және Астана халықаралық форумына қатысуы аясында Руанда Республикасының Президенті Поль Кагаме «Қазақстан Ғарыш Сапары» ҰК» АҚ Ұлттық ғарыш орталығында болды.
Сапар барысында ҚР Цифрлық даму, инновациялар және аэроғарыш өнеркәсібі министрі Жаслан Мәдиев Руанда делегациясын Қазақстанның ғарыш саласындағы қызметімен, Жерді қашықтықтан зондтау, спутниктік байланыс және ғарыштық технологияларды дамыту бойынша негізгі жобалармен таныстырды. Кездесу барысында геоақпараттық сервистер, мониторинг және экологиялық талдау салаларындағы озық шешімдерді қолдану мақсатында «Қазақстан Ғарыш Сапары» ұлттық компаниясы мен Руанда Ғарыш агенттігі арасындағы ықтимал ынтымақтастық мәселелеріне ерекше назар аударылды.
Айта кетейік, бұған дейін Ақордадағы ресми сапар аясында Қазақстан Республикасының Цифрлық даму, инновациялар және аэроғарыш өнеркәсібі министрлігі мен Руанда Республикасының Ақпараттық-коммуникациялық технологиялар және инновациялар министрлігі арасында ақпараттық-коммуникациялық технологиялар саласындағы ынтымақтастық туралы өзара түсіністік туралы Меморандумға қол қойылған болатын. ЦДИАӨМ-мен меморандумға қол қою – аэроғарыш саласындағы өзара іс-қимылды нығайту жолындағы маңызды қадамдардың бірі болды.
ҚР ЦДИАӨМ баспасөз қызметі
Балаларды қорғау күні қарсаңында Қазақстан Республикасы Цифрлық даму, инновациялар және аэроғарыш өнеркәсібі министрлігі "Кибер Тұмар" республикалық акциясын — цифрлық қауіпсіздікке, сауаттылыққа және оқушыларды болашақ мамандықтарымен таныстыруға арналған күнді өткізуге бастама жасайды.
Акция "Қазақстан балалары" ауқымды бастамасы шеңберінде өтеді және цифрлық мәдениетті ілгерілету және өскелең ұрпақ арасында IT-құзыреттілігін дамыту жөніндегі жүйелі жұмыстың бір бөлігі болады.
Күні бойы Қазақстанның цифрлық экожүйесінің жетекші ұйымдары — "Ұлттық ақпараттық технологиялар" АҚ, Astana Hub, "Қазақтелеком" АҚ, "Республикалық ғарыштық байланыс орталығы" АҚ, В.Г. Фесенков атындағы Астрофизика институты (АФИ), "Қазақстан Ғарыш Сапары "ҰК" АҚ, "Азаматтарға арналған үкімет" КеАҚ және басқа да ұйымдар балалар мен жасөспірімдерге өз есігін айқара ашады. Экскурсиялар мен практикалық сабақтарда оқушылар заманауи дата-орталықтардың қалай жұмыс істейтінін, цифрлық сервистердің қалай құрылатынын, интернеттің негізінде қандай технологиялар жатқанын және жасанды интеллекттің бүгінгі күні қалай дамып жатқанын көре алады.
Қонақтарға киберқауіпсіздік және цифрлық гигиена ережелері туралы айтылады, сондай-ақ телекоммуникация, бағдарламалау, ғылыми зерттеулер және стартаптар әлемінің нақты жағдайлары көрсетіледі.
Акцияның мақсаты — балаларға технология тек гаджеттер ғана емес, сонымен қатар өзін-өзі танудың, шығармашылықтың және пайдалы білімнің нақты мүмкіндіктері екенін көрсету. Цифрлық ресурстарды саналы түрде пайдалануға, жеке ақпаратты қорғауға және онлайн ортада жауапты мінез-құлықты қалыптастыруға ерекше назар аударылатын болады.
Іс-шара еліміздің әр өңірінен келген балаларды – оқушыларды, интернаттар мен әлеуметтік мекемелердің тәрбиеленушілерін біріктіреді, олар үшін цифрлық технологиялармен танысу үлкен болашаққа қадам бола алады.
Акцияның соңғы бөлігі цифрлық даму министрлігіне экскурсия болады, онда іс-шараға қатысушыларды ведомство басшылары мен ғарышкер Айдын Айымбетов қарсы алады. Балалар үшін бұл жай ғана сала өкілдерімен кездесу емес, алға жылжуға, армандауға және оқуға деген ынтаны арттырады.
"Кибер Тұмар" — цифрлық қорғаныс пен қолдаудың символы. Біз Қазақстандағы әрбір баланың технологияларды игеруге, цифрлық кеңістікте өзін сенімді және қауіпсіз сезінуге тең мүмкіндіктері болғанын қалаймыз", - деп атап өтті ұйымдастырушылар.
Мұндай акцияларды өткізу Министрліктің жастармен жұмыс және цифрлық ағарту жөніндегі ауқымды бағдарламасының бір бөлігі. Министрлік оқушылар мен жасөспірімдерге бағытталған бастамаларды жүйелі түрде жүзеге асырады.
2025 жылдың мамыр айында 9-12 сынып оқушылары арасында жасанды интеллект бойынша бірінші Республикалық олимпиада AI Olymp финалы өтті. Олимпиада жеңімпаздары оқу-жаттығу жиындарынан өтуге және Қазақстанды тамыз айында Бейжіңде өтетін ЖИ бойынша халықаралық олимпиадаға (IOAI) қатысуға мүмкіндік алады.
2024 жылы Астана алғаш рет ICPC world Finals спорттық бағдарламалау бойынша әлем чемпионатының финалын қабылдап, әлемнің түкпір-түкпірінен 142 команданы біріктірді. Алғаш рет оқушылар әлемдегі ең ірі жарыстарды бақылап қана қоймай, оларға еріктілер мен экскурсанттар ретінде қатысты. Іс-шара қорытындысы бойынша цифрлық даму министрлігі мен туризм және спорт министрлігі арасында меморандумға қол қойылды, нәтижесінде спорттық бағдарламалау Қазақстандағы басым спорт түрлерінің тізбесіне ресми түрде кірді.
Балалар мен жасөспірімдерді цифрлық қолдау саласында әлеуметтік қолдау көрсетілетін санаттағы оқушыларға ыстық тамақты атаулы түрде ұсынудың цифрлық құралы "Әлеуметтік әмиян" жобасы енгізілді. Жүйе мемлекеттік деректер негізінде жұмыс істейді, қағаз өтініштерді қажет етпейді: ата-аналар EGOV mobile арқылы хабарлама алады, ал балалар мектеп асханасында QR коды немесе биометрия арқылы тамақтанады. 2025 жылы жоба бастауыш сынып оқушыларына масштабталатын болады.
Цифрлық білім беру саласындағы негізгі бастамалардың бірі 2025 жылдың күзінде Орталық Азиядағы тұңғыш TUMO Astana орталығының ашылуы болмақ. Бұл генеративті AI, анимация, робототехника, веб-дизайн және бағдарламалауды қоса алғанда, 11 бағытты қамтитын 12-18 жас аралығындағы жасөспірімдерге арналған халықаралық тегін білім беру бағдарламасы. Орталық Alem.ai Халықаралық жасанды интеллект орталығының базасында ашылады.
ҚР Цифрлық даму, инновациялар және аэроғарыш өнеркәсібі министрлігі Мемлекеттік қызмет істері агенттігімен бірлесіп мемлекеттік қызметшілерге арналған жасанды интеллект (ЖИ) дағдылары бойынша AI Qyzmet оқыту бағдарламасын іске қосты.
AI Qyzmet — Орталық Еуразиядағы мемлекеттік қызметшілерге арналған жасанды интеллект саласындағы алғашқы оқыту бағдарламасы. Бағдарламаның мақсаты — мемлекеттік қызметтің тиімділігін арттыру үшін ЖИ құралдарын жұмыс үдерістеріне енгізу.
Жаслан Мәдиев, ҚР Цифрлық даму, инновациялар және аэроғарыш өнеркәсібі министрі:
«AI Qyzmet — цифрлық мемлекеттік басқаруды қалыптастыру жолындағы маңызды қадам. Бұл бастаманы іске қосу арқылы біз мемлекеттік сектор қызметкерлерінің жасанды интеллект туралы тек қана хабардар болуын емес, оны күнделікті жұмысында тиімді қолдана білуін мақсат етеміз. Бұл мемлекеттік қызметтердің сапасын арттырып, шешім қабылдау үдерістерін жеделдетуге мүмкіндік береді. Қазақстан мемлекеттік басқаруға жасанды интеллектті енгізуде өңірдегі алғашқы елдердің біріне айналуда».
Оқыту аясында мемлекеттік қызметкерлердің жұмысында жасанды интеллектіні саналы түрде қолдану дағдысын қалыптастыру, әкімшілік үдерістерді автоматтандыру мен деректерді талдау арқылы оңтайландыру, сондай-ақ Қазақстандағы жергілікті AI-шешімдерін (ұлттық жасанды интеллект платформасы мен қазақ тіліндегі үлкен тілдік модельді қоса алғанда) енгізу арқылы өнімділікті арттыру және шешім қабылдау сапасын жақсарту жоспарлануда.
Курс мемлекеттік қызметкердің күнделікті қызметіндегі ЖИ-ді қолданудың негізгі сценарийлерін қамтиды: жоспарлау, ақпаратты өңдеу, презентациялар жасау, шешім қабылдау, тапсырмаларды автоматтандыру және көпшілік алдында сөз сөйлеу. Бұл курста заманауи тілдік модельдермен жұмыс істеудің әмбебап қағидалары ұсынылады, олар жасанды интеллектінің әртүрлі жүйелеріне оңай бейімделуге көмектеседі. ChatGPT-мен тиімді жұмыс істеуді меңгеру Claude (Anthropic), Gemini (Google), Perplexity, Mistral, Cohere және басқа да платформаларды сенімді қолдануға жол ашады.
Оқыту офлайн-форматта өтеді және ол Мемлекеттік басқару академиясы мен оның филиалдарының базасында Mastercard және KPMG Кавказ және Орталық Азия компанияларының қолдауымен ұйымдастырылады. Курсты аяқтағаннан кейін мемлекеттік қызметшілерге бірегей нөмірі бар сертификаттар табысталады.
KPMG Кавказ және Орталық Азия, Технологиялық практика, Жасанды интеллект саласындағы қызметтер жетекшісі Жафар Пенот былай дейді:
«Бүгінде жасанды интеллект тек үдерістерді автоматтандырумен шектелмей, мемлекеттік секторда шешім қабылдау тәсілін де түбегейлі өзгерте алады. Қазақстанда ЖИ жай формалдылық үшін емес, мемлекеттік басқарудың логикасы мен құндылықтарына ендірілген құрал ретінде қолданылуы маңызды».
Mastercard компаниясының Қазақстан және Орталық Азия бойынша бас директоры Санжар Жамалов:
«ИИ құзыреттерін дамыту — қоғамның цифрлық трансформациясының ажырамас бөлігі. Mastercard Қазақстанда қажетті дағдыларды дамытуға бағытталған бесжылдық Digital Country Partnership бағдарламасы аясында бұл бастамаларды жүйелі түрде қолдап келеді. Біз мемлекеттік қызметкерлерге арналған ЖИ саласындағы өңірдегі алғашқы білім беру бағдарламасына қатысқанымызға қуаныштымыз. Бұл бастама — озық технологияларды енгізу, цифрлық сауаттылықты арттыру және Қазақстанда орнықты цифрлық экожүйені қалыптастыру жолындағы біздің ұмтылысымыздың көрінісі».
Оқыту Snack Learning форматында — ұзақтығы 5 минуттық қысқа видеодәрістер түрінде өтеді, бұл оқуды икемді етіп, жұмыс кестесіне оңай бейімдеуге мүмкіндік береді. Дәріс берушілер қатарында жетекші сарапшылар мен тәжірибешілер бар, соның ішінде цифрлық даму министрі Жаслан Мәдиев, ол ЖИ-ді стратегиялық басқару деңгейінде енгізу тәжірибесімен бөліседі.
Бағдарлама аясында жыл сайын шамамен 30 000 мемлекеттік қызметкерді қамту жоспарлануда. Курстың жазбасы еліміздегі барлық мемлекеттік қызметкерлер үшін Astana Hub платформасында кез келген уақытта қолжетімді болады.
ҚР ЦДИАӨМ баспасөз қызметі
23 мамырда Талдықорған қаласында Қазақстан Республикасы Цифрлық даму, инновациялар және аэроғарыш өнеркәсібі бірінші вице-министрі Қаныш Төлеушин мен Жетісу өңірінің тұрғындары арасында цифрландыру, мемлекеттік қызмет көрсету сапасын арттыру және өңірдің ІТ-инфрақұрылымын дамыту мәселелеріне арналған кездесу өтті. Іс-шараға телекоммуникациялар комитетінің, мемлекеттік қызметтердің өкілдері, сондай-ақ жеке және онлайн түрде келген жергілікті тұрғындар қатысты.
Отырыстың басты назары министрлік жұмысының негізгі бағыттары: мемлекеттік қызметтерді жетілдіру, ІТ секторды дамыту және Жетісу өңірінде «Ақылды қала» тұжырымдамасын жүзеге асыру болды. Бірінші вице-министр Қаныш Төлеушин атап өткендей, цифрландыру қазақстандықтардың өмірінің ажырамас бөлігіне айналды: мемлекеттік қызметтердің 92 пайызы онлайн қолжетімді, оның 90 пайызы смартфондар арқылы көрсетіледі, цифрлық құжаттама қызметі 2024 жылы 292 миллион рет пайдаланылды. Жетісу өңірінде 2025 жылдың бірінші тоқсанында 127 428 мемлекеттік қызмет көрсетілсе, оның 28 924-і Connection Points арқылы көрсетілген. Автоматтандырылған туу және мектепке қабылдау құжаттарын рәсімдеу сияқты проактивті қызметтер бюрократиялық кедергілерді жояды, ал Әлеуметтік әмиян жәрдемақылардың ашық жеткізілуін қамтамасыз етеді, оның ішінде 5 миллион мектеп түскі ас және 6,5 миллион дәрі-дәрмек рецепті.
Аймақта ІТ-экожүйе және коммуникация инфрақұрылымы белсенді дамып келеді. Аймақтық IT хабы Jetisu Digital екі жылда 124 іс-шара өткізіп, 2 мыңнан астам адамды заманауи технологияларға оқытты. Облыстағы 315 мектептің барлығы интернет желісіне қосылған, ауылдардың 95,4 пайызы (350-нің 334-і) желіге қосылған, Талдықорғанда 5G 29 базалық станциямен жұмыс істейді. 2025 жылда 20 ауылды талшықты-оптикалық байланысқа қосу және 307 жаңа бейнебақылау камераларын, оның ішінде 87 интеллектуалды функциялармен орнату жоспарлануда. «Қолжетімді интернет» ұлттық жобасы облыстағы 158 ауылды оптикалық байланыспен, ал аз қоныстанған 15 елді мекенді спутниктік интернетпен қамтамасыз етеді. Сондай-ақ министрлік байланыс сапасына бақылауды күшейтіп, операторларға 2025 жылы 70 млн теңге көлемінде айыппұл салып, оның ішінде Талдықорған қаласында 1 тексеру жүргізілді.
Кездесу ашық диалогпен аяқталды, онда тұрғындар көкейде жүрген сұрақтарын қойып, интернет сапасы мен мемлекеттік қызметтердің қолжетімділігін қоса алғанда, өзекті мәселелерді талқылады. Министрлік азаматтарды реформалар туралы ақпараттандыру және өңірлік мәселелерді бірлесіп шешу, Қазақстанның цифрлық әлеуетін нығайту мақсатында осындай кездесулерді жалғастырады.
Бангкок, 2025 жылғы 22 мамыр – Таиланд Корольдігінің Үкімет үйінде Қазақстан Республикасы Цифрлық даму, инновациялар және аэроғарыш өнеркәсібі министрлігі мен Таиланд Корольдігінің Цифрлық экономика және қоғам министрлігі арасында цифрлық және ақпараттық технологиялар саласындағы ынтымақтастық туралы өзара түсіністік жөніндегі Меморандумға қол қою рәсімі өтті.
Рәсімге Қазақстанның Елшісі Арман Исетов пен Таиландтың Премьер-Министрінің орынбасары – Цифрлық экономика және қоғам министрі Прасит Чантаравонгтонг қатысты.
Құжатқа қол қойылуы жоғары технологиялар саласындағы екіжақты ынтымақтастықты нығайту жолындағы маңызды қадам болды. Рәсім барысында Елші А. Исетов цифрландыру кез келген ел экономикасының негізгі элементі екенін атап өтті. Оның айтуынша, цифрлық даму – бұл жай ғана үрдіс емес, бұл – экономикалық тұрақтылыққа, ұлттық бәсекеге қабілеттілікке және азаматтардың өмір сапасына тікелей әсер ететін стратегиялық басымдық.
Қол қойылған құжат аясында Қазақстан мен Таиландтың бірлескен күш-жігері ақпараттық технологияларды қолданудағы озық тәжірибе алмасу, электрондық денсаулық сақтау, қашықтан оқыту және цифрлық мемлекеттік қызметтер көрсету салаларында кең мүмкіндіктерге жол ашады. Сонымен қатар, IT-парктер, академиялар және инновациялық орталықтар арасындағы байланыстарды кеңейтуге ықпал етеді.
Аталған құжат екі елдің инновациялар, білім және технологиялар негізіндегі орнықты цифрлық болашақ құруға деген ұстанымын көрсетеді.
Ақпарат көзі: Қазақстан Республикасының Таиланд Корольдігіндегі Елшілігі
https://www.gov.kz/memleket/entities/mfa-thailand/press/news/details/1001995?lang=kk