Мектепте темекі шегудің алдын алу

Жасөспірімдердің темекі шегуі – қазіргі уақытта ең маңызды медициналық, әлеуметтік және психологиялық-педагогикалық проблемалардың бірі. Бала мен жасөспірімде темекі шегу кейіннен алкоголь мен есірткіні біріктіретін девиантты мінез-құлықтың алғашқы түрлерінің бірі болып табылатындығы мәселеге ерекше назар аудартады.

Адам үшін никотиннің өлімге әкелетін дозасы дене салмағының 1 кг үшін 1 мг құрайды, яғни жасөспірім үшін шамамен 50-70 мг құрайды. Бірақ өсіп келе жатқан жас ағза ересек адамға қарағанда никотинге шамамен екі есе сезімтал екенін ескеру қажет. Демек, егер жасөспірім бір уақытта жарты қорап темекі шегетін болса, өліп кетуі мүмкін, өйткені тұтас қорапта никотиннің бір өлім дозасы бар.

Бірнеше жыл бұрын дүкен сөрелерінде бумен дем алуға арналған құрылғылар пайда болды. Олар әдеттегі темекіге қауіпсіз балама ретінде насихатталады. Вейп шегетін адамдардың көпшілігі бұл темекі шегуді толығымен алмастыратынына және ешқандай зиян тигізбейтініне сенімді. Бірақ бұл мүлдем олай емес. Вейп сұйықтықтарының құрамында пропиленгликоль, глицерин және басқа да улы заттардан бөлек никотин бар, ол адамды тәуелділікке душар етеді. Вейптың құрамындағы хош иістер адамның өкпесіне қауіпті-олар бронхтар мен өкпе тіндерінің қабынуы мен зақымдалуына әкелуі мүмкін. Электрондық темекідегі хош иістер мен басқа да улы заттардың адам ағзасына толық әсері соңына дейін зерттелген жоқ.

Балалар мен жасөспірімдердің темекі шегу мәселесі қазіргі уақытта өзекті. Тіпті мектеп оқушылары арасында дәл осы электронды темекіні шегу (бу тарту) сәнге айналды. Көптеген қоспалардың, темекі өнімдері сияқты, құрамында никотин бар, сондықтан бұл заттың ағзаға теріс әсерінің барлық түрлері электронды темекіге тән. Сонымен қатар, вейперлер олардың денсаулығына зиян тигізбейтініне сенімді, олар классикалық темекі шегуден гөрі жиі бу тартып, никотинді көп тұтынуда.

Баланы одан қалай қорғауға болады?

- ата-аналармен және басқа да жақын ересектермен сенімді қарым-қатынас –тәуелділіктен арылудың басты шарты болып табылады;

- балаларға никотинге тәуелділік, оның зияны мен болашақтағы өмірге әсері туралы хабарлау керек;

- баланың сүйікті ісінің, қызығушылықтарының болуы. Ерте жастан бастап балаларды спортқа және түрлі ермек іске баулуға болады;

- жасөспірімдермен әңгіме барысында қатаң тыйымдарға қарағанда, вейп пен электронды темекісіз өмірдің артықшылықтарына назар аударған жөн. Көптеген балалардың пікірінше – тыйым салынған нәрсені міндетті түрде сынап көру керек;

- жасөспірімдердің ағзасына қандай зиян келтіретінін және болашақта олардың денсаулығына қалай әсер ететінін түсінуі маңызды.