Сыбайлас жемқорлыққа қарсы күрес - ортақ міндет
Сыбайлас жемқорлыққа қарсы күрес — Қазақстан ауылдарындағы ортақ іс Сыбайлас жемқорлық Қазақстан Республикасының әлеуметтік-экономикалық дамуы үшін аса маңызды сын-қатерлердің бірі болып қала береді. Мемлекеттік сыбайлас жемқорлыққа қарсы стратегиялар мен заңдар ұлттық деңгейде белсенді түрде әзірленіп жатқанымен, оларды шалғайдағы ауылдық жерлерде жүзеге асырудың тиімділігі көбінесе жергілікті қоғамдастықтың қатысу деңгейіне және өзін-өзі ұйымдастыруына байланысты. Мемлекеттің жауапкершілігі және азаматтың рөлі Мемлекет жүйелі шаралар қабылдауда: заңнама жетілдірілуде, жазалар қатаңдатылуда, шенеунік пен азаматтың тікелей байланысын азайту үшін цифрлық сервистер енгізілуде, мамандандырылған сыбайлас жемқорлыққа қарсы органдар құрылды. ҚР "Сыбайлас жемқорлыққа қарсы іс-қимыл туралы" Заңына сәйкес барлық мемлекеттік органдар бұл жұмысты өз құзыреті шегінде жүргізуге міндетті. Бірақ қоғамның қатысуынсыз сыбайлас жемқорлықты жеңу мүмкін емес. Қазақстан Президенті қоғамда сыбайлас жемқорлыққа төзбеушілік ахуалын қалыптастырмай, барлық мемлекеттік күш-жігер жеткіліксіз болатынын бірнеше рет атап өтті. Әрбір қазақстандық қай жерде тұрса да, сыбайлас жемқорлыққа қарсы іс-қимылдың белсенді субъектісі бола алады және болуға тиіс: Нөлдік төзімділік: жағдайға қарамастан пара беруден және алудан бас тарту. Қоғамдық бақылау: қоғамдық кеңестерге қатысу, Мемлекеттік сатып алу және жергілікті жобаларды іске асыру мониторингі (жолдарды жөндеу, мектеп құрылысы). Ақпараттандыру: сыбайлас жемқорлықтың кез келген белгілі фактілері туралы Құқық қорғау немесе сыбайлас жемқорлыққа қарсы органдарға хабарлау. Өтініштің құпиялылығына кепілдік беріледі. Неліктен бұл "ортақ мәселе"? Мемлекет пен азаматтық қоғамның өзара іс-қимыл принципі "сыбайлас жемқорлыққа қарсы іс-қимыл туралы"ҚР Заңындағы негізгі қағидаттардың бірі болып табылады. Сыбайлас жемқорлыққа қарсы күресті тек құқық қорғау органдарының қызметіне ғана қысқартуға болмайды. Ол бірнеше себептерге байланысты азаматтардың белсенді қатысуын талап етеді: Ашықтық және бақылау: жұртшылықтың белсенді қатысуы (қоғамдық кеңестер, ҮЕҰ, БАҚ арқылы) жер учаскелерін бөлуден бастап мемлекеттік сатып алуға дейінгі шешімдер қабылдаудың барлық деңгейлерінде жариялылық пен ашықтықты қамтамасыз етуге көмектеседі. Ерте анықтау: жергілікті тұрғындар сыбайлас жемқорлық схемаларына бірінші болып тап болады және олар туралы уақтылы хабарлай алады. Сыбайлас жемқорлыққа қарсы мәдениетті қалыптастыру: тек бірлескен күш-жігермен ғана қоғамда сыбайлас жемқорлыққа нөлдік төзімділікті қалыптастыруға болады. Жергілікті қоғамдастықтың рөлі Ауылдық қауымдастықтар сыбайлас жемқорлыққа қарсы тұру үшін әртүрлі тетіктерді қолдана алады: Қоғамдық мониторинг: тұрғындар жергілікті жобалардың орындалу барысын, жолдардың сапасын, әлеуметтік нысандардың құрылысын қадағалап, кез келген бұзушылықтар туралы хабардар ете алады. Электрондық қызметтер: айла-шарғы жасау мүмкіндігін төмендететін бюджет және бағдарламалар туралы ақпарат алу үшін онлайн-платформаларды (мысалы, eGov, Мемлекеттік сатып алу порталдары) пайдалану. Сыбайлас жемқорлыққа қарсы қызметке жүгіну: азаматтар сыбайлас жемқорлық фактілері туралы Қазақстан Республикасының Сыбайлас жемқорлыққа қарсы іс-қимыл агенттігіне немесе оның аумақтық департаменттеріне хабарлай алады. Қорытынды Қазақстан ауылдарындағы сыбайлас жемқорлыққа қарсы табысты күрес ел басшылығының саяси ерік-жігерін және сыбайлас жемқорлыққа қарсы органдардың тиімді жұмысын ғана емес, ең алдымен әрбір тұрғынның белсенді азаматтық ұстанымын талап етеді. Қауымдастықтың әрбір мүшесі өзінің жауапкершілігін түсініп, әрекет етуге дайын болған кезде, сыбайлас жемқорлықтың өркендеуі әлдеқайда қиын болады. Бұл шынымен де өз ауылын гүлденген және әділ көргісі келетіндердің бәріне ортақ іс.
Мәскеу ауылдық округінің әкімі Әділхан Бағдатұлы Мұқанов