Мектепке дейінгі мекемелердегі тамақтан улану балалардың тамақтану қауіпсіздігіне байланысты күрделі мәселе болып табылады. Қазақстан Республикасында мектепке дейінгі мекемелерді қоса алғанда, қоғамдық тамақтану саласындағы санитариялық нормалар мен қағидаларды сақтау санитариялық-эпидемиологиялық нормалар мен Қағидалармен реттеледі. "Мектепке дейінгі ұйымдарға қойылатын санитарлық-эпидемиологиялық талаптар". ҚР ДСМ 2021 жылғы 9 шілдедегі № ҚР ДСМ-59 бұйрығы. "Қоғамдық тамақтану объектілеріне қойылатын санитарлық-эпидемиологиялық талаптар". Қазақстан Республикасы Денсаулық сақтау министрінің 2022 жылғы 17 ақпандағы № ҚР ДСМ-16 бұйрығы.
Мектепке дейінгі мекемелерде тамақтан уланудың алдын алу үшін санитарлық ережелердің негізгі талаптарына мыналар жатады:
- Өнімдерді сақтау және өңдеу шарттарын сақтау: барлық өнімдер белгіленген температуралық режимдерге және жарамдылық мерзімдеріне сәйкес сақталуы керек. Сүт, ет, балық сияқты тез бұзылатын тағамдарды тоңазытқыш қондырғыларда, ал мұздатылған тағамдарды минус 18°C — тан аспайтын температурада сақтау керек.
- Ас үйдегі тазалық пен гигиена: тамақ қызметкерлері гигиенаның қатаң ережелерін сақтауға, қолды үнемі жууға, қорғаныс құралдарын (қолғап, алжапқыш, бас киім) қолдануға міндетті. Ас үй-жайлар мен жабдықтар таза және дезинфекциялануы тиіс.
- Судың сапасын бақылау: тамақ дайындауға және ішуге пайдаланылатын су санитарлық нормаларға сәйкес келуі керек. Сумен жабдықтауда патогендік микроорганизмдердің болуын үнемі тексеру қажет.
- Қызметкерлерді оқыту: асханалар мен асүйлердің барлық қызметкерлері, соның ішінде аспаздар мен көмекшілер медициналық тексеруден және санитарлық нормалар мен тамақ қауіпсіздігі бойынша оқытудан өтуі керек. Бұл антисептика негіздерін және тағамды дұрыс дайындауды үйретуді қамтиды.
- Тамақтануды жоспарлау: Мектепке дейінгі мәзірлер әр түрлі, теңдестірілген және балалардың жас қажеттіліктеріне сәйкес болуы керек. Азық-түлік жаңа және сенімді жеткізушілерден алынуы керек.
- Зертханалық зерттеулер жүргізу: мезгіл-мезгіл дайын тағамдарға, сондай-ақ улануға әкелуі мүмкін микроорганизмдердің бар-жоғына арналған беттер мен жабдықтарға зертханалық зерттеулер жүргізіледі.
- Балалардың денсаулық жағдайын құжаттау және бақылау: мекемелерде балалардың денсаулығын есепке алу жүргізіледі, ал тамақтан улану белгілері анықталған жағдайда дереу медициналық тексеру жүргізіледі және тиісті шаралар тағайындалады.
Алтынсарин аудандық санитарлық
басқармасы-эпидемиологиялық
бақылау басқармасы» РММ басшысы
А.Ж. Әлмағанбет