Қызмет көрсететін ұйымдардың төрағаларымен кездесу
Тұрғын үй-коммуналдық шаруашылық мәселелері жөніндегі комиссия төрағасының бастамасымен «AMANAT» партиясының алаңында тұрғын үй-коммуналдық шаруашылық, кәсіпкерлік мәселелері бойынша Заңның жаңа редакциясын түсіндіру бойынша қызмет көрсететін ұйымдардың төрағаларымен кездесу өткізілді.
Қазақстан Республикасының 2025 жылғы 15 шілдедегі № 207-VIII Заңымен «Тұрғын үй-коммуналдық шаруашылық, кәсіпкерлік және экспорттық кредит агенттігінің қызметі мәселелері бойынша Қазақстан Республикасының кейбір заңнамалық актілеріне өзгерістер мен толықтырулар енгізу туралы» заңына сәйкес енгізілген негізгі өзгерістер:
⠀1. Тұрғын үй-коммуналдық шаруашылығы
«Жай серіктестік» басқару нысаны жойылды. Енді тек екі ресми үлгі қалды: МИБ (мүлік иелері бірлестігі) және ТҚБ (тікелей бірлескен басқару).
МИБ төрағасының өкілеттік мерзімі 1 жылдан 3 жылға дейін ұлғайтылды.
ПИК (пәтер иелері кооперативтері) енді жеке заңды тұлға мәртебесінен айырылып, қызмет көрсетуші шаруашылық құрылым ретінде қайта тіркелуі тиіс. Барлық ПИК 2026 жылғы 17 шілдеге дейін тіркеуді аяқтауы тиіс.
Құрылыс салушылар пәтердің алғашқы сатылымынан кейін кондоминиумды тіркеуге міндетті. МИБ жиналыстарының хаттамалары ресми құжат мәртебесіне ие болды, ал олардың жалғандығы қылмыстық жауапкершілікке әкеледі.
Тұрғын үй инспекциясы кеңейтілген өкілеттіктер алды: жылу маусымына дайындықты бақылау, басқарушы тұлғалардың біліктілігін тексеру, кондоминиумдарды уақытылы тіркеуді қадағалау.
Әкімшілік кодекске сәйкес жаңа айыппұлдар:
ағымдағы және жинақ шоттарын уақтылы ашпау — шамамен 50 АЕК (≈196 600 теңге);
тұрғындарға есеп беруді ұсынбау — 50 АЕК;
құрылыс салушы тарапынан құжаттарды бермеу — 100–200 АЕК;
басқарушы субъект тарапынан құжаттарды ұсынбау — 50–100 АЕК.
⠀2. Кәсіпкерлік және салық салу
Кәсіпкерлік кодекс: 35-баптағы «12 еселенген ЕТЖ» орнына — 360 АЕК мөлшеріндегі шекті мән енгізілді. Сонымен қатар «қолданыста» деген сөздің грамматикалық формасы нақтыланды.
2017 жылғы Салық кодексіне енгізілген өзгерістер:
2026 жылғы 1 қаңтардан бастап ҚҚС мөлшерлемесі 16 % болады;
ҚҚС бойынша міндетті тіркеу табыс шегі — 40 млн теңге;
Дәрі-дәрмек, медицина сынды белгілі бір тауарлар мен қызметтерге жеңілдік мөлшерлемелер сақталады.
Қайталанатын нормалар жойылып, құқықтық сілтемелер нақтыланды.
⠀3. Басқа кодекстерге нақтылау енгізу
Жер кодексі: кондоминиумдағы жалпы мүлікті бөлісу кезінде тұрғын емес үй-жайлардың, автотұрақ пен қоймалардың меншік иелері де ескеріледі. Үлес ауданына қарай анықталады.
Азаматтық іс жүргізу кодексі: басқарушы субъектілерге бірыңғай атау енгізілді — «кооператив» пен «жай серіктестік» деген ұғымдар жойылып, тек МИБ және кондоминиум басқарушысы қолданылады (130, 131, 133-баптар).
2023 жылғы Әлеуметтік кодекс: «жай серіктестік» деген ұғым «көппәтерлі тұрғын үйлер» деген атаумен ауыстырылды.
2025 жылы жаңартылған Су кодексі: «басқарушы орган» деген сөз орнына пәтер/үй-жай иелері, МИБ немесе басқарушы субъект ұғымдары енгізілді.
Банктер туралы заң: 17-1-бапқа жаңа 22-тармақ қосылды — банктердің ірі меншік иелері мен олардың жұбайлары жыл сайын табыс пен мүлік туралы декларация тапсыруы қажет.
1997 жылғы Тұрғын үй қатынастары туралы заң: 1-бап, 5-тармақ өзгертілді — егер пәтерлер, коммерциялық үй-жайлар немесе қоймалар мемлекеттік ұйымдарға тиесілі болса, онда мемлекеттік сатып алу заңдары емес, тек ағымдағы жарна ережелері қолданылады.
⠀Қорытынды
Заң 2025 жылғы 15 шілдеде күшіне енді.
Жекелеген нормалар, мысалы тіркеу мен айыппұлдар, 2025 жылдың 1 қаңтарынан бастап қолданылады.
Мақсаты — тұрғын үй басқару жүйесін реттеу, қаржылық ашықтықты арттыру, бақылау мен жауапкершілікті күшейту.