БАСПАСӨЗ ХАБАРЛАМАСЫ
Қазақстан Республикасындағы салықтық әкімшілендіру – қарапайым тілмен
Салықтық әкімшілендіру – бұл мемлекет тарапынан салықтар мен басқа да міндетті төлемдердің толық және уақытылы жиналуын қамтамасыз ететін басқару жүйесі. Қарапайым тілмен айтқанда, бұл — салықтың қалай жиналатынына, қалай бақыланатынына және салық төлеушілерге қандай жағдай жасалатынына жауап беретін жүйе.
Қазақстанда салықтық әкімшілендіру Салық кодексімен реттеледі және оның басты мақсаты — ашықтықты, әділдікті және цифрландыруды қамтамасыз ету.
Негізгі мақсаттар:
- бюджетке түсімдердің толық және дер кезінде түсуін қамтамасыз ету;
- салық міндеттемелерін ерікті түрде орындауға қолайлы жағдай жасау;
- бизнеске түсетін әкімшілік жүктемені азайту;
- көлеңкелі экономиканы азайту және салықтан жалтаруға жол бермеу.
Салықтық әкімшілендіруді Қаржы министрлігіне қарасты Мемлекеттік кірістер комитеті және оның аймақтық департаменттері жүзеге асырады. Бұл органдар салық түсімдерін бақылайды, тексерулер жүргізеді, тәуекелдерді талдайды және салық төлеушілерге кеңес береді.
Қазіргі таңда Қазақстанда салықтық әкімшілендіру толықтай цифрлық форматқа көшіп келеді. Негізгі жүйелер: egov.kz, kgd.gov.kz, онлайн-ККМ, және Тәуекелдерді басқару жүйесі (ТБЖ). Бұл жүйелер жылдам, ашық және әділ әкімшілендіруді қамтамасыз етеді.
Салық кодексінің 136–144-баптарына сәйкес салықтық тексерулер тек тәуекел бар жағдайда ғана жүргізіледі. Мемлекеттің басты мақсаты – жазалау емес, алдын алу.
Әкімшілендіру қағидаттары: заңдылық, ашықтық, теңдік және мемлекет пен бизнестің серіктестігі.
Мемлекеттік кірістер комитетінің деректері бойынша электрондық декларациялар үлесі 95%-дан асты, ал салық есептерін өңдеу уақыты екі есе қысқарды.
Салықтық әкімшілендіру – бұл тек бақылау емес, азаматтар мен бизнеске арналған қызмет көрсету тетігі. Қазақстан салықты қорқыныштан емес, жауапкершіліктен төлеу мәдениетіне бет бұрды.