Президент Жолдауы 2024: "Таза Қазақстан" экологиялық қозғалысы 10,4 млн-нан астам адамды біріктірді.

Мемлекет Басшысы Қасым-Жомарт Тоқаевтың бастамасымен елімізде "Таза Қазақстан" ауқымды республикалық экологиялық акциясы өткізілуде. Бұл бастаманың мақсаты елдегі экологиялық жағдайды жақсарту ғана емес, сонымен қатар азаматтардың экологиялық жауапты ойлауын қалыптастыру, ақыл мен ойдың тазалығын сақтау, патриотизм, табиғатқа ұқыпты қарау мәдениетін дамыту, сондай-ақ халықтың қоршаған ортаны қорғау мәселелеріне қатысуын жандандыру болып табылады, деп хабарлайды Primeminister.kz.
Қазақстандағы экологиялық қозғалыс қоғамдық өмірдің барған сайын саналы бөлігіне айналуда. Қазақстандықтардың көбі өз аулаларын, көшелерін, саябақтарын таза ұстайды, ағаш отырғызуға, сенбіліктерге және экология мен өмір сапасын жақсартуға бағытталған басқа да іс-шараларға белсенді қатысады. Бастама басталғаннан бері экологиялық акцияларға 10,4 миллионнан астам адам қатысты.

Мемлекеттік шаралар және заңнамалық өзгерістер

Қоғамдық бастамалармен қатар, Үкімет Президенттің "әділ Қазақстан: Заң және тәртіп, экономикалық өсу, қоғамдық оптимизм" Жолдауын және Мемлекет басшысының өзге де тапсырмаларын іске асыру шеңберінде экологиялық саясатты жаңғырту бойынша ауқымды жұмыс жүргізуде. Негізгі бағыттардың бірі экологиялық бақылауды цифрландыру, озық табиғат қорғау технологияларын енгізу, сондай-ақ қоршаған ортаны қорғау мәселелерін реттейтін нормативтік-құқықтық базаны жаңарту болды.

Президент Қасым-Жомарт Тоқаевтың тапсырмасын орындау мақсатында 2024 жылдың қазан айында "Таза Қазақстан" экологиялық мәдениетін дамытудың 2024-2029 жылдарға арналған тұжырымдамасын бекіткен Үкіметтің Қаулысы қабылданды. Бұл құжат қоғамдағы экологиялық құндылықтарды қалыптастыру саласындағы мемлекеттік саясаттың стратегиялық бағытын анықтайды.

"Таза Қазақстан" тұжырымдамасының негізгі бағыттары

Тұжырымдама экологиялық мәдениетті қалыптастырудың кешенді тәсіліне бағытталған. Негізгі бағыттар арасында:

экологиялық ойлау мен халықтың мінез-құлқын дамыту;

экологиялық жауапты өмір салтын ынталандыру жүйесін құру;

экологиялық білім және білім беру;

экология мәселелерін кеңінен ақпараттық қамту.

"Тұжырымдама азаматтардың табиғатқа деген құрметін қалыптастыруға, қоршаған ортаны қорғаудың маңыздылығын түсінуге және экологиялық проблемаларды шешуге белсенді қатысуға бағытталған", - деп атап өтті ҚР Экология және табиғи ресурстар министрілан Нысанбаев

Бизнес пен ірі кәсіпорындардың рөліне ерекше назар аударылады-олар табиғатты қорғау бастамаларын жүзеге асырудағы маңызды серіктестер ретінде қарастырылады. Қазақстандағы көптеген компаниялар қазірдің өзінде "Таза Қазақстан" қамқорлығындағы іс-шараларға қатысуда, тұрақты технологияларды енгізуде және өздерінің қатысатын өңірлерінде экожобаларды қолдауда.

Тұжырымдаманы іске асыру үшін аумақтарды көгалдандыру, эковолонтерлік қозғалысты дамыту, экологиялық конкурстар өткізу және орнықты даму мәселелері бойынша халықпен белсенді жұмыс істеу жөніндегі нақты іс-шараларды қамтитын іс-қимыл жоспары әзірленді. Сонымен қатар, жергілікті атқарушы органдар өңірлік жоспарларды бекітті, бұл бастаманы еліміздің әрбір өңірінің ерекшеліктеріне бейімдеуге мүмкіндік береді.

Ауқымды қатысу және аймақтық акциялар

2025 жылдың басынан бері "Таза Қазақстан" республикалық бастамасы аясында бүкіл ел бойынша 767-ден астам іс-шара өткізілді. Олардың ішінде дәстүрге айналған белгілі экологиялық акциялар бар:

"Таза кәсіпкер-таза аймақ" - таза аймақ үшін таза өндіріс,

"Киелі мекен" – табиғи және қасиетті жерлерді қорғау,

"Таза өлке" - аумақтарды жалпы тазарту,

"Мөлдір бұлақ" - бұлақтар мен су айдындарының тазалығын сақтау.

Бұл акциялардың әрқайсысы қоршаған ортаны жақсартуға үлес қосады және қоғамның әртүрлі топтарының: азаматтардың, Бизнестің, студенттердің, мектеп оқушыларының және билік өкілдерінің күш-жігерін біріктіреді.

Қалдықтарды басқару: мәселеден шешімге дейін

Мемлекет басшысы "Әділ Қазақстан: Заң және тәртіп, экономикалық өсу, қоғамдық оптимизм" Жолдауында бірнеше айдың ішінде "Таза Қазақстан" акциясы аясында жүздеген мың аулада тәртіп орнатылып, миллиондаған тонна қоқыс жиналғанын атап өтті. Осындай бастамалардың арқасында елде жаңа мәдениет, жаңа қоғамдық этика тамыр жайып келеді. Осындай істер арқылы ұлтымыздың жаңа сапасы қалыптасуда.

"Таза Қазақстан" тұжырымдамасының негізгі бағыттарының бірі қалдықтармен жауапты жұмыс істеу болып табылады. Ресми деректер бойынша, Қазақстанда жыл сайын 4,5 млн тоннадан астам коммуналдық қалдықтар түзіледі. Бұл ретте 2024 жылы қайта өңдеу деңгейі 25,8% -. құрады, бұл инфрақұрылымды дамыту және халықты ақпараттандыру бойынша одан әрі күш-жігерді талап етеді.

Осы мақсатта ел қалаларында қайта өңделетін шикізатты қабылдайтын және азаматтарды тапсырылған пластик пен алюминий үшін бонустармен көтермелейтін экобокстар мен фандоматтар белсенді енгізілуде. Қазірдің өзінде жеке бизнес Астана, Алматы, Ақтөбе және Өскемен сияқты ірі қалаларда 100-ден астам фандомат орнатты.

"Сонымен қатар, тамыз айының соңына дейін пилоттық жоба аясында Астана мен Жезқазғанның 129 мектебінде қоқысты бөлек жинауға арналған 1 мыңнан астам экобокс пайда болады", - деп толықтырды Еран Нысанбаев.

Министр мұндай шаралар полигондарға жіберілетін қалдықтардың көлемін азайтуға және сонымен бірге өскелең ұрпақтың экологиялық санасын дамытуға мүмкіндік беретінін атап өтті.

Жасыл экономика және табиғатты қалпына келтіру

Мемлекет басшысы "Әділ Қазақстан: Заң және тәртіп, экономикалық өсу, қоғамдық оптимизм" Жолдауында орман алқаптарын ұлғайту идеясы шын мәнінде халықтық болуы тиіс екенін атап өтті. "Таза Қазақстан" бастамасы аясында елді ауқымды көгалдандыру және орман жамылғысының ауданын ұлғайту жалғасуда.

"Мемлекеттік орман қоры аумағында 1,3 млрд — тан астам көшет отырғызылды, оның ішінде Арал теңізінің құрғаған түбіне сексеуілдің 48,7 млн дана көшеті отырғызылды", - деді Еран Нысанбаев.

Орман шаруашылығын орнықты дамыту үшін Қазалы қаласында орман питомнигінің құрылысы аяқталды, оның қуаттылығы жылына 3 млн көшет және 33 га аумақты алып жатыр.

Ағымдағы жылы ауданы 15 га жаңа питомник құру және аралдың құрғатылған түбінде Ұңғымаларды бұрғылау бойынша жобалық жұмыстар жүргізілуде. Сондай-ақ, қызметкерлердің тұруы мен жұмысы үшін контейнерлер (Модульдер) жеткізіледі.

Экологияға көмектесетін сандық құралдар

Президенттің "әділ Қазақстан: Заң және тәртіп, экономикалық өсу, қоғамдық оптимизм" Жолдауын және Мемлекет басшысының өзге де тапсырмаларын іске асыру шеңберінде республикада тіршілік әрекетінің барлық салаларын цифрландыру бойынша жұмыстар белсенді жүргізілуде.

Қазіргі заманғы технологиялар экологиялық сын-қатерлерге жедел ден қою үшін де белсенді қолданылады. 2024 жылдан бастап Қазақстанда @TazaQazBot телеграм-боты жұмыс істейді, оның көмегімен азаматтар өз елді мекендерінде экология және абаттандыру саласындағы проблемалар туралы хабарлай алады.

Платформа жұмысының арқасында:

2025 жылдың басынан бастап порталға 16,5 мың өтінім келіп түсті;

оның ішінде 15 мыңнан астам өтініш орындалды;

өтініштердің ең көп тараған тақырыптары: аумақтарды жинау (4 965 хабарлама), қоқыстарды шығару (1181 өтінім), тротуарларды күтіп ұстау және көшелерді абаттандыру (1 232 хабарлама).

Пайдаланушыларға ыңғайлы болу үшін бот өтініштерді 21 санат бойынша бөледі, сондай-ақ сұрауларды автоматты түрде тиісті қызметтерге жібереді. Бұл проблемаларды жою процесін жеделдетуге және биліктің халықпен өзара іс-қимылының ашықтығын арттыруға мүмкіндік береді.

Таза ел-ортақ іс

"Таза Қазақстан" экологиялық бастамасы басталғаннан бері республика бойынша 1,1 мыңға жуық экологиялық акция өткізілді, оған 10,4 млн-нан астам адам, оның ішінде 586 мың ерікті қатысты.

"Жалпы күш — жігермен 1,6 млн тоннадан астам қалдық жиналып, 859 мың гектар аумақ тазартылды", - деп нақтылады Еран Нысанбаев.

Бүгінгі таңда "Таза Қазақстан" бастамасы жүйелі тәсіл, саяси ерік-жігер мен азаматтардың белсенді қатысуы нақты нәтиже бере алатынын көрсетеді деп сеніммен айтуға болады. Ел тұрақты экологиялық даму бағытында қозғалады, бұл ретте әрбір тұрғынның қоршаған орта үшін жауапкершілік мәдениетін қалыптастыру үшін берік негіз жасайды.

Экологиялық қозғалысқа кез келген адам қосыла алады: сенбіліктерге қатысу, қоқыстарды сұрыптау, ағаш отырғызу, балаларды экологиялық әдеттерге үйрету – мұның бәрі Қазақстанның таза, қауіпсіз және жасыл болашағына қосқан үлесі.