Астанадағы Екінші Орталық Азия-Қытай саммиті: аймақтық даму мен халықаралық ынтымақтастықты нығайтудың жаңа серпіні
Астана, 2025 жылғы 17 маусым – Бүгін еліміздің бас қаласы Астанада Орталық Азия – Қытай екінші саммиті аяқталды. Орталық Азия мемлекеттерінің басшылары мен Қытай Халық Республикасының Төрағасының басын қосқан бұл маңызды саммит аймақтық ғана емес, халықаралық ынтымақтастық үшін де маңызды оқиға болды, даму мен өркендеудің жаңа көкжиектерін ашты.
Сындарлы диалог пен өзара түсіністік жағдайында өткен саммит барлық тараптардың стратегиялық әріптестікті тереңдетуге берік ұстанымын растады. Экономикалық, инвестициялық, мәдени-гуманитарлық және өңірлік ынтымақтастықтың негізгі мәселелерін талқылау сапалы жаңа деңгейге көтеріліп, ұзақ мерзімді және өзара тиімді жобаларды қалыптастыруға ұмтылысты көрсетті.
Саммиттің негізгі жетістіктері:
* Экономикалық байланыстар мен инвестициялық әлеуетті нығайту: Сауда-экономикалық қатынастарды кеңейтуге ерекше көңіл бөлінді. Сауда рәсімдерін одан әрі жеңілдету, өзара тауар айналымын арттыру және Орталық Азия елдерінің экономикасының негізгі секторларына қытайлық инвестицияларды тарту үшін қолайлы жағдайлар жасау туралы келісімдерге қол жеткізілді. Бұл жаңа жұмыс орындарын ашуға, өндірісті жаңғыртуға және кәсіпкерлікті, оның ішінде жергілікті жерлерде де дамытуға елеулі перспективалар ашады.
* Көлік және логистикалық инфрақұрылымды дамыту: саммитте Орталық Азияның Шығыс пен Батыс арасындағы негізгі транзиттік хаб ретіндегі стратегиялық рөлі ерекше атап өтілді. Темір жолдар мен автомобиль жолдарын жаңғырту және кеңейту, тасымалдаудың тиімділігін айтарлықтай арттыратын және халықаралық аренадағы позициямызды нығайтуға мүмкіндік беретін логистикалық тораптар салу жоспарлары талқыланды. Көлік қолжетімділігін арттыру біздің қалаларымыз бен аудандарымыздың экономикалық белсенділігіне тікелей әсер етеді.
* Инновациялар және жасыл экономика: жоғары технологиялар, цифрландыру және жасыл экономика саласындағы ынтымақтастық маңызды тақырып болды. Тараптар тұрақты дамуға және экологиялық жағдайды жақсартуға ықпал ететін жаңартылатын энергия көздері, энергия тиімділігін арттыру салаларында тәжірибе алмасуға және бірлескен жобаларды жүзеге асыруға дайын екендіктерін білдірді. Бұл сала жергілікті жерлерде инновациялық жобалар мен серіктестіктерге жол ашады.
* Мәдени және гуманитарлық байланыстарды тереңдету: Саммит мәдени алмасуларды, білім беру бағдарламаларын және ғылыми ынтымақтастықты дамытудың маңыздылығын растады. Адамдар, студенттер мен ғалымдар арасындағы байланысты кеңейту өзара түсіністікке, достықты нығайтуға және халықтарымыздың мәдени мұрасын байытуға ықпал етеді. Мұндай бастамалар жастарымыз бен мәдени ұйымдарымызға жаңа мүмкіндіктер туғызады.
* Өңірлік қауіпсіздік мәселелері бойынша өзара іс-қимыл: Мемлекет басшылары терроризмге, экстремизмге және трансұлттық қылмысқа қарсы күрестегі ортақ ұстанымдарын қуаттай отырып, аймақтық қауіпсіздіктің өзекті мәселелерін талқылады. Аймақтағы тұрақтылықты нығайту бойынша келісілген шаралар азаматтарымыздың қауіпсіздігі мен әл-ауқатына тікелей байланысты.
Саммиттің жергілікті атқарушы органдар үшін маңызы:
Екінші Орталық Азия – Қытай саммитінің нәтижелері жергілікті атқарушы органдардың қызметі үшін тікелей және маңызды маңызға ие. Қол жеткізілген келісімдер мыналар үшін қолайлы жағдайлар жасайды:
* Өңірлерімізге шетелдік инвестицияларды тарту;
* Жаңа өндірістер мен жұмыс орындарын құру;
* Көлік-логистикалық инфрақұрылымды дамыту;
* Жергілікті өнімді экспорттау мүмкіндіктерін кеңейту;
* Білім, мәдениет және спорт салаларында бірлескен жобаларды жүзеге асыру.
Біз жергілікті атқарушы органдар ретінде саммитте қол жеткізілген уағдаластықтарды жергілікті жерлерде барынша тиімді жүзеге асыру үшін бар күш-жігерімізді салуға дайынбыз. Бұл еліміздің халықаралық аренадағы орнын нығайтып қана қоймай, тұрғындарымыздың өмір сүру сапасын тікелей жақсартып, әрбір қала мен ауданның экономикалық өсуі мен әлеуметтік әл-ауқатын арттыруға ықпал етеді.
Екінші «Орталық Азия – Қытай» саммиті еліміздің өңірлік және жаһандық үдерістердегі рөлі артып отырғанының жарқын дәлелі, сондай-ақ одан әрі табысты даму мен өркендеудің кепілі болды.