Өткізілетін жүктер мониторингінің нәтижелері бойынша тауарларды Еуразиялық экономикалық одаққа (бұдан әрі-ЕАЭО) мүше мемлекеттердің аумағынан еркін өткізу шеңберінде салық төлеуден жалтарудың түрлі схемалары, оның ішінде жалған алушылардың атына тауарларды әкелу қолданылатыны анықталды.
Салықтық әкімшілендіру процестерін автоматтандыру және цифрландыру шеңберінде 2020 жылғы қарашадан бастап ЕАЭО елдерінен тауарларды әкелу және әкету кезінде тауарға ілеспе жүкқұжаттарды (бұдан әрі – ТІЖ) енгізу жөніндегі пилоттық жоба іске қосылды (Қазақстан Республикасы Премьер - Министрінің орынбасары – Қаржы министрінің 2020 жылғы 16.11. №1104 бұйрығы). ТІЖ-ны тұтастай енгізу есебінен ЕАЭО елдерінен жалған алушылардың атына тауарларды әкелу 2,5 есеге қысқарды. Мәселен, Солтүстік Қазақстан облысының салық төлеушілері бойынша ЕАЭО елдерінен импортқа ҚҚС түсімдері 2022 жылы 2021 жылға қарай 19% - ға немесе 3,6 млрд. теңге. Осы салық бойынша болжам 103 % орындалды.
Жүргізіліп жатқан пилоттық жобаның оң нәтижелерін ескере отырып, 2023 жылғы 10 ақпаннан бастап сыртқы экономикалық қызметтің тауар номенклатурасының (бұдан әрі - ЕАЭО СЭҚ ТН) 56 коды бойынша ЕАЭО елдерінен астық пен дәнді дақылдардың жекелеген түрлерін импорттау және экспорттау кезінде ТІЖ міндетті ресімдеу енгізіледі. Осы мақсатта Қазақстан Республикасы Премьер-Министрінің орынбасары – Қаржы министрінің 2022 жылғы 22 қарашадағы № 1178 бұйрығына қол қойылды.
р/с № |
Әкелінетін/әкетілетін тауарға СЭҚ ТН коды |
СЭҚ ТН кодтарын ашу |
1 |
1001990000 |
Бидай және меслин |
2 |
1001912000 |
Бидай жұмсақ және меслин |
3 |
1001190000 |
Өзге қатты бидай |
4 |
1001919000 |
Бидай және тұқымдық меслин, өзгелері |
5 |
1001110000 |
Қатты тұқымдық бидай |
6 |
1001911000 |
Тұқымдық Спельта |
7 |
0708100000 |
Аршылған немесе аршылмаған, жаңа немесе салқындатылған бұршақ |
8 |
0710210000 |
Бұршақ (pisum sativum), қабығынан тазартылған немесе қабығынан тазартылмаған (шикі немесе суға немесе буға пісірілген) мұздатылған |
9 |
0713101000 |
Бұршақ (pisum sativum), себуге арналған |
10 |
0713109001 |
Жануарларды азықтандыруға арналған өзге де бұршақ (pisum sativum) |
11 |
0713109009 |
Басқа бұршақ (pisum sativum) |
12 |
0713200000 |
Кептірілген, қабығы аршылған, тұқымдық қабығы аршылған немесе қабығы аршылмаған, ұсақталған немесе ұсақталмаған ноқат |
13 |
0713400000 |
Жасымық кептірілген, қабығы аршылған, тұқымдық қабығы аршылған немесе қабығы тазартылмаған, ұсақталған немесе тесілген |
14 |
1002100000 |
Тұқымдық қара бидай |
15 |
1002900000 |
Өзге қара бидай |
16 |
1003100000 |
Тұқымдық арпа |
17 |
1003900000 |
Өзге арпа |
18 |
1004100000 |
Тұқымдық сұлы |
19 |
1004900000 |
Өзге сұлы |
20 |
1005109000 |
Басқа тұқымдық жүгері |
21 |
1005900000 |
Өзге жүгері |
22 |
1007109000 |
Дәнді құмай, тұқымдық, өзгелері |
23 |
1008100001 |
Қарақұмық тұқымы |
24 |
1008100009 |
Басқа қарақұмық |
25 |
1008900000 |
Басқа дәнді дақылдар |
26 |
1103119000 |
Жұмсақ және піскен бидайдан жасалған ірі ұнтақталған жарма мен ұн |
27 |
1103192000 |
Қара бидай немесе арпадан жасалған ірі ұнтақталған жарма мен ұн |
28 |
1103199009 |
Басқа дәнді дақылдардан жасалған өзге де жарма және ірі ұнтақталған ұн |
29 |
1103202500 |
Қара бидай немесе арпа түйіршіктері |
30 |
1103203000 |
Сұлы түйіршіктері |
31 |
1104290400 |
Арпа дәні қабыршақталған, секцияға өңделген немесе өңделмеген, ұсақталған немесе ұсақталмаған |
32 |
1104290500 |
Арпа дәні құлатылған |
33 |
1201100000 |
Соя, ұсақталған немесе ұсақталмаған, тұқымдық |
34 |
1201900000 |
Ұсақталған немесе ұсақталмаған соя бұршақтары, басқалар |
35 |
1204001009 |
Зығыр тұқымы-себуге арналған бұйра, ұсақталған немесе ұсақталмаған |
36 |
1204009000 |
Ұсақталған немесе ұсақталмаған басқа зығыр тұқымдары |
37 |
1205101000 |
Рапс тұқымдары немесе егу үшін пайдаланылатын, ұсақталған немесе ұсақталмаған, құрамында аз эрук қышқылы бар |
38 |
1206009100 |
Күнбағыс тұқымдары, қабығы аршылған; қабығында сұр және ақ жолақтары бар, ұсақталған немесе ұсақталмаған |
39 |
1206009900 |
Ұсақталған немесе ұсақталмаған басқа күнбағыс тұқымдары |
40 |
1207600000 |
Мақсары тұқымдары (carthamus tinctorius), ұсақталған немесе ұсақталмаған |
41 |
1207992000 |
Басқа майлы дақылдардың тұқымдары мен жемістері тұқымдық, ұсақталған немесе ұсақталмаған |
42 |
1209210000 |
Жоңышқа тұқымы, себу үшін |
43 |
1209298000 |
Жемшөп өсімдіктерінің басқа тұқымдары, себуге арналған |
44 |
2005400000 |
Бұршақ (pisum sativum), сірке суы немесе сірке қышқылы қосылмаған пісірілген немесе консервіленген, тауар позициясының өнімдерінен басқа мұздатылмаған |
45 |
2302109000 |
Түйіршіктелмеген немесе түйіршіктелген дәнді немесе бұршақ дақылдарының дәндерін електен өткізуден, ұнтақтаудан немесе өңдеудің басқа тәсілдерінен алынған өзге де жүгері кебегі, егу, илеу және қалдықтар |
46 |
2302301000 |
Құрамында крахмал мөлшері 28 мас% аспайтын түйіршіктелмеген немесе түйіршіктелген бидай кебегі, егу, илеу, електен өткізуден қалған қалдықтар. диаметрі 0,2 мм електен өткен үлесі 10 мас % аспайтын және ондағы үлесі.немесе құрғақ затқа 1,5 мас% күл бар.немесе одан көп |
47 |
2302309000 |
Басқа бидай кебегі, себу, илеу, електен өткізуден қалған, түйіршіктелмеген немесе түйіршіктелген |
48 |
2302400800 |
Түйіршіктелмеген немесе түйіршіктелмеген дәнді дақылдарды немесе бұршақ дақылдарын електен өткізуден, ұнтақтаудан немесе өңдеудің басқа тәсілдерінен алынған өзге де күріш кебегі, егу, илеу және өзге де қалдықтар |
49 |
2302409000 |
Дәнді дақылдарды немесе бұршақ дақылдарын, түйіршіктелмеген немесе түйіршіктелген басқа да дәнді дақылдарды електен өткізуден, ұнтақтаудан немесе өңдеудің басқа тәсілдерінен алынған өзге де кебектер, егулер, айлар және өзге де қалдықтар |
50 |
2304000001 |
Соя майын алу кезінде алынған соя ұны, ұнтақталмаған немесе ұнтақталған, түйіршіктелмеген немесе түйіршіктелген |
51 |
2306300000 |
2304 немесе 2305 тауар позициясының қалдықтарынан басқа, Өсімдік майларын немесе майларын алу кезінде алынатын, ұнтақталмаған немесе ұнтақталған, түйіршіктелмеген немесе түйіршіктелген күнбағыс тұқымынан алынған торт және басқа да қатты қалдықтар |
52 |
2309903100 |
Құрамында сүт өнімдері жоқ немесе құрамында 10 % мас-тан кем жануарларды азықтандыру үшін пайдаланылатын өзге де өнімдер. құрамында крахмал жоқ немесе құрамында 10 мас% бар мұндай өнімдердің немесе одан аз крахмал |
53 |
2309909601 |
Жануарларды азықтандыру үшін пайдаланылатын өзге де өнімдер: құрамында 49 мас.% немесе одан да көп холин хлориді, органикалық немесе бейорганикалық негізде |
54 |
3501105000 |
Азық-түлік немесе мал азығын өндіруден басқа, өнеркәсіптік мақсаттарға арналған Казеин |
55 |
5301210000 |
Зығыр мыжылған немесе жыртылған, бірақ иірілген емес |
56 |
5301290000 |
Басқа зығыр, тырналған немесе басқа тәсілмен өңделген, бірақ иіруге ұшырамаған |
Басқа тауарлық позициялар бойынша ТІЖ міндетті ресімдеу пилоттық жоба аяқталғаннан кейін 2023 жылғы 1 сәуірден бастап күшіне енеді. ТІЖ міндетті ресімдеу күшіне енген кезде ТІЖ ұсынбағаны және ТІЖ-да мәліметтердің нақты тасымалданатын жүкке сәйкес келмегені үшін әкімшілік жауапкершілік көзделгенін атап өту қажет.
Әкімшілік құқық бұзушылық туралы кодекстің 283-1-бабына сәйкес ТІЖ ұсынбауы не уақтылы ұсынбауы, атауының сәйкес келмеуі, ТІЖ-гі тауарлар санының (көлемінің) дұрыс көрсетілмеуі кәсіпкерлік субъектісіне байланысты 5-тан 30 айлық есептік көрсеткішке дейін айыппұл салуға әкеп соғады.