Тұрғын үй сұрақтары

Тұрғын үй сұрақтары

 

Мемлекеттен баспана алуға кімнің құқығы бар?

- Ұлы Отан соғысының ардагерлері;

- жетім балалар, ата-анасының қамқорлығынсыз қалған балалар;

- «Алтын алқа», «Күміс алқа» алқаларымен марапатталған немесе бұрын «Батыр ана» атағын алған көп балалы аналар, сондай-ақ 1 және 2-дәрежелі «Ана даңқы» ордендерімен марапатталғандар, көп балалы аналар.

- халықтың әлеуметтік осал топтары

- мемлекеттік қызметшілер, бюджеттік ұйымдардың қызметкерлері, әскери қызметшілер, ғарышкерлікке кандидаттар, ғарышкерлер, арнаулы мемлекеттік органдардың қызметкерлері және мемлекеттік сайланбалы лауазымдарды атқаратын адамдар;

- Қазақстан Республикасының заңнамасында белгiленген тәртiппен жалғыз тұрғын үйi апатты тұрғын үй деп танылған Қазақстан Республикасының азаматтары.

Халықтың әлеуметтік осал топтарына кімдер жатады?

1) Ұлы Отан соғысының ардагерлері;

1-1) Ұлы Отан соғысы ардагерлеріне тең жәрдемақылар алуға құқығы бар ардагерлер;

1-2) басқа мемлекеттердің аумағындағы соғыс қимылдарының ардагерлері;

2) 1 және 2 топтағы мүгедектер;

3) мүгедек балалары бар немесе тәрбиелеп отырған отбасылар;

4) Қазақстан Республикасының Үкіметі бекітетін аурулардың тізбесінде санамаланған кейбір созылмалы аурулардың ауыр түрлерімен ауыратын адамдар;

5) жасы бойынша зейнеткерлер;

6) кәмелетке толғанға дейін ата-анасынан айырылған, жиырма тоғыз жасқа толмаған жетім балалар мен ата-анасының қамқорлығынсыз қалған балалар. Мұндай адамдар әскери қызметке шақырылған кезде олардың жасы олардың мiндеттi әскери қызмет өткеру уақытына ұзартылады;

7) қандасы;

8) экологиялық зілзалалар, табиғи және техногендік сипаттағы төтенше жағдайлар салдарынан тұрғын үйлерінен айырылған адамдар;

9) «Алтын алқа», «Күміс алқа» алқаларымен марапатталған немесе бұрын «Батыр ана» атағын алған көп балалы аналар, сондай-ақ 1 және 2 дәрежелі «Ана даңқы» ордендерімен марапатталғандар, көп балалы аналар;

10) мемлекеттiк немесе қоғамдық мiндеттерiн, әскери қызметiн орындау кезiнде, ғарыш кеңiстiгiне ұшуға дайындық немесе оны орындау кезiнде, адам өмiрiн құтқару кезiнде, құқықтық тәртiптi сақтау кезiнде қаза тапқан (қайтыс болған) адамдардың отбасылары;

11) толық емес отбасылар.

Тұрғын үй кезегіне тұру үшін уақытша тіркеу куәлігі жарамды ма?

Жоқ. Қазақстан Республикасының азаматтарын республикалық маңызы бар қалаларда немесе астанада тіркеу үшін кемінде үш жыл тұрақты тұру қажет. Осылайша, уақытша тіркеуде тұрған азаматтар баспана кезегіне құжат тапсыра алмайды.

Тұрғын үй кезегіне тұру үшін құжаттарды қайда тапсыруым керек?

Коммуналдық тұрғын үй қорынан тұрғын үйге мұқтаждарды тіркеуге өтініштер kezekte.kz порталы арқылы тек электронды түрде қабылданады.

Жеңілдікті шаршы метрлер қалай беріледі?

«Тұрғын үй қатынастары туралы» Заңның № 67, 74, 80-баптарының ережелеріне сәйкес коммуналдық тұрғын үй қорынан тұрғын үй осы елді мекенде тұрақты тұратын мұқтаж Қазақстан Республикасының азаматтарына барлық қажетті құжаттарды қоса бере отырып, өтініш берген кезден бастап тізімдерде белгіленген кезектілік тәртібімен беріледі.

Кімнің тегін жекешелендіруге құқығы бар?

«Тұрғын үй қатынастары туралы» Заңның 13-бабының 8-тармағына сәйкес мемлекеттік тұрғын үй қорынан өздері алып жатқан тұрғын үйді өтеусіз меншікке алуға мына тұлғалар құқылы:

1) Ұлы Отан соғысының ардагерлері. Тұрғын үймен қамтамасыз етілген Ұлы Отан соғысының ардагері қайтыс болған жағдайда оны өтеусіз алу құқығы оның отбасы мүшелеріне өтеді;

2) 1 және 2 топтағы мүгедектер;

3) Чернобыль атом электр станциясындағы апаттың, азаматтық немесе әскери мақсаттағы объектілердегі өзге де радиациялық апаттар мен авариялардың зардаптарын жоюға қатысқан, сондай-ақ ядролық сынақтар мен оқу-жаттығуларға тікелей қатысқан адамдар;

4) Семей ядролық сынақ полигонындағы ядролық сынақтардың салдарынан зардап шеккен Қазақстан Республикасының азаматтары;

5) бұрынғы Кеңестiк Социалистiк Республикалар Одағын қорғау кезiнде, басқа да мерзiмдерде әскери қызметтiң басқа мiндеттерiн орындау кезiнде алған жарақаты, контузиясы немесе зақымдануы салдарынан не майданда болуына байланысты ауруға шалдығуы, сондай-ақ Ауғанстанда немесе әскери iс-қимылдар жүргiзiлген басқа мемлекеттерде қызмет өткеруi салдарынан мүгедек болған әскери қызметшiлер;

6) Арал өңіріндегі экологиялық зілзала салдарынан зардап шеккен Қазақстан Республикасының азаматтары;

7) терiс себептермен қызметтен босатылған әскери қызметшiлер мен қызметкерлердi қоспағанда, әскери қызметшiлер, сондай-ақ күнтiзбелiк есепте жиырма және одан да көп жыл еңбек өтiлi бар арнаулы мемлекеттiк органдардың қызметкерлерi;

7-1) "Қазақстан Республикасының арнаулы мемлекеттік органдары туралы" Қазақстан Республикасының Заңында көзделген жағдайларды қоспағанда, арнаулы мемлекеттік органдарда қызмет өткеру кезінде қайтыс болған (қайтыс болған) арнаулы мемлекеттік орган қызметкерінің немесе әскери қызметшінің отбасы мүшелеріне, әскери қызмет өткеру кезінде қайтыс болған (қайтыс болған) әскери қызметшінің отбасы мүшелеріне, сондай-ақ қызмет өткеру мерзіміне қарамастан, ішкі істер органының қызметкері (қайтыс болған) отбасы мүшелері; қайтыс болғанның (қайтыс болған) еңбек өтіліне қарамастан ішкі істер органдарына қызмет ету;

8) ғарышкерлікке кандидаттар, ғарышкерлер. Тұрғын үймен қамтамасыз етілген ғарышкерлікке кандидат немесе ғарышкер қайтыс болған жағдайда, оны өтеусіз алу құқығы қайтыс болған адамның мұрагерлеріне өтеді;

9) саяси қуғын-сүргін құрбандарына, сондай-ақ саяси қуғын-сүргінге ұшыраған, «Жаппай саяси қуғын-сүргін құрбандарын ақтау туралы» Қазақстан Республикасының Заңына сәйкес ақталған мүгедек немесе зейнеткерлер болып табылатын адамдар;

10) теріс себептер бойынша жұмыстан босатылғандарды, сондай-ақ күнтізбелік есепте он және одан да көп жыл еңбек өтілі бар және мүгедек балаларды асырап отырған қызметкерлерді қоспағанда, күнтізбелік есепте жиырма және одан да көп жыл қызмет өтілі бар ішкі істер органдарының қызметкерлеріне және қызметтен босатылған және күнтізбелік есепте жиырма және одан да көп жұмыс өтілі бар қызметкерлерге. Берілген қызметтік тұрғын үйді жекешелендіруге құқығы бар ішкі істер органдарының зейнеткері қайтыс болған жағдайда, жекешелендіру құқығы қайтыс болған (қайтыс болған) адамның отбасы мүшелеріне өтеді.

 

Қандай жағдайларда тұрғын үй кезегінен шығаруға болады?

- мемлекеттiк тұрғын үй қорынан тұрғын үй немесе жеке тұрғын үй қорынан жергiлiктi атқарушы орган жалдаған тұрғын үй беру үшiн негiздер жойылған жағдайда;

- басқа елді мекенге тұрақты тұруға көшу немесе мемлекеттік кәсіпорындағы немесе мемлекеттік мекемедегі жұмысын тоқтату;

- азаматтың мемлекеттiк тұрғын үй қорынан тұрғын үйге немесе жеке тұрғын үй қорынан жергiлiктi атқарушы орган жалдаған тұрғын үйге мұқтаждығы туралы жалған ақпарат беруi;

- жер телімін алу және өз үйінің құрылысын аяқтау немесе үй сатып алу;

- сатып алу құқығынсыз жалға берілетін тұрғын үй алу.

Тұрғын үйді жекешелендіру дегеніміз не?

Тұрғын үйді жекешелендіру деп азаматтардың Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес жүзеге асырылатын мемлекеттік тұрғын үй қорындағы тұрғын үй-жайларды сатып алуы ("Тұрғын үй қатынастары туралы" Қазақстан Республикасы Заңының 2-бабының 31) тармақшасы) түсініледі.

Сонымен қатар, аталған Заңның 2-бабының 22) тармақшасына сәйкес мемлекеттік тұрғын үй қоры дегеніміз:

- мемлекет меншігінде;

- коммуналдық тұрғын үй қорына енгізілген;

- мемлекеттік кәсіпорынның тұрғын үй қорына енгізілген;

- мемлекеттік мекеменің тұрғын үй қорына енгізілген.

Тұрғын үйді жекешелендіру үшін не істеу керек?

«Тұрғын үй қатынастары туралы» Заңның 13-бабына сәйкес тұрғын үйді қалдық құны бойынша жекешелендіру мынадай шарттарды сақтаған кезде мүмкін болады:

- тұрғын үйді жалға алушы оны жекешелендіру туралы мәлімдеген;

- жекешелендірілген тұрғын үй мемлекеттік тұрғын үй қорының құрамына кіреді;

- кәмелетке толмаған отбасы мүшелерінің құқықтарын ескере отырып, тұрғын үйді жекешелендіруге жалға алушының отбасының кәмелетке толған барлық мүшелері келісімін берді.

«Тұрғын үй қатынастары туралы» Заңның 2-бабының 6) тармақшасына сәйкес тұрғын үйді немесе оның бір бөлігін тұрақты немесе уақытша иеленуге және пайдалануға алатын тұлға, тұрғын үйді жалдау шартының тарапы жалға алушы (жалдаушы) деп түсініледі.

Халықтың әлеуметтік осал топтарына берілетін тұрғын үйлерді жекешелендіру

«Тұрғын үй қатынастары туралы» Заңның 98-бабының 1-тармағына сәйкес, халықтың әлеуметтік жағынан осал топтарына берілген коммуналдық тұрғын үй қорынан тұрғын үйді сатып алу құқығынсыз жалға берілетін тұрғын үйді қоспағанда, осы Заңда көзделген шарттарда және Қазақстан Республикасының Үкіметі айқындаған тәртіппен қалдық құны бойынша жалға алушы жекешелендіріп алуы мүмкін.

Қызметтік тұрғын үйді жекешелендіру

«Тұрғын үй қатынастары туралы» Заңның 2-бабының 20) тармақшасына сәйкес қызметтік тұрғын үй деп мемлекеттік мекеменің тұрғын үй қорынан берілетін және Қазақстан Республикасының азаматтарының еңбек қатынастарының сипатына байланысты міндеттерді орындауға, сондай-ақ Қазақстан Республикасының азаматтарын жұмысқа орналастыруға белсенді қатысу шараларына сәйкес орналастыруға арналған ерекше құқықтық режимдегі тұрғын үй түсініледі халық.

Қызметтік тұрғын үйді жекешелендіру «Тұрғын үй қатынастары туралы» Заңның 109-бабының 2-тармағының негізінде жүзеге асырылады, оған сәйкес мемлекеттік мекемелердің қызметкерлері мен судьялар мемлекеттік қызметте, бюджеттік ұйымдарда, мемлекеттік кәсіпорындарда немесе судья лауазымында (оның ішінде мемлекеттік лауазымға сайланған 10 жылдан кем емес мерзімде) жұмыс істеген жағдайда, қалдық құны бойынша алып жатқан қызметтік тұрғын үйді жекешелендіре алады.

Аталған бапта сондай-ақ мемлекеттік мекеме қызметкерлері еңбек өтіліне қарамастан, мынадай жағдайларда қызметтік тұрғын үйді қалдық құны бойынша жекешелендіруге болатын шарттарды белгілейді:

- ұйымды тарату, қызметкерлердің санын немесе штатын қысқарту;

- ары қарай жұмыс істеуге кедергі келтіретін ауруға байланысты;

- зейнетке шығуына байланысты.

Қызметтік тұрғын үймен қамтамасыз етілген қызметкер қайтыс болған жағдайда жекешелендіру құқығы қайтыс болған (қайтыс болған) адамның еңбек өтіліне қарамастан оның отбасы мүшелеріне өтеді.

Қызметтік тұрғын үйді Қазақстан Республикасының халықты жұмыспен қамту туралы заңнамасына сәйкес жұмыспен қамтуға жәрдемдесудің белсенді шараларына қатысатын азамат көрсетілген пәтерде кемінде 5 жыл тұрған жағдайда жекешелендіріп алуы мүмкін.

Қызметтік тұрғын үйге баламалы тұрғын үйді жекешелендіру

«Тұрғын үй қатынастары туралы» Заңның 101-бабының 3-тармағында мемлекеттік қызметшілер мен бюджеттік ұйымдардың, мемлекеттік кәсіпорындардың қызметкерлері, ғарышкерлікке кандидаттар, ғарышкерлер, мемлекеттік сайланбалы лауазымдарды атқаратын адамдар, егер олар мемлекеттік немесе бюджеттік ұйымдарда мемлекеттік немесе бюджеттік ұйымдарда жұмыс істеген болса, олар тұрған қызметтік тұрғын үйге теңестірілген тұрғын үйді қалдық құны бойынша жекешелендіруге құқылы сайланбалы лауазым) кемінде 10 жыл (барлығы).

Қызметтік тұрғын үйге келсек, тұрғын үйге, б

«Тұрғын үй қатынастары туралы» Заң тұрғын үйді жекешелендіруге шектеулерді белгілейді. Осылайша, Заңның 13-бабының 7-тармағына сәйкес мынадай тұрғын үйлер жекешелендіруге жатпайды:

1) олардың біреуі сатып алуды жүзеге асыруға келіспеген жағдайда, жекелеген жалдау шарттарына сәйкес бірнеше жалға алушыға жалға берілген;

1-1) сатып алу құқығынсыз жалға берілетін тұрғын үй ретінде берілген;

2) уақытша ғимараттарда;

3) белгіленген санитарлық-эпидемиологиялық және техникалық талаптарға сәйкес келмейтін;

4) одан әрі тұруға жарамсыздығына байланысты тұрғын емес үй-жайларға айналдыруға жататын;

5) әскери қалашықтардың, шекара заставаларының және басқа да жабық объектілердің аумағында орналасқан;

6) ерекше қорғалатын табиғи аумақтарда орналасқан;

7) бұзуға жататын;

8) коммуналдық тұрғын үй қорынан жалғыз тұрғын үйі Қазақстан Республикасының заңнамасында белгіленген тәртіппен апатты тұрғын үй деп танылған Қазақстан Республикасы азаматтарының пайдалануына берілген;

8-1) ротация бойынша лауазымға тағайындалған мемлекеттік қызметшілерге қызметтік міндеттерін атқару кезеңіне ведомстволық тұрғын үй қорынан берілетін;

9) «Қазақстан Республикасының арнаулы мемлекеттік органдары туралы» Қазақстан Республикасының Заңында көзделген жағдайларды қоспағанда, 2013 жылғы 1 қаңтардан бастап арнаулы мемлекеттік органдардың тұрғын үй қорынан қызметкерлерге берілген. Сондай-ақ еңбек шарты бойынша жұмыс істейтін адамдарға, студенттерге (курсанттарға, аспиранттарға) және студенттерге оқу кезеңінде берілетін төсек-орын үлгісіндегі тұрғын үй-жайлар, сондай-ақ бөлме типі жекешелендіруге жатпайды.