АПВ қарсы егу: аңыздар, фактілер мен шындық.
Соңғы жылдары біздің еліміз халықтың денсаулығын жақсарту үшін белсенді түрде жұмыс істейді және таралуы бойынша елімізде әйелдер арасында екінші орын алатын және жатыр мойны обырының (ЖМО) негізгі қоздырғышы болып табылатын, адам папилломасы вирусына қарсы вакциналау (АПВ) негізгі бағыттарының бірі болып табылды.
Медициналық мамандардың айтуынша, 11-13 жастағы қыздарды вакцинациялаудың басталуы бұл аурумен күресте маңызды қадам болып табылады, себебі Қазақстанда жыл сайын жатыр мойны обырының (ЖМО) ауруларының саны артып келеді, біздің ауданымыз да ерекшелік емес. Республикада жыл сайын 2000-нан астам жаңа ауру жағдайы тіркеледі, ал осы аурудан шамамен 600 әйел қайтыс болады. Жатыр мойны обырын АПВ-ға қарсы вакцинациялау және тұрақты скринингтік тексерістер арқылы алдын алуға болады. Зерттеулер вакцинацияның жыныстық қатынасқа дейін жүргізілген жағдайда ЖМО-ның 90% жағдайын алдын алуға мүмкіндік беретінін көрсетеді. Қыздарды АПВ-ға қарсы жаппай вакцинациялау Қазақстандағы аурушаңдықтың айтарлықтай төмендеуіне әкеледі деп күтілуде, сонымен қатар, бұл жастар мен олардың ата-аналары арасында репродуктивті денсаулық туралы ақпараттандыру деңгейін арттыруға көмектеседі. Вакцинация тек жеке адамдарды қорғап қана қоймай, сонымен қатар, ұжымдық иммунитет қалыптастырып, қоғамда вирустың таралуын азайтуға ықпал етеді.
АПВ тақырыбы айналасында көптеген мифтер мен дезинформациялар бар, олар ата-аналарды шатастырады. Кейбір ата-аналар АПВ мәселесінің ауырлығын түсінбейді немесе вакцинацияның олардың қыздары үшін соншалықты маңызды емес екенін ойлайды, себебі отбасында ауру тарихы жоқ. Бұл жұқтыру қаупін төмендетуге әкеледі.
АПВ тақырыбы айналасында ата-аналарды адастыратын көптеген мифтер мен дезинформациялар бар. Кейбір ата-аналар АПВ мәселесінің ауырлығын түсінбейді немесе вакцинацияның олардың қыздары үшін соншалықты маңызды емес деп есептейді, өйткені отбасында ауру тарихы жоқ. Бұл инфекцияға шалдығу қауіпін бағаламауға әкеледі.
Шын мәнінде, ата-аналардың бұл вакцинацияға қатысты күмәндары болмауы тиіс. Заманауи АПВ вакциналары көптеген клиникалық сынақтардан өтті және қауіпсіз әрі тиімді деп танылды. АПВ вакцинациясы әйелдің репродуктивті функциясына ешқандай әсер етпейді, бұл көптеген дамыған елдерде жүргізілген көпжылдық зерттеулермен дәлелденген. Вакцина құрамында рак тудыратын тірі вирустар жоқ, ол организмге енгенде иммунитетті белсендіретін вирус белоктарының бөліктерін қамтиды, ал иммунитет сәйкесінше АПВ-мен күресуге бағытталған антиденелерді шығарады. Бұл бүгінгі күні жатыр мойны обырының алдын алудың жалғыз мүмкіндігі.
Кейбір ата-аналар мұны түсінеді, ал кейбіреулерге дұрыс шешім қабылдау үшін уақыт қажет. Балаларды вакцинациялау мәселесі қоғамда әрқашан өткір қабылданады, мұндай мәселелерде ақпаратты әртүрлі жағынан мұқият тексеру қажет. Бірақ соңғы сөз әрқашан ата-анада, ол өз балаларының жарқын болашағы үшін жауапкершілікті көтереді. Заманауи қоғамда дені сау ұрпақты тәрбиелеу әртүрлі сенімдер мен ересек адамдардың шектеулі көзқарастарынан жоғары тұруы тиіс.
2025 жылдың 17 наурызына дейін Қостанай облысында АПВ-ға қарсы вакцинаның бірінші дозасымен 2582 қыз вакцинацияланды, олардың ішінде 11 жастағы қыздар - 1179. Қамту көрсеткіші (тиісті 11 жастағы қыздардың жалпы санының 90% -ы) 22,6% құрады. Қосымша иммунизация шеңберінде 12-13 жастағы 1403 қыз вакцинацияланды, қамту көрсеткіші (тиісті 12-13 жастағы қыздардың жалпы санының шамамен 50% -ы) 24,1% құрады.
Ата-аналарға бірінші дозаны алған қыздарға екінші дозаны енгізу қажеттілігін ескертеміз. Сәуір айының басынан бастап (6 айлық аралықты сақтай отырып) вакцинация медициналық ұйымдарға бекітілген жерлерде, сондай-ақ мектептердің медициналық пункттерінде жүргізіледі.
«Федоров аудандық санитарлық-
эпидемиологиялық бақылау басқармасы» РММ