2023 жылғы 21 желтоқсанда "Оңтүстікқазжерқойнауы" РММ Кеңес отырысында «Алматы облысы, Арқарлы тау-кен ауданы шегінде L-43-XXXVI парағының алаңында болжамды ресурстарды бағалай отырып, 1: 200000 масштабта терең геологиялық картаға түсіру" объектісі бойынша 2021-2023 жылдардағы есеп қаралды. 089 "Жер қойнауын ұтымды кешенді пайдалануды қамтамасыз ету және Қазақстан Республикасы аумағының геологиялық зерделенуін арттыру" республикалық бюджеттік бағдарламасы, 102 "Өңірлік, геологиялық-түсірілім, іздестіру-бағалау және іздестіру-барлау жұмыстары" кіші бағдарламасы.

2023 жылғы 21 желтоқсанда "Оңтүстікқазжерқойнауы" РММ Кеңес отырысында «Алматы облысы, Арқарлы тау-кен ауданы шегінде L-43-XXXVI парағының алаңында болжамды ресурстарды бағалай отырып, 1: 200000 масштабта терең геологиялық картаға түсіру" объектісі бойынша 2021-2023 жылдардағы есеп қаралды. 089 "Жер қойнауын ұтымды кешенді пайдалануды қамтамасыз ету және Қазақстан Республикасы аумағының геологиялық зерделенуін арттыру" республикалық бюджеттік бағдарламасы, 102 "Өңірлік, геологиялық-түсірілім, іздестіру-бағалау және іздестіру-барлау жұмыстары" кіші бағдарламасы.

2023 жылғы 21 желтоқсанда "Оңтүстікқазжерқойнауы" РММ Кеңес отырысында «Алматы облысы, Арқарлы тау-кен ауданы шегінде L-43-XXXVI парағының алаңында болжамды ресурстарды бағалай отырып, 1: 200000 масштабта терең геологиялық картаға түсіру" объектісі бойынша 2021-2023 жылдардағы есеп қаралды. 089 "Жер қойнауын ұтымды кешенді пайдалануды қамтамасыз ету және Қазақстан Республикасы аумағының геологиялық зерделенуін арттыру" республикалық бюджеттік бағдарламасы, 102 "Өңірлік, геологиялық-түсірілім, іздестіру-бағалау және іздестіру-барлау жұмыстары" кіші бағдарламасы.

Жұмыстардың нысаналы мақсаты Р2 және Р3 санаттары бойынша болжамды ресурстарды бағалай отырып, кен объектілерін орналастыру заңдылықтарын анықтай отырып, L-43-XXXVI (Алматы облысы) парағының Архарлин алаңының 1:200 000 (ГГК-200) масштабындағы терең геологиялық картаны жүргізу болып табылады. Ауданы 5908 км2. Жұмыстың негізгі міндеті нақтыланған геологиялық картаны жасау және формациялардың мыс порфирлі, кварцты-тамырлы мыс, кварцты-тамырлы қорғасын-мырыш, алтын күміс кварц-адулярлық, алтын-полиметалды кварцты-Тамырлы және минералданған аймақтарының таралу өрістерін болжамды-перспективалық бағалау болып табылады. Сондай-ақ инвестициялық бағдарламаларға тендерлік ұсыныстарды ресімдеу үшін перспективалы учаскелерді бөле отырып, пайдалы қазбалардың жаңартылған картасын жасау.

Арқарлы кен ауданында L-43-XXXVI парағының аумағында түсті және асыл металдарды минералдандырудың 15 пункті, 13 кенді және 12 кенді емес көріністер, 26 кен орны, оның ішінде 5 алтын, 2 уран, қалғандары кенді емес кен орындары анықталды. Пайдалы қазбалардың барлық анықталған көріністері келесі негізгі кен түзілімдеріне жатады:

Түсті металдар

Мыс:

- мыс-порфир (Бесқұдық, Саңылау, Азурит және т. б. көріністері)

- мыс кварц-тамыр және минералданған аймақтар (Бесқайнар, эпидот және т.б. көріністері).

Қорғасын:

- қорғасын-мырыш кварц-тамыр (көкшиелдің көрінісі және т.б.).

Асыл металдар

Алтын:

- алтын-полиметалл кварц-өзекті (Орталық Иглик, Биже II шағын кен орындары, Батыс Малайсары, Манаубай және т.б. көріністері).

-алтын күмістен жасалған кварц-адулярлы екінші кварцитті (Арқарлы, Бетбастау, Далабай, Керімбек шағын кен орындары).

ГГК-200 нәтижелері бойынша барлық ескі және жаңадан анықталған минерагендік факторлар мен критерийлерді ескере отырып, Архарлин алаңы шегінде есеп авторлары мынадай минерагендік бөлімшелерді ажыратады:

  1. Көкшиел болжамды кен өрісі (Pb, Zn, Cu, Au, Ag) – 25 км2.
  2. Далабай-Бижин кен торабы (Au, Ag, Cu) – 150 км2 (жұмыс аумағы шегінде).
  3. Далабай алтын-күміс кен алқабы (Au, Ag) - 30 км2.
  4. Арқалық-Бижин алтын-күміс кен алқабы (Au, Ag) – 25 км2.
  5. Малайсарин алтын-полиметалл болжамды кен торабы (Au, Pb, Zn, Cu) – 125 км2.
  6. Малайсарин болжамды кен өрісі (Au, Pb, Zn) – 25 км2.

7.Манаубай-Азуриттік болжамды кен өрісі (Au, Ag, Cu) – 30 км2.

  1. Арқарлы кен торабы (Au, Ag) – 85 км2.
  2. Сарытау болжамды кен алқабы (Au, Ag) – 17 км2.
  3. Арқарлы-Бетбастау кен алаңы (Au, Ag) – 50 км2.
  4. Иглик-Керімбек алтын-күміс кен алқабы (Au, Ag) – 50 км2 (жұмыс аумағы шегінде).

Металл емес пайдалы қазбалар тобы:

  1. Сарыбұлақ болжамды кен алқабы (құрылыс материалдары, қаптау туфтары) – 16 км2.
  2. Шийлису-Чанканай кен алқабы (цеолиттер) – жұмыс аумағынан шығысқа қарай 65 км2.
  3. Шоқан кен орны (цеолиттер, витрофирлер, құрылыс материалдары) – 70 км2.
  4. Айгүл кен алқабы (витрофир) – 10 км2, жұмыс аумағынан шығысқа қарай.

Қорытындылай келе, ең перспективалы алтын кен орындары Арқарлы және Далабай шағын кен орындары болып табылатынын атап өтуге болады. Біріншісі 20 жыл ішінде рентабельді түрде пысықталды, қазіргі уақытта кен орнының әртүрлі учаскелері бойынша "2К" компаниясы неғұрлым перспективалы аймақтарды бағалау жүргізуде. Далабай кен орнында 2008-2009 жылдары барлау жұмыстары жүргізілді, оның нәтижелері бойынша құрамында алтыны бар кендердің қорлары есептелді. 2009-2021 жылдар аралығында алтын өндіру үйінді шаймалау әдісімен жүргізілді.