
Қазақстан Республикасының Еңбек кодексіне сәйкес жұмыс орнында тәртіп пен тәртіпті сақтауға бағытталған тәртіптік жазалардың әртүрлі түрлері көзделген. Бұл ықпал ету шаралары ескерту, сөгіс, қатаң сөгіс және төтенше жағдайларда жұмыс берушінің бастамасымен еңбек шартын бұзуды қамтиды.
ҚР Еңбек кодексінің 65-бабына сәйкес тәртіптік жаза қолдану рәсімі жұмыс берушінің қызметкерден жазбаша түсініктемелер сұратуынан басталады, олар да жазбаша нысанда ресімделеді. Егер қызметкер түсініктеме беруден бас тартқан жағдайда, жұмыс беруші түсініктеме беруден бас тарту туралы акт жасауға мәжбүр болады.
Қызметкерден жазбаша түсініктеме алғаннан кейін жұмыс беруші тәртіптік жаза қолдану туралы шешім қабылдайды және тиісті актіні ресімдейді, ол қызметкерге танысу және қол қою үшін беріледі. Әрбір нақты тәртіптік теріс қылық үшін жазаның бір ғана түрі қолданылатынын атап өту маңызды, бұл ықпал ету шарасының әділдігі мен пропорционалдылығына кепілдік береді.
Бұл процесс жұмысшының құқықтары мен жұмыс берушінің мүдделері арасындағы тепе-теңдікті қамтамасыз етеді, жұмыс орнындағы кәсіби этика мен тәртіп деңгейін сақтауға ықпал етеді.
Сондай-ақ, қызметкерге тәртіптік жаза қолдану рәсімі сақталмаған жағдайда, жұмыс берушінің актісі жойылуға тиіс екенін атап өту қажет.
Мысалы, жұмыс орнында қатарынан 3 сағаттан артық болмағаны үшін қызметкер қызметінен босатылды. Алайда, жұмыс беруші болмау фактісі бойынша түсіндірме талап етпеді, сондықтан атқаратын қызметінен босату туралы бұйрық заңсыз болып табылады және күшін жоюға жатады.