Что такое БАД
ББҚ - дегеніміз не ББҚ - биологиялық белсенді қоспа, тағамға қосымша. Пайдалы заттар тамақпен бірге келеді, алайда барлық қажеттіліктерді бір ғана өнімдермен өтеу қиын. Витаминдердің, микроэлементтердің, макроэлементтердің, биосорбенттердің, микронутриенттердің созылмалы жетіспеушілігі кезінде гомеостаз бұзылады, ал онымен бірге жекелеген органдар мен жүйелердің жұмысы бұзылады. Бұдан басқа, организм жасай алмайтын, бірақ өте қажет заттар бар. Биологиялық белсенді қоспалар - әлеуетті тамақ тапшылығының орнын толтыру үшін заттардың көзі. ББҚ рационын толықтыра отырып, ағзаның кейбір функцияларын қалпына келтіруге және қолдауға болады. Ғылыми зерттеулердің деректері бойынша биоқосымшаларды тұрақты қолдану тапшы жағдайлардың даму қаупін 80%-ға төмендетеді. Витаминдер - тірі организмнің қалыпты тіршілік әрекеті үшін өте шектеулі мөлшерде қажетті органикалық қосылыстар. Дәрумендерді организмнің өзі синтездей алмайды (сирек кездесетін заттарды қоспағанда) және тамақтан келуі тиіс. Олар болмаған немесе жетіспеген кезде адам ағзасының немесе жануарлардың қалыпты дамуы бұзылады. Бұл ретте өмірлік маңызды процестер не тоқтатылады, не мүлдем жүрмейді.
Дәрумендерге деген қажеттілік нақты ағзаның жай-күйіне де, қоршаған ортаның әсеріне де байланысты. Сондай-ақ D витамині Күннен немесе жасанды көздерден ультракүлгін сәулелердің жеткілікті әсерін алатын адамдар үшін маңызды қоректік зат болып табылмайды, өйткені бұл жағдайда D витамині адам терісінде синтезделеді.
Дәрумендерді өндірушілер көптеген адамдар оларды қабылдаудың қажеттілігін немесе қажеттілігін мәлімдейді, бірақ әртүрлі тамақ жейтін адам қажетті мөлшердегі дәрумендерді кәдімгі диетамен алады. Витаминді қоспалар тек жекелеген жағдайларда ғана қажет - мысалы, жүкті әйелдер, емшек емізетін әйелдер, жаңа туған нәрестелер және (дәрігердің тағайындауы бойынша) егде адамдар. Көптеген адамдар үшін витаминдері бар қоспалар пайдалы болып табылмайды, алайда жеткілікті сапалы және толыққанды тамақтану шартымен. Дәрумендік қоспалар дұрыс тамақтануды алмастыра алмайды: жаңа піскен көкөністер мен жемістерді, балықты, өсімдік майларын, сүт өнімдерін күнделікті тұтыну, егер бұл тамақ жеткілікті мөлшерде, әртүрлілікте және сапада тұтынылатын болса, өнеркәсіптік өндіріс дәрумендерін қолданудан әлдеқайда пайдалы.
Витаминдер биологиялық белсенді қоспалар ретінде жеке-жеке, сондай-ақ мультивитамин кешендерінің құрамында сатылады.
Биоактивті құралды қолданар алдында оның құрамы мен мақсатын мұқият зерттеу қажет. Ең дұрысы - пайдалы қоспаны қабылдауды дәрігермен талқылау.
«Қамысты аудандық СЭБ
басқармасы» РММ жетекші маманы А.Сорокина