Құтырма – адамдар үшін қауіпті!

Жыл сайын 28 қыркүйекте Дүниежүзілік құтырмаға қарсы күрес күні атап өтіледі. Жұқпалы аурулардың ішінде құтырма (тағы бір атауы – гидрофобия) абсолютті өлімге байланысты ерекше орын алады (егер алғашқы сағаттарда жұқтырған адамға қажетті көмек көрсетілмесе, ол сөзсіз қайтыс болады).

Қазақстанның көптеген өңірлері құтырма вирусын жұқтырған кезде пайда болатын жануарлар мен адамдардың аса қауіпті жұқпалы ауруы – құтырманың табиғи ошағы аймағында орналасқан,.

Біздің облыста қауіпті вирусты жабайы жануарлар елді мекендерге енгізгенде, иттер, мысықтар, ауыл шаруашылығы жануарлары жұқтырғанда және адамдардың жұқтыру қаупі артқан кезде табиғи ошақтардың эпизоотиялық белсенділігі қысқы-көктемгі кезеңде байқалады.

Солтүстік Қазақстан облысында белсенді профилактикалық жұмыстың арқасында 1998 жылдан бері адамдардың құтырмамен ауруы байқалмайды.

Жыл басынан бері жануарлар тістеген 907 адам медициналық көмекке жүгінді, 100 мың тұрғынға шаққандағы көрсеткіш – 166,8 құрады. Облыс бойынша халықтың антирабиялық көмекке жүгінуі 14,1%-ға төмендегені байқалады.

Инфекцияны жұқтыру жануарлардың тістеуімен және сілекейдің жараларға, сызаттарға, сондай-ақ көздің, мұрынның, ауыздың шырышты қабаттарына енуімен жүреді.

Жануарлардағы аурудың ең тән белгілері: судан қорқу, сілекей шығару, агрессивтілік, сал болу. Аурудың алғашқы күндері иттер белсенді емес, тамақтанудан бас тартады, жасырынады, үйден қашып кетуі мүмкін. Содан кейін қозу кезеңі басталады, онда олар адамдар мен жануарларға шабуыл жасайды, іше алмайды, себепсіз үреді, дауысы қарлығады. Мысықтар аурудың алғашқы күндерінен бастап агрессивті, адамдарға шабуыл жасайды. Ауру түлкілер жиі адамдардың ортасына барады, агрессияны көрсетпейді, оңай қолға беріледі. Ауру жануарларда қозу кезеңі қозғалыс функциясының бұзылу кезеңімен және сал болумен ауысады. Құтырманың тыныш түрі сирек, агрессивтілік, судан қорқу болмағанда пайда болады, сілекей көрінбейді, бірақ сал болу дамиды. Өлім тыныс алудың сал ауруы мен жүрек қызметінің төмендеуінен болады.

Елді мекендерде құтырма белгілері бар жабайы жануарлар пайда болған кезде олардың үй жануарларымен және адамдармен жанасуының алдын алу жөнінде шаралар қабылдау және инфекцияның таралуының алдын алу жөніндегі іс-шараларды ұйымдастыратын ветеринариялық маманға тұрғылықты жері бойынша дереу хабарлау қажет.

Егер сізді жануар тістеп алса не істеу керек?

Біріншіден, тістеген жерді дереу сабынмен жуу керек. 10 минут ішінде қарқынды жуу керек. Терең жараларды ағынды сумен сабындап жуу ұсынылады, мысалы, шприцтің көмегімен. Жараларды күйдірудің қажеті жоқ. Осыдан кейін дереу жақын маңдағы медициналық пунктке дәрігерлік көмекке жүгінуіңіз керек. Емханада профилактикалық егу курсы тегін жүргізіледі.  

Екпе – жұқпа жұқтырған адамдарда құтырма ауруының алдын алатын сенімді құрал, ол ауырсынусыз, жеңіл түрде өтеді. Иммундау кезеңінде ақуыздар мен дәрумендерге бай күшейтілген тамақтану ұсынылады, суыққа тоңудан, қызып кетуден, дененің шамадан тыс шаршауынан, сонымен қатар алкогольді ішімдіктерден аулақ болу керек.

Құтырмамен ауырған адамдар сөзсіз қайтыс болатынын есте ұстаған жөн. Ауру емделмейді, бірақ вакцинаны енгізу арқылы оны болдырмауға болады. Иммунопрофилактиканың тиімділігі оның уақтылы жүргізілуіне байланысты. Әрбір жіберіп алған күн - өлім қаупі!