Қостанай облысы әкімдігінде ауыл шаруашылығы басқармасының алқа отырысы өтті. Оған облыс әкімі Қумар Ақсақалов қатысты. Жиын барысында агроөнеркәсіп кешенінің (АӨК) өткен жылғы жұмысының қорытындылары талқыланып, саланың одан әрі дамуының перспективалары анықталды.
Мемлекет басшысының тапсырмаларын орындау
Қазақстан Республикасының Президенті Қасым-Жомарт Тоқаев ауыл шаруашылығы қызметкерлерінің алғашқы форумында агроөнеркәсіп кешенін дамытудың негізгі бағыттарын айқындап, пайдалы дақылдарды өсіру, шикізатты сақтау және терең өңдеу, сондай-ақ экспортты кеңейту қажеттігін атап өтті. Мемлекет басшысы биылғы егіс жұмыстарына 700 млрд теңге көлемінде жеңілдетілген несие бөлу туралы тапсырма берді. Сонымен қатар, 2024 жылы АӨК-ті мемлекеттік қолдау көлемі екі есе ұлғайтылды.
2023 жылы Қостанай облысында ауыл шаруашылығын дамытуға 175 млрд теңге бөлінді, бұл 2022 жылғы көрсеткіштен 65 пайызға көп. Аграрларды қолдаудың маңызды құралы – «Кең Дала 2» жеңілдетілген несие бағдарламасы, ол 5 пайыз жылдық мөлшерлемемен қолжетімді несиелер ұсынады. Сондай-ақ, «Даму» қоры арқылы несие сомасының 85 пайызына дейін кепілдік беріледі.
Өндірісті әртараптандыру – тұрақты дамудың негізі
Облыс әкімі ауыл шаруашылығы өндірісін әртараптандырудың маңыздылығын атап өтті. Оның айтуынша, шаруашылықтардың тұрақтылығы тек өсімдік шаруашылығына ғана емес, сонымен қатар мал шаруашылығын дамытуға да байланысты.
Қазіргі уақытта облыста ет және сүт өнімдерінің едәуір бөлігі сырттан әкелінеді. 2023 жылы өңірге 8,5 мың тонна ет және 3,6 мың тонна сүт пен сүт өнімдері импортталды. Аграршылардың негізгі міндеті – өңірдің азық-түлік қауіпсіздігін қамтамасыз ету үшін өз өндірісін дамыту.
Мал шаруашылығын дамыту мақсатында облыста сүт-тауарлы фермалардың құрылысы белсенді жүргізілуде. 2028 жылға дейін 30 жаңа МТФ іске қосылады, бұл сүт өндірісін арттырып, импортқа тәуелділікті азайтады. Мысалы, «Милх» ЖШС жаңа зауыты жылына 91 мың тонна сүт қажет етеді, оны қамтамасыз ету үшін шамамен 20 жаңа ферма қажет.
Жерді ұтымды пайдалану және тыңайтқыш енгізу
Жер ресурстарын тиімді пайдалану – ауыл шаруашылығының табысты дамуының маңызды факторы. Кумар Аксакалов ауыл шаруашылығының «тек егу және жинау» қағидаты бойынша жұмыс істеуі дұрыс емес екенін атап өтті. Өнімділік пен рентабельділікті арттыру үшін минералды тыңайтқыштарды белсендірек қолдану қажет.
2024 жылы облыста 337 мың тонна тыңайтқыш енгізу жоспарланған, оның 150 мың тоннасын егіс жұмыстары басталғанға дейін сатып алу қажет.
Ерекше назар «КазАзот» және «Казфосфат» қазақстандық тыңайтқыш өндірушілерімен ұзақ мерзімді келісімшарттар жасауға аударылады. «Кең Дала 2» бағдарламасы аясындағы жеңілдетілген несиелер бірінші кезекте осы кәсіпорындар алдындағы өткен жылдың қарыздарын өтеуге бағытталуы тиіс.
Ауыл шаруашылығы тауар өндірушілерінің әлеуметтік жауапкершілігі
Ауылдық аумақтарды дамыту – мемлекеттік саясаттың басым бағыттарының бірі. Облыс әкімі әрбір кәсіпкер өзінің әлеуметтік жауапкершілігін сезініп, ауыл тұрғындары үшін қолайлы жағдай жасауы тиіс екенін атап өтті.
2023 жылы Қостанай облысында 70-тен астам ауылға кіреберіс жолдар жөнделді, 108 ауылда 371 көше жаңартылды.
2024 жылы 80 ауылға кіреберіс жолдарды қалпына келтіру, 103 ауылда 382 көшені жөндеу жоспарланған.
Сумен жабдықтау мәселесі де ерекше назарда. 2023 жылы 15 ауыл орталықтандырылған сумен жабдықтауға қосылды, 41 елді мекенде су тазарту блок-модульдері орнатылды.
2024 жылы бұл бағдарлама жалғасады – 39 жаңа жоба іске қосылып, оған шамамен 12 млрд теңге бөлінеді.
Ауылдарды абаттандыруға ауыл шаруашылығы тауар өндірушілері де үлес қосуы тиіс. «Таза Қазақстан» бағдарламасы аясында 2023 жылы 354 рұқсатсыз қоқыс орны жойылып, 327 саябақ пен сквер абаттандырылды, 201 мың тоннадан астам қоқыс шығарылды. Бұл жұмыстар 2024 жылы да жалғасады.
Облыс әкімі аграршыларды еңбеккерлердің жұмыс жағдайына және ауылдарды абаттандыруға көбірек көңіл бөлуге шақырды. Мемлекет тиімді жұмыс істеп, өз жерлестерінің жағдайын жақсартатын кәсіпкерлерге әрдайым қолдау көрсетуге дайын.
Қорытынды
Қостанай облысының ауыл шаруашылығы басқармасының алқа отырысы өңірдің агроөнеркәсіп кешенін дамытудың маңызды мәселелерін талқылауға арналған алаң болды. Мемлекеттік қолдау көлемі ұлғаюда, бірақ негізгі міндет – ресурстарды ұтымды пайдалану, өндірісті әртараптандыру және ауыл шаруашылығы кәсіпорындарының тиімділігін арттыру.
«Бізде ауыл шаруашылығын дамыту үшін барлық қажетті ресурстар мен мүмкіндіктер бар. Сондықтан қазір басты міндет – жұмыс істеп, барлық белгіленген жоспарларды жүзеге асыру», – деп түйіндеді Қумар Ақсақалов.