Қазақстанда электрондық үкімет құру идеясы Президенттің 2004 жылғы 19 наурыздағы жыл сайынғы Жолдауында айтылды. Сол жылы оның негізгі кезеңдерін анықтайтын электрондық үкіметті қалыптастыру бағдарламасы бекітілді. еgov.kz веб-порталы 2006 жылы іске қосылды. 

"Электрондық үкімет" азаматтар мен бизнес үшін мемлекеттік органдармен өзара іс-қимыл жасаудың негізгі құралы болып табылады, ол мемлекеттік қызмет көрсету сапасын жақсартуға ғана емес, сонымен қатар Қазақстанның халықаралық рейтингтеріне де әсер етті.

Сонымен қатар, мемлекеттік қызмет көрсету саласы азаматтар қызметінің барлық спектрін қозғайды, осылайша, мемлекеттік қызметтерді алудың жоғары сапасы мен қарапайымдылығын қамтамасыз ету барлық мемлекеттік органдардың маңызды міндеттерінің бірі болып табылады.

Хронология

Бірінші кезең – ақпараттық (2005-2006 ж.). Дәл осы кезеңде электрондық үкімет порталы іске қосылды, онда ақпараттық-анықтамалық сипаттағы мемлекеттік қызметтер туралы материалдар орналастырылған. Осы кезеңде әрбір қазақстандық порталда барлық қажетті ақпаратты – құжаттар тізімін, мемлекеттік баж мөлшері, мемлекеттік органдардың байланыс деректерін ала алады. Қажетті ақпараттың толық көлемін ұсыну есебінен әр түрлі инстанциялар бойынша азаматтардың "жорықтары" қысқарды. Кадрлық жұмыс электрондық үкіметтің техникалық инфрақұрылымын құру бойынша жұмыстар басталды.

Екінші кезең – интерактивті (2007-2008 ж.). Бұл кезеңде портал мемлекеттік қызметтерді электрондық форматта көрсете бастады. Портал пайдаланушыларына түрлі мекемелерден анықтама алу, кез келген мемлекеттік органға сұраныс жіберу және үйден шықпай-ақ оның мәртебесін қадағалау мүмкіндігі ашылды. Электрондық үкімет порталында интерактивті қызметтерді енгізу құжаттар пакетін жинау уақытын бірнеше рет үнемдеуге мүмкіндік берді. Дәл осы кезеңде ведомстволық ақпараттық жүйелер, мемлекеттік деректер қоры, электрондық лицензиялау және электрондық үкімет шлюзі енгізілді.

Екінші кезең шеңберінде неғұрлым сұранысқа ие мемлекеттік қызметтерді автоматтандыруға бағытталған "электрондық үкіметтің" сервис - бағдарланған модельдері дамыды, "электрондық үкіметтің" ресурстары мен сервистеріне қол жеткізу түрлері кеңейтілді, "электрондық үкіметтің" технологиялық инфрақұрылымы дамыған және интеграцияланған ақпараттық жүйелер енгізілді.

Үшінші кезең – транзакциялық (2007-2008 ж.). Бұл кезеңде азаматтар электрондық үкімет порталында мемлекеттік баждар мен алымдарды, айыппұлдарды, коммуналдық қызметтерді төлеу мүмкіндігіне ие болды. Осы кезеңде электрондық мемлекеттік сатып алу енгізілді, соның есебінен өткізілетін конкурстар мен тендерлердің ашықтығы мен ашықтығы артты.

Төртінші кезең – трансформациялық (2010 және одан әрі). Бүгінгі күні электрондық үкімет осы даму кезеңінде. Кезеңнің басты мақсаты азаматтарға қызмет көрсетудің барынша жеделдігі болып табылады. Бұл мақсатқа жету үшін интерактивті және транзакциялық сервистер кешенді қызметтерге біріктіріледі. Пайдаланушыларда 15 минут ішінде заңды тұлғаны тіркеу немесе бала туу мүмкіндігі пайда болды, сонымен қатар барлық ілеспе мәселелерді бір мезгілде шеше отырып - жәрдемақы тағайындауға өтініш беру және баланы балабақшаға кезекке қою. Электрондық үкімет порталында әлеуметтік-маңызды қызметтерге ерекше назар аударылады, сондықтан олардың барлығы электрондық форматқа ауыстырылды.

Бүгінгі электрондық үкімет

Қазіргі уақытта "электрондық үкімет" – бұл мемлекеттік қызметтерге қол жеткізудің негізгі нүктесі, оны пайдаланушылар 10 млн. астам азамат болып табылады, 47 млн. қызмет алынып үлгерді. Бүгін "электрондық үкімет" порталында 580 қызмет түрі мен 120 сервис қолжетімді. 

2019 жылы электрондық қызметтер санын 80% - ға дейін арттыру жұмыстары аяқталды (723 мемлекеттік қызметтің 580-і). Одан әрі дамыту шеңберінде 2020 жылы мемлекеттік қызметтердің 90% автоматтандыру міндеті іске асырылуда.

Сонымен қатар, мемлекеттік қызметтерге қолжетімділікті арттыру мақсатында 2019 жылдың қазан айында egov mobile мобильді қосымшасының жаңа форматы іске қосылды, ол қызметтерді оңай алуға мүмкіндік береді. Жаңа мобильді қосымшаның ерекшелігі саусақ іздерін (Touch ID) немесе ЭЦҚ-мен байланыстырып, бетті тану функциясын (Face ID) пайдалана отырып, қызметтерді алуға болатын нәрсе. 

Қазір 60-қа жуық қызмет пен сервис қол жетімді, олардың саны өседі. Мақсаты – смартфон арқылы 130 қызмет көрсету.

Сондай-ақ мемлекеттік қызметтерді Telegram мессенджерінле @EgovKzBot2.0 боты арқылы алуға болады, онда қазір 18 қызмет пен сервис қол жетімді.

Халықаралық рейтингтердегі позициялар

2018 жылы электрондық үкіметті дамыту индексі бойынша БҰҰ-ның рейтингісінде Қазақстан Азияда 8-орында және бүкіл әлем бойынша 39-орында тұр. "Онлайн-қызмет көрсету" индикаторы бойынша еліміз әлемде 26-орында.

Статистика

Жыл сайын электрондық үкімет пайдаланушыларының саны өсуде. Егер 2015 жылы олардың саны 4 млн болса, 2019 жылы бұл көрсеткіш 10 млн. пайдаланушыға жетті. Салыстыру үшін 2018 жылы 8,6 млн. пайдаланушы болды.

2019 жылы 8,3 млн.астам ЭЦҚ берілді, оның ішінде жеке тұлғаларға – 7,7 млн., заңды тұлғаларға – 602 мыңға жуық (2018 – 6,49 млн. астам, 2017 - 4,9 млн., 2016 - 3,7 млн., 2015 – 3,5 млн.).

Субъектілер

"Азаматтарға арналған үкімет" мемлекеттік корпорациясы КЕАҚ

"Ұлттық ақпараттық технологиялар" АҚ

«Зерде» ұлттық инфокоммуникация холдингі» АҚ