Маймыл шешек.

Маймыл шешек – маймыл шешек вирусы тудыратын сирек кездесетін вирустық зооноздық ауру. Маймыл шешегінің вирусы Poxviridae тұқымдасының ортопоксвирустар тұқымдасына жатады. Ортопоксвирус тұқымдасына сонымен қатар вариола вирусы (шешек тудыратын) және vaccinia вирусы кіреді. Маймыл шешек – эндемиялық зооноздық инфекция және Конго, Либерия, Нигерия және Орталық және Батыс Африканың ылғалды тропиктік климаты бар бірқатар басқа елдері үшін аймақтық инфекцияның өзекті мәселелерінің бірі.

• Маймыл шешек алғаш рет 1958 жылы зерттеу үшін ұсталған маймылдар колонияларында шешек ауруының екі ошағы пайда болған кезде табылды, сондықтан маймыл шешек деп аталды.
• Ауру адамдар мен көптеген жануарлар көз және су қоймасы қызметін атқарады: дала иттер, африкалық тиіндер, тышқандар, гамбия егеуқұйрықтары, приматтар.
• Жұғу жолдары: жанасу, алиментарлы – шикі, нашар өңделген етті жеу арқылы. Инфекцияның ауа-тамшылы әдісі науқаспен ұзақ уақыт тығыз байланыста, трансплацентарлы - жүктілік кезінде (туа біткен шешек) жүзеге асырылады.
• Негізгі қауіп факторлары 10 жасқа толмаған жас, АҚТҚ-инфекциясы және басқа да иммун тапшылығы, Конго алқабында тұру немесе уақытша тұру, ауыл шаруашылығындағы жұмыс, жануарларды күтумен байланысты кәсіптер, аң аулау және өлекселерді сою.
• Маймыл шешегіне күдіктің жоғары көрсеткіші тән бөртпесі бар адамдарды бағалауда, әсіресе басқа ер адамдармен жыныстық қатынаста болғаны туралы және жыныс мүшелері/перианальды зақымдануы бар немесе ауру басталғанға дейін бір айға дейін саяхаттаған немесе ауыратын адаммен байланыста болғаны туралы хабарлаған ерлер үшін негізделген. маймыл шешегінің күдікті немесе расталған жағдайы.
• Жыл бойы маусымдық, гендерлік айырмашылықтар анықталмаған, ауру балаларды, жасөспірімдерді және жас ересектерді әсер етеді; мектеп жасына дейінгі балалар арасында асқынулар мен өлім жиі тіркеледі.

Маймыл шешегінің белгілері

• Инкубациялық кезең 7-21 күн, әдетте екі аптаға жуық.
• Ауру жедел бас ауруымен, әлсіздікпен, қалтыраудан, дене қызуының 39,5-40°С-қа дейін көтерілуінен басталады. Қоздырғыштың енген жеріне жақын орналасқан лимфа түйіндері қабынып, көлемі ұлғаяды, ұстағанда ауырады. Ауыр интоксикацияға байланысты тәбеттің төмендеуі, жүрек айнуы, құсу мүмкін.
• 3-4-ші күні дене қызуы 38,5°С немесе одан төмен түседі, бет, аяқ, қол, кейін денеде бөртпе пайда болады.
• Жұтқыншақтың шырышты қабатында бөртпелердің болуына байланысты жөтел, ауру сезімі, тамақтың құрғауы. Науқастардың 70% -ында ауыз қуысының шырышты қабығында бөртпе пайда болады, ол тағамды шайнау кезінде қатты ыңғайсыздықпен көрінеді, сілекейдің жоғарылауы.

Болжам және алдын алу

• Болжам ауыр, бірақ шешек ауруына қарағанда қолайлы.
• Өлім-жітім әр түрлі, маймылмен ауыратын науқастардың жасына байланысты, 3,3-10%-дан аспайды, негізінен 7-10 жасқа дейінгі балаларда тіркеледі.
• Аурудың ұзақтығы 2-3 апта, өздігінен жазылу тән.

Басшының м. а. Қамысты басқармасы

санитарлық-эпидемиологиялық бақылау                                 М.Рахымжанова