Ұлттық ауыл шаруашылығы санағы: қатысушылар, өткізу мерзімі мен тәртібі
1 тамыздан 20 қазанға дейін Қазақстанда Ұлттық ауыл шаруашылығы санағы өтеді. Бұл ауқымды статистикалық байқаудың негізгі мақсаты еліміздің аграрлық секторының құрылымы, ресурстары мен жай-күйі туралы өзекті және сенімді деректерді алу болып табылады. Санақ деректері тиімді мемлекеттік саясат, ауыл шаруашылығы өндірушілерін қолдау, азық-түлік қауіпсіздігін қамтамасыз ету және халықаралық міндеттемелерді орындау үшін қажет. Бұл туралы ОКҚ алаңында өткен баспасөз мәслихатында ҚР СЖРА Ұлттық статистика бюросының басшысы Мақсат Тұрлыбаев мәлімдеді.
Спикер санақ жүргізу және оның мерзімдері туралы шешімді Үкімет Мемлекет басшысының тапсырмасы бойынша қабылдағанын атап өтті. Мерзімдер ауыл шаруашылығы жұмыстарының маусымдылығын және ауыл шаруашылығы жылының қорытындылары бойынша өзекті деректерді алу қажеттілігін ескере отырып таңдалды. Ауыл шаруашылығы санағына мал, өсімдік және балық шаруашылығы саласындағы ауыл шаруашылығы қызметімен айналысатын шаруа немесе фермер қожалықтарын қоса алғанда, заңды тұлғалар, жеке кәсіпкерлер қатысады. Санаққа жеке қосалқы шаруашылық жүргізу үшін жер учаскелері бар немесе ауыл шаруашылығы жануарлары бар үй шаруашылықтары да қатысады. Былайша айтқанда, бұл - бақшасы бар үй шаруашылықтары, олар өздері мал ұстап, құс өсіреді.
«Негізгі кезеңдер өткізілгенге дейін 2025 жылғы 1-30 маусым аралығында еліміздің 70 қаласында жеке қосалқы шаруашылықтарды алдын ала аралау жүргізіледі. Бұл іс-шара листинг деп аталады. Осы кезде санақ қызметкерлері негізгі сауалнамаға жататын үй шаруашылықтарының тізімдерін нақтылайды. Бұл жұмыс таңдалған мекен жайлар бойынша шынымен біреудің жеке қосалқы шаруашылық жүргізіп жатқанын растау үшін жүргізіледі», – деді спикер.
1 тамыздан 20 қазанға дейінгі кезеңді қамтитын санақтың негізгі кезеңі онлайн және офлайн кезеңдерге бөлінеді. Алдымен 1-31 тамыз аралығында sanaq.gov.kz. сайтында онлайн-сауалнама жүргізіледі. Сайт танысу үшін іске қосылды. Заңды тұлғалар, фермерлер, үй шаруашылықтары порталдағы санақ парақтарын дербес толтыра алады.
«Сайтқа кірген кезде респонденттер жүйеге тіркеліп, ЭЦҚ, QR-код немесе СМС арқылы авторлануы қажет. Сауалнама парағына кірген кезде кейбір жолдарда мемлекеттік органдардың деректер базасында бар көрсеткіштер көрсетіледі. Респондент көрсетілген көрсеткіштерді қалдырып немесе оларды өзектендіре алады. Респондент толтырылған парақты сақтай алатынын және сауалнаманы толтыруды бұрын толтырылған деректерді жоғалтпай уақыт өте келе жалғастыра алатынын ескеріңіз. Сауалнама аяқталғаннан кейін респондент электрондық поштаға санақтан өткені туралы хабарлама алады. Онлайн режимде санақтан өтуге ыңғайлы болу үшін жергілікті әкімдіктер мен аумақтық статистика бөлімшелерінің ғимараттарында өзіне - өзі қызмет көрсету аймақтары ұйымдастырылады», – деп түсіндірді Ұлттық статистика бюросының басшысы.
Спикер ЖШС, ЖК және шаруа-фермер қожалықтары сияқты шаруашылықтың барлық ұйымдастырылған нысаны сайтта өз бетінше сауалнамадан өтуі тиіс екенін атап өтті. ЭҚЖК бойынша қызметі мал шаруашылығымен, өсімдік шаруашылығымен немесе балық шаруашылығымен байланысты барлық адам санаққа қатысуға міндетті.
«Егер респонденттерде сауалнама парағын толтыру кезінде сұрақтар туындаса, олар арнайы дайындалған ЖИ арқылы жауап беретін Sanaq-Myrza виртуалды көмекшісі арқылы егжей-тегжейлі кеңес ала алады. Сондай-ақ бюроның байланыс орталығына 1446 нөмірі бойынша хабарласуға болады. Қоңыраулар сағат 9:00-ден 18:30-ға дейін, ал онлайн-сауалнама кезеңінде - тәулік бойы, аптасына жеті күн қабылданады», – деп қосты спикер.
Екінші кезең – сұхбат берушілердің үй шаруашылықтарын жеке аралауы, ол 2025 жылдың 20 қыркүйегі мен 20 қазаны аралығында өтеді. Ол 20-шы күннен басталады, өйткені сауалнаманы өз бетінше толтырғандарды ескере отырып, үй шаруашылықтарының тізімдерін қалыптастыру үшін уақыт аралығы қажет.