2025 жылдың 30 сәуірінде ҚР Орталық мемлекеттік музейінде Шоқан Уәлихановтың 190 жылдығына арналған «Шоқаны бар елдің шоқтығы биік» атты көрме ашылды. Онда ғалым-энциклопедистің өмірі, шығармашылығы мен ғылыми зерттеулері туралы материалдар қойылған.
Атап айтсақ, қолжазбалар мен еңбектері, Ресей Географиялық қоғамының мүшелігіне сайланғаны туралы дипломның көшірмесі, жеке заттары — бөркі, мылтықтың дүмі, Қашғар экспедициясынан әкелінген бірегей қытай вазасы, жорық торсығы, мыс кесе, зерлі белдік және басқа да құнды жәдігерлер бар. Көрмеге ұсынылған экспонаттар Орталық мемлекеттік музей мен «Алтынемел» мемориалдық музейінің қорынан алынған.
Көрмеде ерекше орын алған сирек жәдігерлердің қатарында Шоқан туыстарының бұйымдары да бар. Оның ішінде қарындасы Тәжібай киген аққу қауырсынынан тігілген сирек шапан, Бәдүгүл апасының бешпенті мнн белгілі кеңес суретшісі Н. Я. Третьяков салған Шоқан Уәлихановтың портреті бар.
Көрме аясында «Шоқанның ғылыми мұрасы» атты дөңгелек үстел өтті. Оған белгілі тарихшы, философ, этнограф, географ және музейтанушы ғалымдар қатысты. Мамандар Ш.Уәлихановтың өмірі мен шығармашылығы туралы баяндамалар жасап, ғалымның ғылыми мұрасының маңызы мен рөлін талқылады.
ҚР Мәдениет және ақпарат министрлігінің баспасөз қызметі
Мәдениет және ақпарат министрлігінің қолдауымен түсірілген фильмдерді «Кинопоиск» платформасынан тамашалауға болады. Онда 17 фильмнен тұратын арнайы тақырыптық жинақ ұсынылған. Бұл көрерменге Ұлттық кино орталығының қолдауымен түсірілген өзекті әрі маңызды киножобаларды ыңғайлы форматта көруге мүмкіндік береді.
Ұсынылған фильмдер қатарында «Патриоттар уақыты», «Каникулы off-line 2», «Дос-Мұқасан», «Қажымұкан», «SHULAMAH», «Ағайындылар», «Дала қасқыры» және басқа да маңызды тақырыптағы фильмдер бар. Алдағы уақытта бұл тізім жаңартылып отырады.
«Кинопоиск» – Қазақстандағы жетекші бейнесервис. Онлайн-кинотеатр ең табысты қазақстандық фильмдер мен мазмұнды сериалдарды ұсынады. Соңғы деректер бойынша, 2024 жылдың алғашқы жартысының өзінде қазақстандық контент 5 миллион сағаттан астам уақыт қаралған.
ҚР Мәдениет және ақпарат министрлігінің баспасөз қызметі
Қазақстан аумағында да ұрыстар болғанын көпшілік біле бермейді. Ең алғашқы ұрыстар елдің батыс өңірінде болған. Қазіргі Батыс Қазақстан облысы, Бөкей ордасы ауданының тұрғындары соғыстың зардабын тартты (ол кезде — Орал облысы).
Гитлер әскері 1942 жылдың 1 қыркүйегінде Орал қаласын басып алуды жоспарлаған. Осы сәттен бастап Қазақстан аумағын жаулап алу басталуы тиіс еді.
Жәнібек, Сайқын және Шонғай станцияларын жау авиациясы бомбалады. Бұл елдімекендерден небәрі 80 шақырым қашықтықта Сталинград үшін қиян-кескі шайқастар жүріп жатқан еді. Астрахань – Саратов темір жолымен Сталинград шайқасына қару-жарақ, жанармай, дәрі-дәрмек және әскери жабдық тиелген көліктер тасымалданды. Сонымен қатар, осы шекара маңындағы ауылдар Қазақстанның мұнай мен газға бай батыс аймағына (Гурьев облысының мұнай кен орындарына) баратын транзиттік нүкте болды.
Фашистердің бұл өңірге көз тігуінің тағы бір себебі – Батыс Қазақстанның оңтүстік аудандары арқылы Сталинград майданы мен Жоғарғы Бас қолбасшы ставкасы арасында байланыс желісі орнатылған. Немістер осы желіні жою үшін бар күшін салды.
Кейбір деректерге қарағанда, Батыс Қазақстан аумағына 700-ден астам бомба тасталған. Бомбалаудан қаза тапқан бейбіт тұрғындардың саны шамамен 300 адамға жеткен. Теміржол бойында кемінде 50 бауырластар зираты бар.
Тараз қаласында «Бүгінгі журналистика: сын-қатерлер, трендтер, мемлекеттік құрылымдармен өзара іс-қимыл» тақырыбында семинар өтті.
Семинарда заманауи технологияларды қолдана отырып медиа өнімдер жасау, шешендік өнер, халықтың медиа сауаттылығы, журналистер мен мемлекеттік органдар арасындағы коммуникацияларды жетілдіру мәселелері талқыланды.
Сонымен қатар спикерлер медиа мамандардың біліктілігін арттыру, салалық журналистиканы дамыту және халық арасында медиасауаттылықты қалыптастыру бағытында ҚР Мәдениет және ақпарат министрлігі атқарып жатқан жұмыстар туралы айтып берді.
Іс-шара Қазақстан Республикасы Мәдениет және ақпарат министрлігінің Халықтың медиасауаттылығын дамытудың және медиасаласы мамандарының біліктілігін арттырудың 2025 жылға арналған жоспары шеңберінде іске асырылды.
Семинарға 40-тан астам БАҚ, Жамбыл облысы Ақпарат және қоғамдық даму басқармасы өкілдері, М.Х. Дулати атындағы Тараз университетінің студенттері қатысты.
ҚР Мәдениет және ақпарат министрлігінің баспасөз қызметі
Алматы қаласында «Giovani Talenti камералық оркестрінің репертуарындағы қазақстандық композиторлардың шығармалары» атты жинақтың тұсаукесері өтті. Бұл жинақ республикалық «Тәуелсіздік ұрпақтары» гранты аясында басылып шықты. Іс-шара Қазақстандағы академиялық музыка мәдениетінің негізін қалаушы Ахмет Жұбановтың туған күніне орай ұйымдастырылды.
Жобаның авторы – халықаралық байқаулардың лауреаты Аршат Шәріп. 2024 жылы ол «Мәдениет» бағыты бойынша «Тәуелсіздік ұрпақтары» мемлекеттік грантының жеңімпазы атанды.
Жинақта қазіргі қазақстандық авторлардың камералық оркестрге лайықталған шығармалары бар. Бұл кітаптың мақсаты – жас орындаушылар үшін ұлттық репертуардағы шығармалардың қорын көбейтіп, жинақтау. Шығармаларды Giovani Talenti камералық оркестрі орындаған. Оркестр құрамында Ахмет Жұбанов атындағы Республикалық мамандандырылған музыкалық мектеп-интернатының 25 жас музыканты бар.
«Тәуелсіздік ұрпақтары» гранты дарынды жастарды мемлекеттік қолдау мақсатында, Президент Қасым-Жомарт Тоқаевтың бастамасымен 2021 жылдан бері табысталып келеді.
ҚР Мәдениет және ақпарат министрлігінің баспасөз қызметі
Жеңістің 80 жылдығына орай Қазақстан Республикасы Мәдениет және ақпарат министрлігі майдангер қаламгерлердің шығармасын аудиокітап форматында әзірледі.
Аудиокітаптар қатарына Бауыржан Момышұлының «Москва үшін шайқас», Әди Шәріповтің «Партизан қызы», Дихан Әбіловтің «Майданбек», Кемел Тоқаевтың «Солдат соғысқа кетті», Қасым Аманжоловтың «Ақын өлімі туралы аңыз», Тайыр Жароковтың «Зоя туралы жыр» және Тахауи Ахтановтың «Қаһарлы күндер», Әбу Сәрсенбаевтың «Ақша бұлт» атты еңбектері енді.
Сонымен қатар Әбдіжәміл Нұрпейісовтің «Күткен күн» және Қасым Қайсеновтің «Партизан соқпақтары» шығармаларының аудио-нұсқасы әзірленіп жатыр.
Аталған бастама майдангер қаламгерлердің ұлт руханиятына қосқан үлесін насихаттауға және жас ұрпаққа патриоттық тәрбие беруге бағытталған.
Оқырман аудиокітаптарды Қазақстан Ұлттық электронды кітапханасынан тыңдай алады.
Кітаптарды М. Болатұлы, Қ. Ахметжанов, Ш. Үркімбаев, Б. Сабыр, Б. Сейітмамытұлы, Б. Бекмағамбетов сынды белгілі дикторлар дыбыстады.
ҚР Мәдениет және ақпарат министрлігінің баспасөз қызметі
Қарағандыда Қазақстандағы алғашқы ағылшын тіліндегі стендап-спешлдің түсірілімі өтті. Оның авторы әрі орындаушысы — комик және стендап-продюсер Шұғыла Сағынбекова.
Ұзақтығы 32 минуттан тұратын видео еліміздегі алғашқы ағылшын тілінде дайындалған стендап-концерт болып саналады. Бейнетүсірілім мен монтажды жергілікті продакшн-студия жасады.
Бұл жоба — Шұғыла 2023 жылдың соңында Қарағандыда бастамашы болған ағылшын тіліндегі ашық микрофон кештерінің жалғасы. Сол уақыттан бері ол Астана, Қарағанды және Алматы қалаларында 10-ға жуық іс-шара ұйымдастырған. 2024 жылдың қарашасында ол Астанада алғашқы жеке концертін берді, оған АҚШ-тың Қазақстандағы бұрынғы елшісі де қонақ болды.
Жобаның авторы ағылшын тіліндегі стендап Қазақстанның ағылшынтілді мәдени кеңістікте таныла түсуіне ықпал етеді деп есептейді.
ҚР Мәдениет және ақпарат министрлігінің баспасөз қызметі
Солтүстік Қазақстан облысындағы Qyzyljar Creative centre креативті хабының өкілдері, есту қабілеті шектеулі «Sensitive» бишілер театры Қытайда өткен «Тяньцзинь кестелері – 2025» атты II Халықаралық байқау-фестивалінде үш Гран-при жеңіп алды.
Байқауға Қытай Халық Республикасы, Чехия, Моңғолия, Болгария, Ресей және басқа да елдерден 700-ден астам өнерпаз қатысты.
Қазақстандық ұжым бірнеше номинация бойынша үздік деп танылды. Атап айтсақ, «Халық стиліндегі би», «Заманауи хореография» және «Оригинал жанр».
Айта кетейік, «Sensitive» есту қабілеті шектеулі бишілер театрына 18 жыл толды. 2024 жылы ұжым облыстық креативті хабтың резиденті атанып, креативті секторда ерекше қажеттіліктері бар жандарға жағдай жасаумен айналысып келеді.
ҚР Мәдениет және ақпарат министрлігінің баспасөз қызметі
Қазақстандық «Шатырдағы екеу» фильмі Мәскеуде өткен Fashion Film Festival фестивалінде тоғыз номинация бойынша жеңіске жетті. Байқау кино мен визуал өнер саласындағы шығармашыл мамандардың басын қосты. Оған Ресей, Беларусь, Қазақстан, Өзбекстан, Латвия, Армения және Израиль елдері қатысты.
Отандық туынды үздік костюм (Елена Айтова), үздік музыка (Виктор Сологуб), екінші пландағы үздік әйел рөлі (Ольга Ландина), операторлық жұмыс (Александр Плотников), дыбыс режиссурасы (Руслан Сакиев), басты әйел рөлі (Лидия Ярышева), үздік грим (Татьяна Жамбакеева), продюсерлік жұмыс (Алия Шарипбаева) және креативті концепция (Гүлшат Смағұлова) аталымдары бойынша марапатталды.
«Шатырдағы екеу» – режиссер Гүлшат Смағұлованың тұңғыш режиссерлік жұмысы. Ол 15 жылдан астам кино өндірісі саласында жұмыс істеп келеді. Фильм өткен жылы қазақ және орыс тілдерінде прокатқа шықты. Туындыда тағдыры қиындыққа толы жас жігіт Дамир мен аутизм дертіне шалдыққан жасөспірім Костяның арасындағы достық баяндалады. Шығармашылық топ картинада инклюзияның маңызын және ерекше балалардың қоғамға бейімделу мәселесін көтерген.
Кинотуынды ҚР Мәдениет және ақпарат министрлігінің тапсырысымен және Ұлттық киноны қолдау мемлекеттік орталығының қолдауымен түсірілген. Түсірілім Алматы қаласында және Алматы облысындағы Талғар ауданында өткен.
ҚР Мәдениет және ақпарат министрлігінің баспасөз қызметі
2025 жылдың 30 сәуірінде Орталық мемлекеттік кинофотоқұжаттар мен дыбыс жазбалары архивінде Ұлы Жеңістің 80 жылдығына орай «Ұлы Жеңіс – батырлар рухына тағзым» атты салтанатты іс-шара өтеді.
Іс-шара аясында Қазақстан және Ресей архивтерінің 2022-2025 жылдары бірлескен жұмыс жоспары аясында жарияланған «Документальные свидетельства героизма казахстанцев в Великой Отечественной войне (1941-1945 гг.)» атты фотоальбомының тұсаукесері өтеді.
Жаңа фотоальбом үш бөлімнен тұрады. Атап айтсақ, «Снискавшие Славу трёхкратно... (Даңқты батырлар)» бөлімінде қазақстандық Данқ ордені иегерлерінің фотопортреттері мен олардың соғыстан кейінгі өмірін баяндайтын материалдар жинақталған. «Женщины в строю боевом (Жауынгер әйелдер)» бөлімінде ерліктері аз айтылған қазақстандық әйел-ардагерлердің фотоқұжаттары ұсынылған. «На переднем крае фронта трудового (Еңбек майданының алдыңғы шебінде)» бөлімінде тыл еңбеккерлерінің майданға көрсеткен үлесін бейнелейтін фотосуреттер қамтылған.
Барлығы 383 бірегей фотоқұжат ҚР Мәдениет және ақпарат министрлігінің қолдауымен жинақталған.
Аталған іс-шараға соғыс ардагерлерінің ұрпақтары, тарихшы-ғалымдар, қоғам қайраткерлері қатысады.
Жиын аясында Орталық мемлекеттік кинофотоқұжаттар мен дыбыс жазбалары архивінің қорында сақталып, 1942 жылы Алматы кинохроника студиясында түсірілген «Тебе фронт» деректі фильмінің көрсетілімі өтеді.
Байланыс телефондары: +7 (727) 267-14-54; +7 (727) 338-43-39.
ҚР Мәдениет және ақпарат министрлігінің баспасөз қызметі