Кәсіптік ауру - жұмыскердің өз еңбек (қызметтік) міндеттерін орындауына байланысты оған зиянды өндірістік факторлардың әсер етуінен туындаған жіті немесе созылмалы ауру. Өндірістік факторларға ұшыраған кезде кәсіби аурудың негізгі себептері:
- технологиялық процестердің, жабдықтардың жетілмегендігі;
- жұмыс жағдайларының жетілмегендігі;
- жеке қорғаныс құралдарын қолданбау, болмауы немесе жетілмеуі;
- қауіпсіздік техникасы мен өндірістік санитария қағидаларын бұзу;
- технологиялық регламенттен ауытқу;
— төтенше жағдайлар
Ауруларды ерте анықтау мақсатында қызметкерлерге алдын ала және мерзімді медициналық тексерулер (тексерулер) жүргізу кәсіптік аурулардың алдын алу жөніндегі негізгі іс-шаралардың бірі болып табылады.
Міндетті мерзімдік медициналық қарап-тексерулер (бұдан әрі – мерзімдік қарап-тексеру) жұмыс істейтіндердің денсаулық жағдайын динамикалық бақылауды қамтамасыз ету, аурулардың бастапқы белгілерін уақтылы анықтау, жалпы, кәсіптік аурулардың алдын алу және инфекциялық және паразиттік ауруларды таратпау мақсатында жүргізіледі.
Мерзімдік тексеріп-қарауларды өткізу кезеңділігі:
1) жыл сайынғы мерзімдік қарап-тексеру – жылына 1 рет;
2) ауысым алдындағы медициналық куәландыру – жұмыс ауысымы басталардан 1 сағат ішінде;
3) рейс алдындағы және рейстен кейінгі медициналық қарап-тексеру – рейс басталардан 30 минут ішінде және рейс аяқталғаннан кейін 30 минут ішінде.