Қазақстан Республикасы Мемлекеттік қызмет істері агенттігінің Қарағанды облысы бойынша департаменті жанындағы мемлекеттік қызметтер көрсету жөніндегі ведомствоаралық жұмыс тобының мүшесі Е.Ж.Мақатовтың мақаласы.
Смартфондардағы әртүрлі мобильді қосымшалар біздің күнделікті өмірімізге терең еніп, заманауи ақпараттық технологияларды, тіпті компьютерлердің аббревиатурасы түсініксіз болып табылатындарды да игеруге мәжбүр етеді. Коронавирус пандемиясы оның қатаң шектеулерімен цифрландырудың одан әрі дамуына түрткі болды. Міне, мемлекеттік органдар барлық қызметтерді интернет көздері арқылы көрсетеді.
Мемлекеттік қызметтерді электрондық форматқа көшіру халықтан артық анықтамаларды сұратып алмауға мүмкіндік береді. Мемлекеттік қызметтерді алудың ең ыңғайлы тәсілдерінің бірі мобильдік технологиялар болып табылатыны атап өтілді (Қазақстандықтардың 64% - ы смартфондарды пайдаланады). Өткен жылдың қазан айында мобильді қосымшаның жаңа форматы – eGov mobile іске қосылды. Электрондық қызметтерді алудың тағы бір оңай жолы - Telegram және әлеуметтік желілер. Ең танымал қызметтер осы мобильді қосымшалар арқылы ұсынылады.
Мысалы, ағымдағы жылдың қаңтар айында екінші деңгейдегі банктердің мобильді қосымшаларында көлік құралдарын қайта тіркеу сервисі таныстырылды. Бұл жобаны ҚР цифрлық даму, инновациялар және аэроғарыш өнеркәсібі министрлігі ҚР Ішкі істер министрлігімен бірлесіп іске асырды.
Бұрын автокөлікті тек мамандандырылған ХҚКО-да немесе eGov.kz порталында тіркеуге болатын. Енді мемлекеттік қызмет Kaspi.kz қосымшасында онлайн қолжетімді. Көлікті тіркеу мүмкіндігі басқа мобильді қосымшаларда да пайда болатыны күтілуде.
IT-өнімдерін таныстыру аясында E-Knot ақпараттық-цифрлық платформасы да ұсынылды. Ол мүлік иелері мен көп пәтерлі тұрғын үйлерді басқару органдары, сондай-ақ ішкі істер органдарының аумақтық бөлімшелері арасындағы өзара іс-қимылды қамтамасыз етуге арналған. Осылайша, тұрғындар әртүрлі коммуналдық мәселелер туралы меншік иелері бірлестігі басқарушыларына хабарлай алады, ал құқыққа қарсы іс – әрекеттер, бұзушылықтар және басқа да оқиғалар туралы ақпаратты жедел түрде өзінің учаскелік полиция инспекторын хабардар етеді.
Айта кететін жайт, Ішкі істер министрлігі заманауи технологияларды белсенді түрде енгізуде. 1 ақпаннан бастап ІІМ 102 мобильді қосымшасын іске қосты. Қызмет "азаматтардың хабарламаларын қабылдау процесінің бірізділігі" жобасының бөлігі болып табылады, оның міндеті полицияны халыққа жақындату және қол жетімді ету болып табылады. Әзірленген қосымшаның көмегімен елдің әрбір тұрғыны жасалған құқық бұзушылық немесе қылмыс туралы ақпаратты жібере алады және оның хабарламасы жауапсыз қалмайтынына сенімді бола алады.
Жүйе арқылы өтініш беруге, оператормен аудио немесе бейне қоңырау арқылы байланысуға, қызмет алуға, сондай-ақ шақыру орнына барған полиция жасағының орналасқан жерін бақылауға болады.
Сонымен қатар, баланың орналасқан жерін бақылауға мүмкіндік беретін "мені тап" балалар қауіпсіздігі жүйесі іске қосуға дайын. Жаңа жүйе ата-аналарға смартфондардың көмегімен балаларын тіпті қашықтықта басқаруға көмектеседі. Қауіп туындаған жағдайда бала негізгі тізбектегі түймені пайдаланады және дабыл автоматты түрде ата-ана мен полицияға жетеді.
ҚР Ішкі істер министрлігінде цифрландыру бойынша жұмыс жүргізе отырып, мемлекеттік қызметтерді автоматтандыруға көп көңіл бөлетінін атап өтті. 2020 жылы ІІМ шамамен 9 млн. мемлекеттік қызмет көрсетті.
40 қызметтің 38 түрі немесе 95% - автоматтандырылған.
Цифрлық технологияларды дамыту саласында Қазақстан халықаралық ұйымдармен белсенді ынтымақтастық жасайды. Солардың бірі-БҰҰ Даму Бағдарламасы (БҰҰДБ). Жақында ҚР цифрлық даму, инновациялар және аэроғарыш өнеркәсібі министрлігі мен БҰҰДБ цифрландыру, мемлекеттік қызметтер көрсету және инновациялар салаларындағы ынтымақтастық жөніндегі ниеттер туралы өтінішке қол қойды.
Ұйым цифрландыру саласындағы жетекші халықаралық сарапшыларды тарту бойынша қолдау көрсетеді, сондай-ақ реинжиниринг және цифрлық трансформация орталығына 200 мың АҚШ доллары мөлшерінде гранттық қаржыландыру бөледі.
Ынтымақтастық дамудың ұлттық басымдықтарына және 2030 жылға дейінгі кезеңге арналған орнықты даму саласындағы жаһандық күн тәртібіне сәйкес Қазақстандағы цифрлық трансформацияны жетелдетеді деп күтілуде.
Атап айтқанда, тараптар азаматтар мен бизнес өкілдерінің цифрлық мемлекеттік қызметтерге қол жеткізуін жақсарту, әлеуметтік қорғау саласында цифрлық шешімдерді енгізу, сапалы интернетпен қамтамасыз ету үшін инвесторлар үшін бизнес-пакеттер әзірлеу бойынша жұмыс істейтін болады, сондай-ақ мемлекеттік сектордың цифрлық трансформациясын жеделдету мақсатында орталық мемлекеттік органдардың IT-департаменттері қызметкерлерінің персоналын оқытады.
COVID-19 пандемиясының басталуынан бастап Қазақстанда БҰҰДБ қолдауымен Орталық және жергілікті атқарушы органдардың мың мемлекеттік қызметшісі негізгі цифрлық технологияларды дамыту және олардың қызметінің тиімділігін қашықтықтағы жұмыс режимі жағдайында жетілдіру үшін оқытудан өтті.
Цифрлық технологиялар бұрыннан бері күнделікті өмір болып келетін елдер қатарына Қазақстанның да ұмтылатыны барлық жағынан көрініп тұр. Ақылды қосымшаларды құру және шенеуніктерді оқыту - бұл олардың амбицияларын жүзеге асырудың шағын ғана қадамы. Сонымен қатар, астана мен ірі қалалардың тұрғындары ғана емес, сонымен қатар қарапайым ауыл тұрғыны заманауи ақпараттық технологиялардың барлық артықшылықтарын бағалай алуы үшін елдің барлық бұрыштарына интернет жүргізу қажет.