Конституциялық Сот азаматқа құқықтық айырмашылықтың негізі ретінде объективті өлшемшарттардың жол берілу шарттарын түсіндірді
Телеграмм КС - https://t.me/consot_kz
Қазақстан Республикасының Конституциялық Соты Әлеуметтік кодекстің 212-бабы 1-тармағының 3) тармақшасының Қазақстан Республикасы Конституциясының 14-бабы 2-тармағына сәйкестігін тексеру туралы өтінішті конституциялық іс жүргізуге қабылдаудан бас тартты.
Өтініш иесінің 17 жыл ішінде әскери қызмет өткергеніне және 20 жылдан астам еңбек сіңірген жылдарына қарамастан, уәкілетті органның еңбек сіңірген жылдары үшін зейнетақы төлемдерін тағайындаудан бас тартуымен келіспеуі өтініш беруге негіз болды. Шын мәнінде, жұмыстан босату кезінде өтініш беруші еңбек сіңірген жылдары үшін арнайы зейнетақы төлемін алу үшін тиісті Кодексте белгіленген 25 жылдық өтілге жете алмады.
Өтініш берушінің пікірінше, белгіленген өлшемшарттар оның заң мен сот алдындағы теңдік құқығын бұзады, сондай-ақ көзделген әлеуметтік құқықтардан айырады. Конституциялық Сот ұсынылған материалдарды қарап, Конституцияның 14-бабында бекітілген теңдік қағидаты ақылға қонымды және объективті өлшемшарттар болған кезде құқықтар мен міндеттердегі айырмашылықтарды белгілеу мүмкіндігін жоққа шығармайтынын атап өтті. Құқықтық реттеудегі, атап айтқанда, әлеуметтік төлемдерді тағайындау саласындағы айырмашылық, егер ол дәйекті түрде қолданылса және заңды мақсатқа қызмет етсе, рұқсат етіледі.
Конституциялық Сот заң шығарушы әр түрлі санаттағы азаматтар үшін қызмет ету мерзіміне, орындалатын міндеттердің сипатына, жұмыстан босату шарттарына және басқа жағдайларға байланысты зейнетақы төлемдерін тағайындаудың сараланған шарттарын енгізуге құқылы екенін атап өтті. Дауланып отырған норма өтініш берушіге жасын немесе мүгедектігін қоса алғанда, өзге негіздер бойынша зейнетақы құқықтарын іске асыруға кедергі келтірмейді.
Бұл жағдайда өтініш берушінің қызмет ұзақтығы бойынша Кодексте белгіленген өлшемдерге сәйкес келмеуіне байланысты еңбек сіңірген жылдары үшін зейнетақы төлемдерін тағайындаудан бас тартылды, бұл заңды күшіне енген соттардың шешімдерімен расталады.
Конституциялық Сот дауланып отырған норма теңдіктің конституциялық қағидатын бұзбайды деген қорытындыға келді, өйткені объективті өлшемшарттар қызмет ұзақтығы негізінде қолданылады және кемсітушілік сипатта болмайды.
«Қазақстан Республикасының Конституциялық Соты туралы» Конституциялық заңға сәйкес өтініш жол берілу шарттарына сәйкес келмейді деп танылды және оны конституциялық іс жүргізуге қабылдаудан бас тартылды.