Тауарларды шығарудан бас тартуға байланысты кедендік операцияларды жүзеге асыру тәртібі

Қазақстан Республикасындағы қазіргі сыртқы экономикалық қызмет процестері тауарлардың шекара арқылы өтуінің
заңдылығы мен қауіпсіздігін қамтамасыз ететін кедендік рәсімдерді қатаң сақтауды талап етеді.

Кедендік бақылаудың құралдарының бірі – тауарларды шығарудан бас тарту мүмкіндігі болып табылады.

Бұл шара заңнаманы бұзушылықтар анықталған жағдайларда қолданылады және ЕАЭО Кеден кодексінің
және ұлттық заңнаманың нормаларымен реттеледі.

Құқықтық реттеу негізделген:

- 2017 жылғы 11 сәуірдегі Еуразиялық экономикалық одақтың Кеден кодексі (ЕАЭО КК);

- 2017 жылғы 26 желтоқсандағы «Қазақстан Республикасындағы кедендік реттеу туралы» Қазақстан Республикасының кодексі
  (бұдан әрі – Кодекс);

- 2017 жылғы 19 желтоқсандағы Еуразиялық экономикалық комиссия Алқасының №188 «Тауарларды шығаруға байланысты кейбір
  мәселелер туралы» шешімі.

Кодекстің 201-бабына сәйкес, тауарларды шығарудан бас тартудың негіздері мыналар болып табылады:

1) кеден органы тауарларды шығаруды жүзеге асыратын шарттарды орындамау;

2) кеден декларациясында мәлімделген мәліметтерді өзгерту (толықтыру) жөніндегі кеден органының талаптарын орындамау;

3) алдын ала кедендік декларация тіркелген күннен кейінгі отыз күнтізбелік күн ішінде тауардың келмеуі;

4) мерзімдік кедендік декларациялау ерекшеліктерін сақтамау және (немесе) декларанттың кедендік төлемдерді, арнайы, демпингке қарсы, өтемақы алымдарын, пайыздар мен (немесе) өсімпұлдарды белгіленген мерзімде төлеу жөніндегі орындалмаған міндеттемесінің болуы;

5) кеден органының талабы бойынша тауарды тауарларды шығару мерзімдері ішінде ұсынбау;

6) зияткерлік меншік құқықтарын сақтамағаны үшін тоқтата тұру жағдайында тауарларды шығару мерзімін ұзартпау;

7) кеден органының сұратылған кедендік құжаттарды ұсыну жөніндегі талаптарын орындамау;

8) жолаушылар кедендік декларациясында мәлімделген тауарларды жеке пайдалану үшін әкелінетін тауарларға жатқызбау;

9) кеден органдары кедендік бақылау кезінде тауарларға қатысты Еуразиялық экономикалық одақтың кеден заңнамасын және (немесе) Қазақстан Республикасының кедендік және өзге де заңнамасын бұзушылықтарды анықтаған жағдайда, мына жағдайларды қоспағанда:

- әкімшілік немесе қылмыстық іс қозғауға негіз болып табылмайтын анықталған бұзушылықтар жойылғанда;

- анықталған бұзушылықтар жойылып, мәлімделген тауарлар Қазақстан Республикасының заңдарына сәйкес тәркіленбегенде және оларға тыйым салу қолданылмаған жағдайда;

 - декларантқа қатысты банкроттық іс қозғалған жағдайда.

Тауарларды шығарудан бас тарту кеден органының ақпараттық жүйесін пайдалану арқылы немесе қағаз жеткізгіштегі
кедендік декларацияға тиісті белгілер қою арқылы рәсімделеді. Бас тарту құжатында мұндай шешімге негіз болған барлық
себептер көрсетілуі тиіс.

Тауарларды шығарудан бас тартуға байланысты кедендік операциялар тауарларды шығару мерзімі аяқталғанға дейін
кеден органымен жүзеге асырылады.

Тауарларды шығарудан бас тарту рәсімі Қазақстан Республикасының кедендік әкімшілендіру жүйесінің маңызды элементі болып
табылады. Ол сыртқы экономикалық операциялардың заңдылығын қамтамасыз етуге және елдің экономикалық қауіпсіздігін қорғауға бағытталған. Сыртқы экономикалық қызметке қатысушылар үшін бас тарту тәуекелін азайтудың негізгі шарты – құжаттарды дұрыс дайындау және заң талаптарын сақтау.