Қазақстан Орталық Азиядағы «Жасанды интеллект туралы» алғашқы заңды қабылдады
Қазақстан «Жасанды интеллект туралы» алғашқы заңды қабылдай отырып, цифрлық технологиялардың қауіпсіз әрі жауапты дамуы жолында маңызды қадам жасады.
Қабылданған құжат жасанды интеллектіні экономика мен мемлекеттік қызметтерге енгізуге мүмкіндік беретін жаңа құқықтық негіз қалыптастырады, адам құқықтарын, бостандықтарын және қадір-қасиетін сақтауды басты басымдық ретінде қарастырады.
Жасанды интеллект күнделікті өмірдің бір бөлігіне айналды: ол дәрігерлерге дұрыс диагноз қоюға көмектесіп, мемлекеттік қызметтердің жұмысын жеделдетеді, бизнес пен білім беру салалары үшін жаңа құралдарды жасайды. Маңыздысы - жасанды интеллект адамдардың орнына шешім қабылдамайды және оларға жасырын немесе әділетсіз түрде ықпал етпейді.
Жаңа заң әрбір азаматты қорғауға бағытталған ережелерді енгізеді. Адам жасанды интеллект жүйесі шешім қабылдауға қатысқанын білуге, егер автоматты түрде қабылданған шешім оның мүдделеріне әсер етсе, түсіндіруді талап ете алады. Сондай-ақ оның деректері тек заң аясында және қорғалу арқылы өңделуі тиіс. Заң манипуляция жасайтын, адамның әлсіз тұстарын пайдаланатын, әлеуметтік рейтинг жүргізетін, эмоцияларды келісімсіз анықтайтын немесе деректерді заңсыз жинайтын ЖИ жүйелерін әзірлеуге және қолдануға тікелей тыйым салады. Осылайша мемлекет қауіпті технологиялық эксперименттерге жол бермей, цифрлық ортаға деген сенімді күшейтеді.
Заңның бір бөлігі жасанды интеллект арқылы жасалған әрі адамдар мен шынайы оқиғаларды бейнейтін синтетикалық контентке - сурет, бейне, аудио және мәтіндерге қатысты. Мұндай материалдар айқын және байқалатындай белгіленуі тиіс, яғни әрбір қолданушы оның жасанды интеллект арқылы генерацияланғанын түсінуі керек. Бұл әсіресе дипфейк және ақпараттық шабуылдар дәуірінде маңызды. Себебі бұрмаланған контент қауіпсіздікке, репутацияға және қоғамдық процестерге әсер етуі мүмкін.
Заң сондай-ақ жасанды интеллектінің ұлттық платформасын қалыптастырудың негізін қалайды. Бұл платформада қазақстандық ЖИ модельдері тестілеуден өткізіліп, жетілдіріледі, деректер кітапханалары сақталады және зерттеушілер, кәсіпкерлер мен мемлекеттік органдарға есептеу ресурстары ұсынылады. Бұл платформа Қазақстанға технологиялық дербестікке қол жеткізуге, өз шешімдерін дамытуға және жаңа экономикада сұранысқа ие мамандарды даярлауға мүмкіндік береді.
Құжат жеке деректерді қорғауды, дипфейктер мен жалған жаңалықтарға қарсы шараларды күшейтеді, технологияларды әділ әрі түсінікті пайдалануға, манипулятивті және кемсітуші ЖИ-ге қарсы күресуге мүмкіндік береді, сондай-ақ мемлекеттік және бизнестің цифрлық қызметтеріне деген сенімін арттырады.
Заңның қабылдануы Қазақстанның аймақтағы технологиялық көшбасшы ретіндегі орнын нығайтып, халықаралық инвестицияларды тартуға, жасанды интеллект экономикасын дамытуға, инновациялар мен стартаптарды ынталандыруға, денсаулық сақтау, білім беру, көлік, қауіпсіздік және мемлекеттік басқару салаларында шешімдер енгізуге, сенімге негізделген бәсекеге қабілетті цифрлық нарықты қалыптастыруға ықпал етеді.