Адам папиллома вирусы туралы

Адам папиллома вирусы (АПВ) – тері мен шырышты эпителийге әсер ететін вирустардың кең таралған тобы.  Оның 14 түрі онкогенді, яғни онкологиялық аурулардың дамуына әкеледі.

Көптеген адамдар АПВ-ке алаңдамайды, бірақ кейбір папиллома вирустары сүйелдің немесе қатерлі ісіктің дамуына әкелуі мүмкін.

Жатыр мойны обырының дамуы әйелдің адам папилломавирусын жұқтыруымен байланысты, бұл туралы көптеген ғылыми дәлелдер бар. Дүниежүзілік денсаулық сақтау ұйымының мәліметі бойынша, Жатыр мойны обырының 95% - дан астамы адам папилломавирусынан (АПВ) туындайды. Жатыр мойны обырының 70% - ы АПВ вирусының екі штаммынан туындайды.

АПВ бар әйелдерде АПВ жоқ әйелдерге қарағанда жатыр мойны обырының даму ықтималдығы 6 есе жоғары.

Әлемде жыл сайын 600 мың әйелде жатыр мойны обыры анықталады және одан 340 мың әйел қайтыс болады, ал Қазақстанда жатыр мойны обырының 1600-ге жуық жаңа жағдайы тіркеледі, бұл аурудан 500-ден астам әйел қайтыс болады.

Қазақстанда жатыр мойны обыры сүт безі обырынан кейінгі әйелдерде онкологиялық аурулардың таралуы бойынша екінші орында. Папиллома вирусы адамнан адамға тұрмыстық байланыс және жыныстық қатынас арқылы берілуі мүмкін.

Қазақстанда 2024 жылдың 3 тоқсанынан бастап қыздарды вакцинациялау жоспарлануда. Адам папилломавирусына (АПВ) қарсы Вакцина Ұлттық егу күнтізбесіне енгізіледі, вакцинация 11 жастағы қыздарға балаларды вакцинациялауға ата-анасының келісімін алғаннан кейін жүргізіледі. Бұл жас ДДҰ, онкологтардың ұсыныстарына сәйкес таңдалады, өйткені 11-14 жас аралығындағы иммундау ересек жасқа қарағанда тұрақты иммунитет қалыптасқан кезде тиімді болады.

Әлемде бұл вакцинаға сұраныс өте жоғары. Бүгінгі таңда 125-тен астам ел өздерінің ұлттық вакцинация күнтізбесіне осы вакцинацияны енгізді.

Ең тиімді қорғаныс-вакцинация. Вакцинадан қорғануға болатын жалғыз қатерлі ісік-Жатыр мойны обыры. Халықаралық тәжірибеде АПВ вакцинасы жүзден астам елде, соның ішінде ұлдар арасында енгізілді. Бұл елдерде жатыр мойны обыры 90% - ға төмендеді.