Тұқымның фитоанализі-сау егіннің кепілі.
Бидай біздің заманымызда үлкен құндылық болып табылады, ол алғашқы өсірілген өсімдіктердің біріне жатады және бүкіл планетаның халқы үшін негізгі азық-түлік дақылы ретінде қызмет етеді. Дәнді дақылдардың тұқымдары көптеген қоздырғыштардың сақталу көзі болып табылады, өйткені олар ақуыздарға, минералдарға бай және патогендік саңырауқұлақтар мен бактериялардың тіршілік әрекеті үшін жақсы қоректік субстрат ұсынады. Ауылшаруашылық дақылдарының сынамаларының сапасын бағалау белгілі бір көрсеткішке негізделген, атап айтқанда: патогендік микрофлораның құрамын анықтау. Тұқымдарды фитосанитариялық талдау-ауыл шаруашылығы өндірісінің заманауи технологияларының міндетті және бастапқы кезеңі, тұқымдарды себуге дайындайды, бұл ауыл шаруашылығы өсімдіктерінің фитопатогендермен 70% - ға дейін ықтимал зақымдануын болжауға мүмкіндік береді және сол арқылы олардың өнімділігі мен өсірілген өнімнің сапасын сақтауға мүмкіндік береді.
Тұқым материалында сақталатын ауру қоздырғыштары егіннің көп жоғалуына және астық сапасының төмендеуіне әкеледі. Фузариум-гельминтоспорозды тамыр шірігі, альтернариоз, бактериоз астықтың өзіне де, өсімдіктің тамыр жүйесіне де әсер етеді және бұл дақылдардың жұқаруына әкеледі. Талдау қыста зертханалық жағдайда жүргізіледі. Дәндердің белгілі бір саны дымқыл ортаға Петри табақтарына (пішіні ұқсас, бірақ диаметрі сәл үлкенірек мөлдір қақпақпен жабылған төмен жалпақ цилиндр түріндегі мөлдір контейнер) сүзгі қағазына орналастырылады. 20 градус температурада термостатта жеті күн сақталады. Осы кезеңде қараңғыда өсімдіктер және, тиісінше, астық бетінде орналасқан микрофлора оянады. Әрбір дәнді талдағаннан кейін біз тұқымдардың белгілі бір партиясын қандай химиялық препаратпен өңдеу керек екендігі туралы қорытынды береміз. Тұқымның фитоанализі жыл сайын қажет. Фитоэкспертизаның деректері мүлдем басқаша. Мұның бәрі вегетациялық кезеңдегі және егін жинау кезіндегі ауа-райына байланысты. Мысалы, фузариум ылғалды ортада дамиды, егер жыл жаңбырлы болса, астық піспеген, сақтау кезінде қарқынды тыныс алады. Гельминтоспориозбен тұқым ауруы үшін де өз шарттары бар. Егер материал басқа климаттық жағдайлары бар аймақтардан әкелінсе, онда фитоэкспертизаның нәтижелері әр түрлі болады.
ҚР АШМ АӨК МИК "Республикалық фитосанитариялық диагностика және болжамдар әдістемелік орталығы" РММ Науырзым аудандық филиалы тауар ауыл шаруашылығы өндірушілерімен және шаруа қожалықтарының басшыларымен бірлесіп жұмыс істейді. Филиал мамандары тұқым материалын фитопатологиялық талдау бойынша жұмыс жүргізуде. Жүргізілген талдау нәтижелерін және тұқымдарды себу алдындағы өңдеу бойынша ұсынымдарды бере отырып.
Бас фитопатолог Койбагорова Ж.