2023 жылғы 14 желтоқсанда "Оңтүстікқазжерқойнауы" РММ Кеңес отырысына "Қатты пайдалы қазбалар кен орындарын орналастыру заңдылықтарының атласы" нысаны бойынша есеп қаралды. 089 "Жер қойнауын ұтымды кешенді пайдалануды қамтамасыз ету және Қазақстан Республикасы аумағының геологиялық зерделенуін арттыру" республикалық бюджеттік бағдарламасы.

2023 жылы Институт "Қатты пайдалы қазбалар кен орындарын орналастыру заңдылықтарының атласы" тақырыбы бойынша жұмыстарды аяқтады.

"Қазақстан Республикасының қатты пайдалы қазбалар кен орындарын орналастыру заңдылықтарының атласы" (бұдан әрі-Атлас) 265 беттен (А3 форматында) құрастырылған, кіріспені, 4 тарауды және қорытындыны қамтиды. Атласта 114 кен орны сипатталған: түсті металдардың 30 кен орны (мыс, қорғасын, мырыш, алюминий, никель); алтынның 18 кен орны; қара металдардың 19 кен орны (темір, хром, марганец, титан, ванадий); сирек және сирек жер металдарының 18 кен орны (вольфрам, молибден, қалайы, бериллий, тантал, ниобий, литий, сирек жерлер); 12 металл емес пайдалы қазбалар кен орны (алмаздар, фосфориттер, хризотил-асбест, барит, флюорит, тұздар); 6 уран кен орны; 11 көмір және жанғыш тақтатас кен орны.

Атлас Қазақстанның минералдық-шикізат базасының негізі болып табылатын қатты пайдалы қазбалардың негізгі түрлерінің эталондық өнеркәсіптік-генетикалық типтерінің сипаттамасын қамтиды.

Әдістемелік тұрғыдан барлық геологиялық денелер үшін геодинамикалық қалыптасу жағдайлары және белгілі бір уақытқа байланысты нақты геологиялық және кенді түзілімдердің адекватты бірлестігін білдіретін минерагендік түзілімдермен көрсетілген минерагендік мамандану анықталды. Барлық геологиялық денелер үшін геодинамикалық-минерагендік ақпарат кен орындарының бейіндік өнеркәсіптік-генетикалық түрлерімен толықтырылады.

Пайдалы қазбаларды геодинамикалық негізде орналастыруды талдау нәтижелері бар Атлас Қазақстан үшін архей-протерозой, палеозой және мезозой-кайнозой уақытындағы пайдалы қазбалардың бүкіл геохронологиялық кешенін көрсететін бірінші болып табылады.

Минералды шикізат қорларын өнеркәсіптік-генетикалық типтер мен геодинамикалық жағдайлар бойынша бөлу диаграммалары келтірілген, олар пайдалы қазбалардың белгілі бір түрін іздеу үшін ең маңызды өнеркәсіптік-генетикалық типтер мен геодинамикалық жағдайларды нақты көрсетеді. Бөлімде мыс, никель, алтын, сирек кездесетін уран, фосфорит және жанғыш тақтатас кен орындарын іздеуге арналған ең перспективалы аймақтар мен аудандар келтірілген.

Барлық тараулар, соның ішінде олардағы бөлімдер бүкіл Қазақстанды қамтитын карталармен сүйемелденеді. Атластағы графикалық материалдар сапалы және сандық форматта.

Атлас материалдары кең геологиялық қауымдастықты, өндірістік және ғылыми-зерттеу ұйымдарын, инвесторларды, шетелдік компанияларды, оқытушылар мен оқу орындарының студенттерін қызықтырады.